توافق‌نامۀ امنیتی با امریکا چه دردی را دوا کرد؟

گزارشگر:احمدعمران/ شنبه 24 سنبله 1397 - ۲۳ سنبله ۱۳۹۷

به دنبال افزایش حملات انتحاری و تهاجمی گروه طالبان و هم‌پیمانان آن به شهرها و مناطق پرجمعیت که منجر به جان‌باختن غیرنظامیان می‌شود، مجلس نماینده‌گان خواهان بازنگری توافق‌نامۀ امنیتی با امریکا شده است. شماری از اعضای مجلس نماینده‌گان که خواهان بازنگری و حتا لغو این توافق‌نامه هستند، می‌گویند که امریکا به تعهدات مندرج در این توافق‌نامه عمل نکرده و به صورت یک جانبه از آن بهره برداری کرده است. توافق‌نامۀ امنیتی امریکا با افغانستان در نخستین روز ایجاد دولت وحدت ملی میان این دو کشور به امضا رسید. امضا کننده‌گان این توافق‌نامه mandegar-3از جانب افغانستان حنیف اتمر مشاور پیشین شورای امنیت و جانب امریکا سفیر این کشور در افغانستان بود. این توافق‌نامه قرار بود در زمان ریاست‌جمهوری حامد کرزی رییس‌جمهوری پیشین افغانستان میان دوکشور امضا شود، اما کرزی در ماه‌های پایانی حکومت خود نسبت به نیات و برنامه‌های امریکا در افغانستان و منطقه متردد شد، و از امضای توافق‌نامۀ امنیتی با امریکا سرباز زد. هرچند امریکایی‌ها توانستند قبل از آن پیمان استراتژیک میان دو کشور را با حکومت آقای کرزی امضا کنند که از امضای توافق‌نامۀ امنیتی در آن سخن رفته است. اما آقای کرزی که در سال‌های پایانی حکومت خود به امریکا مظنون شده بود با انتقاد‌های سخت از این کشور اعلام کرد که امریکا خواهان تامین امنیت و صلح در افغانستان نیست و به‌همین دلیل نمی‌خواهد که توافق‌نامۀ امنیتی با این کشور داشته باشد. آقای کرزی در زمان حکومت خود که امریکایی‌ها او را برای امضای توافق‌نامۀ امنیتی تحت فشار گرفته بودند، اعلام کرد که وقتی تن به امضای این توافق‌نامه خواهد داد که امریکا خاستگاه‌ها و مراکز اصلی طالبان را که منظورش پاکستان بود، نابود سازد. به دنبال این مواضع امریکا امضای توافق‌نامۀ امنیتی را تا زمان به کرسی نشستن اشرف غنی به تاخیر انداخت و در نخستین روز به قدرت رسیدن او این توافق‌نامه را امضا کرد. قابل ذکر است که در زمان حکومت آقای کرزی، امریکا حاضر بود که این توافق‌نامه را در سطح روسای جمهور دو کشور به امضا رساند، اما در زمان ایجاد حکومت وحدت ملی امضای توافق‌نامه امنیتی با افغانستان را در سطح سفیر این کشور تقلیل داد. به‌هرحال این توافق‌نامه بدون آن‌که واقعآ مفاد آن برای افغانستان مشخص باشد، با استقبال گرم حکومت وحدت ملی امضا شد و تا امروز نیز معلوم نیست که این توافق‌نامه چه دردی را دوا می‌کند. بعضی مواقع که از این توافق‌نامه انتقادهایی صورت می‌گیرد، سران حکومت وحدت ملی برای توجیه عمل‌کرد خود برای امضای توافق‌نامه امنیتی به کمک‌های مالی امریکا به ارتش افغانستان اشاره می‌کنند و مدعی می‌شوند که اگر توافق‌نامۀ امنیتی میان دو کشور وجود نمی‌داشت، چیزی به‌نام ارتش در افغانستان باقی نمی‌ماند. اما منتقدان توافق‌نامۀ امنیتی به موارد دیگری که در این توافق‌نامه ذکر آن‌ها رفته اشاره دارند و می‌پرسند چرا امریکا در تامین امنیت افغانستان نقشی را که در توافق‌نامۀ امنیتی به‌عهده گرفته انجام نمی‌دهد. افغانستان همین لحظه با یک جنگ بیرونی روبه‌رو است که هرروز از آن قربانی می‌گیرد. در جنگ قندوز، فراه و غزنی شواهد و اسنادی به‌دست آمد که عملا نقش نظامیان پاکستانی را در این جنگ‌ها نشان می‌داد ولی امریکا نه تنها در برابر این تجاوز آشکار سخنی بر زبان نیاورد که حتا چنین مواردی را تایید نیز نکرد. در حالی‌که در بخشی از توافق‌نامۀ امنیتی با این کشور، به‌صورت واضح گفته شده که هرزمان که افغانستان با تجاوز بیرونی مواجه شود، امریکا از این کشور در برابر تجاوز دفاع می‌کند. امروز مردم افغانستان با قربانی‌هایی که متحمل می‌شوند، حق دارند که از زمام‌داران فعلی شان سوال کنند که امضای توافق‌نامۀ امنیتی با امریکا چه دردی از دردهای‌شان ‌را دوا کرده است؟ وقتی اردوگاه‌های تروریست‌ها در آن‌سوی مرز کاملا مشخص است و نظامیان پاکستانی عملا در جنگ شرکت می‌ورزند، چه چیزی امریکا را به تامل واداشته است؟ آیا امریکایی‌ها پیش از امضای توافق‌نامۀ امنیتی مدعی نمی‌شدند، که بدون امضای توافق‌نامۀ امنیتی دست شان بسته است و کاری برای پی‌گیری چنین مواردی انجام داده نمی‌توانند؟ امروز نزدیک به پنج‌سال از امضای توافق‌نامۀ امنیتی که امریکایی‌ها چنان مشتاق امضای آن بودند، می‌گذرد اما نه تنها وضعیت امنیتی افغانستان بهبود نیافته که برعکس هرروز بر دامنه و گسترۀ جنگ و حملات گروه‌های تروریستی نیز افزوده شده است. پیش از امضای توافق‌نامۀ امنیتی امریکا گروه طالبانن تنها به برخی حملات انتحاری اکتفا می‌ورزید، اما پس از امضای آن عملا به شهرها و مناطق پرجمعیت حمله می‌کنند و مهم‌تر از همه که موفق به تصرف این مناطق می‌شود. آیا حکومت افغانستان با امریکا این محاسبه را انجام داده که پیش از امضای توافق‌نامۀ امنیتی چند درصد خاک افغانستان در اختیار نیروهای دهشت‌افکن قرار داشت و حالا چند درصد قرار دارد. براساس آمار رسمی همین حالا نزدیک به ۶۰ درصد خاک افغانستان در تصرف نیروهای تروریستی قرار دارد که از خارج از مرزهای کشور هدایت و رهبری می‌شوند. البته گفته می‌شود که آمار غیررسمی بیشتر از این‌ها را نشان می‌دهد. آیا شرم‌آور نیست که با داشتن روابط استراتژیک با قدرتمندترین کشورهای جهان از پس چندگروه رهزن و تروریست برنمی‌آیم؟ جالب این‌جاست که با وجود توافق‌نامۀ امنیتی امریکا با تضرع از طالبان می‌خواهد که با این کشور در مورد افغانستان وارد گفت‌وگو شود.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.