نشست علمای اسلام در عربستان و شکل‌گیری یک حلقۀ مفقوده

گزارشگر:سه شنبه 19 سرطان 1397 - ۱۸ سرطان ۱۳۹۷

نشست علمای اسلام، در عربستان سعودی قرار است که امروز راه‌اندازی شود و برای دو روز ادامه پیدا کند. در نظر است که در این نشست، در مورد عدم مشروعیت جنگ افغانستان فتوا صادر شود. اگرچه پیش از این نشستی از علمای اسلام در اندونیزیا بر گزارشده بود و در آن جنگ افغانستان فاقد مشروعیت خوانده شده و حملات انتحاری حرام اعلام گردیده است و نیز علمای پاکستان هم در نشستی موضع مشابهی ابزار داشته اند و علمای افغانستان هم اخیراً جنگ طالبان را فاقد مشروعیت خوانده و خواهان آتش‌بس و صلح دایمی شدند؛ اما این تلاش‌ها هیچ تاثیری بر جنگ طالبان نگذاشت. گرچه ظاهراً بعد از نشست علمای دین در کابل، یک آتش‌بس سه‌روزه در روزهای عید رمضان سال جاری شکل گرفت؛ اما طالبان تن دادن به آتش‌بس را ناشی از حرکت‌های این علما و درخواست دولت ندانستند و تحلیلگران هم به چنین چیزی باور ندارند و می‌گویند که آن آتش‌بس ناشی از توافقی موقتی بین پاکستان و امریکا بوده است.
اما نشست عربستان با یک امیدواری مواجه است. عربستان سعودی یکی از حامیان اصلی و قدرتمند طالبان در زمان حاکمیت این گروه در افغانستان بوده است و اکنون هم یکی از حلقات مهم حمایت از طالبان در عربستان سعودی است؛ نهادهای خیریه در آن کشور هنوزهم برای طالبان پول فراهم می‌کنند و حلقه‌هایی در دولت عربستان هنوز هم از این گروه حمایت می‌کنند؛ اما حمایت عربستان از طالبان در سطح رسمی دیگر وجود ندارد و سیاست رسمی عربستان سعودی اکنون همپا با جامعۀ جهانی حمایت از روند صلح است و به همین دلیل نشست امروز راه‌اندزای شده است تا فردا در پایان روز دوم نشست، فتوای علمای اسلام در مورد حرام بودن جنگ افغانستان صادر ‌شود و از طالبان خواسته می‌شود که به روند صلح بپیوندند؛ فتوایی که ممکن به‌نظر نمی‌رسد طالبان را وادار به تمکین کند.
اگرچه برخی از تحلیلگران با توجه به پیشنۀ رابطه عربستان و طالبان و رابطه‌هایی که همین‌اکنون هم میان این گروه و حلقه‌هایی در دولت و ساختارهای اقتصادی و دینی عربستان وجود دارد، به این باور اند که نشست عربستان بتواند طالبان را وادار به پزیرش روند صلح سازد؛ اما این نوع انتظار بیهوده است؛ زیرا جنگ افغانستان پیچیده‌تر از مباحث دینی و اسلامی است و ریشه‌های دیگری این جنگ را روی پا ایستانده است که نمی‌شود با این نشست‌ها و فتواها رفع گردد.
اما شکی نیست که این نشست‌ها حد اقل در روشن شدن ذهن شماری از آنانی که به جنگ می‌پیوندند تا حدی تاثیرگذار باشد؛ آنهم به شرطی که دولت افغانستان بتواند از این فتواها و نشست‌ها در یک راهبرد سیاسی فرهنگی و آموزشی استفاده‌کنند و از آن سود ببرند؛ چیزی که متاسفانه در توان دولت کنونی نیست.
امیدواری این است که با شکلگیری نشست علمای اسلام در عربستان سعودی، حلقۀ اجماع یک نظر از علمای اسلام در مورد جنگ افغانستان شکل می‌گیرد که این می‌تواند یک دست‌آورد برای دولت افغانستان تلقی شود.؛ زیرا در گذشته چنین اجماعی در مورد جنگ افغانستان و در مورد طالبان که ادعای تبطیق شریعت اسلامی دارند، شکل نگرفته بود و اخیراً چنین حرکتی در چندین مرحله شکل گرفته است و با نشست علمای اسلام در عربستان در حال کامل شدن است
اصدار چنین فتواها و حرکت‌هایی از بستر علمای دینی جهان اسلام، در برابر حرکت‌های طالبان و جنگ افغانستان، می‌تواند جرات و استدلال علمای دینی در داخل افغانستان را در برابر اعمال طالبان افزایش دهد و انگیزه سرابازان را بالا ببرد.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.