مبارزات انتخاباتی برای احراز کرسی‌های مجلس نماینده‌گان از دیروز در سراسر کشور به‌صورتِ رسمی آغاز شد. صدها نامزد انتخابات پارلمانی، روز گذشته به میـدان آمدند و در جمعِ هوادارانِ خود به سخنرانی پرداختند. سخنرانی‌های بسیاری از این نامزدان، همان سخن‌های همیشه‌گی بود؛ همان شعارهای همیشه‌گی که برای حق و عدالت به میدان آمده‌اند و تنها هدف‌شان تأمین حقوق برباد شدۀ مردم است.
پیکارهای انتخاباتی در کشور در حالی آغاز شده است که هنوز واقعاً و به‌صورتِ قطعی مشخص نیست که این انتخابات در زمان تعیین شده، برگزار خواهد شد و یا خیر. آیا کمیسیون انتخابات همان‌گونه که حکومت وعده داده، مطابق به خواست احزاب و جریان‌های سیاسی سیستم بایومتریک را در انتخابات مورد کاربرد قرار خواهد داد؟
در عین حال، سوال‌های دیگری نیز در مورد انتخابات همچنان وجود دارد؛ چقدر انتخابات سال روان از انتخابات‌های گذشته تفاوت دارد؟ چقدر مردم به انتخاباتِ امسال اعتماد دارند و می‌خواهند به پای صندوق‌های رای بروند؟ آیا امنیت آن‌گونه که لازم است، در جریان پیکارهای انتخاباتی و پس از آن در روز انتخابات تأمین خواهد شد؟
فراموش نکنیم که بسیاری از جریان‌های تمامیت‌خواه و مخالفِ ارزش‌های دموکراتیک در پیِ آن‌اند که انتخابات امسال را به هر شکل ممکن سبوتاژ کننـد و نگذارند که انتخابات به صورتِ واقعی و سالمِ آن برگزار شود. در همین حال، بحث حکومت و ارگ نیز در مورد انتخابات بسیار مهم است. در این که ارگ مطالباتِ خاصِ خود را دارد و می‌خواهد از انتخابات به نفعِ خود سود ببرد، جای شک نیست. بسیاری از تحلیل‌گران مسایل انتخاباتی با هشدار از چنین وضعیتی، باور دارند که ارگ افرادی را شناسایی کرده تا در انتخابات به هر نحو ممکن آن‌ها را پیروزی برساند، تا پارلمانی مطیع و فرمانبردار در اختیار داشته باشد.
برای ارگ، انتخابات یک فرصت سیاسی برای رسیدن به هدف‌هایِ خاصِ گروهی و تیمیِ آن است. ارگ در روز چهارشنبه با فرستادن یک تیم ویژه به ولایت غربی هرات، از این نیتِ خود کاملاً پرده برداشت. این همایش افتضاح‌آمیز که بدون حضور باشنده‌گانِ واقعی مردم و حتا باشنده‌گان اصلیِ این شهر برگزار شد، فقط جنبۀ نمایشی و سیاسی داشت. بیشتر افرادی که در این همایش مسخره حضور داشتند، به گفتۀ منابعی در هرات، بی‌جاشده‌گانی بودند که از ولایت‌های دیگر به این شهر آمده اند و در برابر پرداخت پول در این همایش شرکت ورزیده بودند.
برخی منابع از شهر هرات می‌گویند که تیم ارگ با چنین نمایش‌هایِ غیرمردمی و غیردموکراتیک می‌خواهد مردم را مرعوب سازد. تیم ارگ در هرات با برخی از نامزدان انتخاباتی دید و بازدیدهایی داشته و وعده‌هایی نیز سپرده است. این برنامه شاید در برخی دیگر از ولایت‌های کشور نیز انجام شده باشد. اگر وضعیت چنین باشد، بدون شک اعتماد از دست رفتۀ مردم به انتخاباتِ شفاف و عادلانه اعاده نخواهد شد.
مردم از انتخابات‌های گذشته و به‌ویژه انتخابات ریاست جمهوریِ ۱۳۹۳ خاطراتِ بسیار تلخ و مایوس‌کننـده دارند. آن‌ها دیدند که چگونه زورمندان و افراد دولتی و به‌خصوص ارگ در انتخابات دست‌درازی کردند و به جعل و تقلب پرداختند. حضور ضیاءالحق امرخیل بزرگ‌ترین متقلبِ انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳ به عنوان مشاور ارشد آقای غنی نشان می‌دهد که چگونه تیم ارگ با تقلب‌کاران دست در یک کاسه داشته است. فردی که به دلیل مختل کردنِ فضای دموکراتیک و خیانت به رای مردم باید به میز محاکمه کشانده می‌شد، مورد تحسین و تقدیر قرار می‌گیرد و در بلندترین سمتِ دولتی گماشته می‌شود.
آقای امرخیل به دلیل گذشتۀ تاریک، از فهرست نامزدان انتخاباتی سال روان حذف شد؛ اما ارگ با چشم‌سفیدیِ تمام و سیلی زدن به روی مردم، او را بالا کشـید و در پهلوی خود قرار داد. این به چه معناست؟… آیا دلیلی روشن‌تر از این‌که در انتخابات ریاست جمهوری این فرد به نفع تیم تحول و تداوم تقلبِ سیستماتیک انجام داده بود، می‌تواند وجود داشته باشد؟
این‌ها در مجموع چالش‌های انتخابات امسال و حتا انتخابات سال آیندۀ ریاست‌جمهوری می‌توانند باشند. این بار ضرروت است که مردم و به ویژه احزاب سیاسی و جامعۀ مدنی با هوشیاری و درایتِ بیشتر نسبت به انتخابات برخورد کنند. این‌ها وظیفه دارند که با آگاهی‌دهی بیشتر، مردم را نسبت به خطرهای انتخابات متوجه سازند.
اگر ما در سال روان نتوانیم تغییرات اساسی در پارلمان کشور به وجود آوریم و افراد شایسته و متعهد را برگزینیم، بدون شک به هیچ یک از هدف‌های عالی و ملیِ خود نخواهیم رسید. انتخابات در افغانستان به یک بازی سیاسیِ مبتذل تبدیل شده است، به همین دلیل ما همواره می‌بینیم که افراد بسیار کمی در پارلمان راه پیدا می‌کنند که واقعاً اهلیت و شایسته‌گی نماینده‌گی از مردم را دارند. بیشتر افراد از میان طیف‌های مختلف جامعه، از انتخابات به عنوان ابزار علیه مردم استفاده می‌کنند.
در انتخابات سال روان باید تلاش‌های همه‌جانبه برای جلوگیری از چنین وضعیتی صورت گیرد. مردم واقعاً باید سرنوشتِ خود را بسازند و در انتخاباتی سالم و عادلانه شرکت کنند. اگر در دو دورِ گذشته ما واقعاً پارلمانِ قدرتمند و پاسخگو می‌داشتیم، خودکامه‌گی حکومت و ارگ این‌قدر استخوان‌سوز نمی‌شد. انتخاباتِ امسال حتا از انتخابات‌های گذشته نیز در وضعیتِ دشوارتری قرار دارد. این بار کمیسیون‌های انتخاباتی قدرت و صلابتِ گذشته را از دست داده و به مقدارِ زیادی در دامنِ ارگ و خودکامه‌گان سقوط کرده است. تنها عاملی که می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کنـد، مشارکتِ آگاهانۀ شهروندان در این پروسه و پاسخ‌خواهی از حکومت خواهد بود.