شماری از فعالان حقوق زنان با انتقاد از عدم حضور زنان در ایتلاف‌های سیاسی می‌گویند که مردان اجازه نمی‌دهند زنان حضور محوری در تصمیم‌گیری‌های سیاسی داشته باشند.
محمد ناطقی رییس بخش سیاسی ایتلاف بزرگ احزاب ملی افغانستان می‌گوید که در ۱۷ سال گذشته در هیچ یک از ایتلاف‌های بزرگ، هیچ زنی نقش محوری و حضور پُررنگ نداشته است.
به باور او: در ۱۷ سال گذشته که ایتلاف‌های بزرگ به منطور یاری‌گیری در انتخابات شکل گرفته است، هیچ‌گاه گواه نقش محوری زنان در این ایتلاف‌ها نبوده‌ایم.
به گفتۀ آقای ناطقی: در این خصوص شاید مردان هم مقصر باشند، اما مقصر اصلی خود زنان اند، زیرا نخواستند یا توانایی آن را نداشتند تا نقش اساسی داشته باشند و یا شاید دلیل‌اش بی‌علاقه‌گی و تنبلی آنان باشد.
ناطقی تأکید دارد: «حق گرفته می‌شود، داده نمی‌شود. بنابراین، زنان باید خود وارد میدان شوند و ادعا کنند که ما باید در این ایتلاف‌ها نقش محوری داشته باشم، در غیر آن کسی به آنان نقشی نخواهند داد؛ همان طور که در چند سال گذشته، داده نشده است».
شماری از فعالان حقوق زنان، رهبران سیاسی را متهم می‌کنند که به زنان اجازه نمی‌دهند تا در ایتلاف‌های بزرگی که به منظور یاری‌گیری در انتخابات شکل می‌گیرد، نقش اساسی و محوری داشته باشند.
این فعالان حقوق زنان می‌گویند: همواره در ۱۷سال گذشته در آستانۀ برگزاری انتخابات و تشکیل ایتلاف‌های بزرگ، زنان نادیده گرفته می‌شوند.
به باور آنان: اکنون زمان آن رسیده که زنان به جای رأی فروشی در انتخابات، نقش محوری در ایتلاف‌های بزرگ داشته باشند و برای کارکرد و حضورشان پیش‌شرط‌های به نفع زنان باشد، بگذارند.
شهلا فرید، استاد دانشگاه کابل در صحبت با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: حضور زنان همیشه در انتخابات‌ها نمادین، نمایشی و به منظور گرفتن رأی آنان بوده و همیشه شماری از زنان برای گرفتن رأی سایر زنان در این ایتلاف‌ها به گونۀ نمایشی دعوت می‌شوند.
او می‌گوید: این زنان فقط با گرفتن پول رأی خود و سایر زنان را ارزان در اخیتار مردان قرار می‌دهند و ایتلاف‌های بزرگ هم به خرید رأی زنان اکتفا می‌کنند.
به گفتۀ این استاد دانشگاه: اکنون زمان آن فرا رسیده تا زنان نقش محوری در این ایتلاف‌ها داشته باشند و به شرط گرفتن امیتازات کلان به نفع زنان، دراین ایتلاف‌ها سهیم شوند.
به باور بانو فرید: «از این پس زنان نباید هم‌جنسان خود را بفروشند و با گرفتن مقدار پول سایر زنان را وادار به دادن رأی کنند، بل وارد این ایتلاف‌ها شده و امتیازات کلان مانند مردان درخواست کنند و اجازه ندهند رأی شان ارزان فروخته شود».
بانو فرید از زنان می‌خواهد که خود وارد میدان شده و ایتلاف‌های بزرگ را تشکیل داده و یک کاندیدای زن معرفی کنند و در میدان مبارزات انتخاباتی با مردان به رقابت بپردازند.
همزمان بااین، لیلا جعفری فعال حقوق زن و عضو شورای عالی صلح می‌گوید: به نظر من زنان افغانستان هنوز معنای واقعی مبارزه برای احراز حقوق انسانی و شهروندی‌شان را کسب نکرده‌اند و به معنای واقعی که یک زن می‌تواند رهبر، سیاست‌مدار، تاجر و انسان موفق باشد، نرسیده‌اند.
بانو جعفری تاکید کرد: این ناباوری به توانایی زنان از سوی مردان سلطه‌گر و زن‌ستیز و حتا خود زنان ضعیف که توانایی رقابت سالم با زنان توانا را ندارند، ایجاد شده‌است.
این فعال حقوق زن می‌گوید: از این دو مورد پیداست که موانع دیگری نیز برای پیشرفت و برابری زنان در عرصه‌های قدرت و سیاست ظهور می‌کند.
او گفت: گواه استیم که در این روزها ایتلاف‌سازی‌ها برای تشکیل تکت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری در حال شکل‌گیری می‌باشد و جمع هسته و نخبۀ این ایتلاف‌ها مردانه است.
این عضو شورای عالی صلح تاکید کرد: نهایتاً هم مردان تصمیم گیرندۀ ایتلاف‌ها برای جمع کردن آرای ملت و تظاهر به رعایت حقوق زنان در رده‌های سوم و چهارم چند تا زن را به‌صورت نمادین از حلقۀ پیرامون‌شان، به ایتلاف تزریق می‌کنند که در اصل اجازۀ هیچ نوع تحرک فکری و فیزیکی به زنان حلقۀ چندم ایتلاف‌ها نمی‌دهند.
پیش از این نیز بارها از حضور کم‌رنگ و نمادین زنان در روند گفت‌و‌گوهای صلح و نهادهای مهم دولتی مطرح شده‌است.
این درحالی‌ست که در آستانه اعلام نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری ایتلاف‌های بزرگ زیادی شکل گرفته است؛ اما هیچ زنی دراین ایتلاف‌ها نقش محوری و اساسی ندارند.