شانزده‌سال چیزی کم یا زیاد از حضور جامعۀ جهانی در افغانستان می‌گذرد. در این سال‌ها جامعۀ جهانی پول‌های هنگفتی را زیر نام کمک به افغانستان در اختیار حکومت گذاشت و یا از طریق نهادهای خود در پروژه‌های مختلفی صرف کرد. این پول‌ها در نخستین سال‌ها تحولی در زنده‌گی مردم ایجاد کرد و سبب شد که شهرها و روستاها قدری تغییر چهره بدهند و مردم به امکانات حداقلی دسترسی بیابند. اما این کمک‌ها به‌همان میزانی‌که وارد کشور شد، در راه‌های بازسازی و عمران جامعه به مصرف نرسید. بخش بزرگی از این کمک‌های میلیارد دالری در چرخۀ فساد دولتی و نهاد‌های بین المللی بدون آن که برای مردم افغانستان کم‌ترین سودی را به ارمغان داشته باشد حیف و میل شد. حالا بازرس ویژۀ امریکا در امور بازسازی افغانستان اذعان کرده است که مقدار بسیار هنگفتی از پول‌های کمک‌شده به این کشور ضایع شده است. جان سپکو در یک گفت‌وگو با روزنامۀ تورنتواستار گفته است: «از ۱۷سال به این‌سو یعنی از زمان آغاز جنگ تحت رهبری امریکا در افغانستان، این کشور هنوزهم به مشکلات وسیع دست به گریبان است، ظرفیت و توانایی قوای امنیتی افغانستان هنوزهم با سوال روبه‌‌رو است، فساد اداری هم‌‌چنان ادامه دارد و تولید مواد مخدر هنوزهم منبع مهم تمویل جنگ‌ جویان مخالف حکومت افغانستان می‌باشد.» آقای سپکو تصریح کرده است که «امریکا در یک زمان بسیار کم پول بسیار زیاد را در افغانستان مصرف کرده ‌است که خیلی بیشتر از ظرفیت اقتصادی کشور کوچکی مانند افغانستان می‌باشد.»این سخنان بیان‌گر آن‌اند که فساد اداری هنوز به‌عنوان چالش بزرگ در برابر حکومت وحدت ملی قرار دارد و این حکومت در نزدیک به پنج‌سال گذشته با وجود تعهدات معین و مشخص به جامعه جهانی و مردم افغانستان ناکام بوده است. آقای غنی زمانی‌که سوگند وفاداری یاد می‌کرد، با صراحت بیان اطمینان داد که اولویت حکومت او مبارزه با فساد خواهد بود. او طی این سال‌ها همواره فساد را میراث شوم حکومت قبلی خوانده و گفته که در این مورد هیچ‌گونه مصلحتی را در نظر نمی‌گیرد. آقای غنی به‌عنوان نمونه نخستین برخورد با فساد را از پروندۀ کابل بانک که بحث حثیتی را برای جامعه جهانی پیدا کرده بود، آغاز کرد، اما بدون آن که در این مورد موفقیتی حاصل کند با یک نمایش کاملا طراحی‌شده و مضحک قضیۀ کابل بانک را به نفع خود مصادره کرد. پس از آن نیز با چند حرکت نمادین مثل به‌وجودآوردن دادگاه ویژه برای محاکمۀ مجرمان متهم به فساد، تلاش کرد که جدیت خود را در این راه به نمایش بگذارد. اما حالا مشخص شده است که آقای غنی نه تنها در مبارزه با فساد از حکومت قبلی ناکام‌تر بوده که حتا خود نیز ید طولا در این عرصه داشته است. پروژۀ پروموت که در اختیار دفتر بانوی نخست قرار گرفت، به منبعی از فساد و خورد و برد تبدیل شد. براساس آمار رسمی بانوی نخست کشور از این پروژه بیش از ۱۱۶ میلیون دالر حیف و میل کرده است. وقتی بانوی نخست کشور چنین در فساد مالی و اداری غرق است آن گاه از دیگر نهادها چه توقعی می‌توان داشت؟ چه‌گونه می‌توان به سخنان آقای غنی در مبارزه با فساد اعتماد کرد؟ وقتی نهاد کنار دست آقای غنی چنین در فساد غرق شده، از کجا معلوم که نهاد ریاست‌جمهوری چه‌قدر در عمیق‌شدن فاجعۀ فساد در کشور دست داشته است؟ باور اصلی این است که فساد چه در حکومت پیشین و چه در حکومت فعلی بخشی از فرهنگ حکومتداران بوده است. فساد در رده‌های پایین چندان عمیق و سیستماتیک نیست، بل آن‌چه که می‌تواند مایۀ نگرانی باشد، فساد در رده‌های بالا است. فسادی که به صورت سیتماتیک انجام می‌شود و امکانات را از کشور بیرون می‌کند. آقای سپکو می‌گوید که پول‌هایی‌که برای بازسازی افغانستان داده شده، بخش بزرگ آن در حساب‌های بانکی دبی انتقال داده شده و یا برای خرید خانه‌ها در ایالت وریجینای امریکا و شهر ونکوور کانادا مصرف شده‌است. این پول‌ها را کی‌ها از افغانستان بیرون کرده اند؟ آیا ماموران و کارمندان عادی حکومت توانایی آن‌را دارند که دست به چنین اختلاس‌های بزرگی بزنند؟ بدون شک خیر؟ وقتی پول‌های کلان این چنینی از کشور بیرون ساخته می‌شود، بدون شک نهادها و افرادی بوده‌اند که توانایی چنین پول‌شویی‌های کلانی را داشته‌اند. حکومت وحدت ملی اگر در مدت باقی‌مانده از عمرش هر تلاشی را برای مبارزه با فساد در کشور انجام دهد به هیچ نتیجۀ قابل لمسی نمی‌رسد. چون این حکومت خود ترویج‌کننده و گسترش‌دهندۀ فساد در کشور است. فساد مالی و اداری معضل کلان جامعۀ ماست که نان دسترخوان محرمان جامعه را گرفته است. کجا شد شعارهای آقای غنی که می‌گفت در خدمت افراد بی‌بضاعت و کم‌درآمد قرار خواهد داشت؟ کجا شد، یک میلیون شغلی‌که آقای غنی از ایجاد آن‌ها در زمان مبارزات انتخاباتی خود سخن می‌گفت؟ فساد مالی و اداری چیزی نیست که بتوان به ساده‌گی از کنار آن گذشت. اگر حکومت افغانستان توانایی مبارزه با این امر را ندارد، باید سازمان‌های خارجی به کمک مردم افغانستان بشتابند تا آن‌ها را از چنین بیماری مهلکی نجات بخشند.