سرور دانش، معاون دوم ریاست حکومت وحدت ملی می‌گوید کمیسیون‌های انتخاباتی در حق مردم جفا کرده‌اند و مردم بیشتر از این ناکارآمدی آنان را نمی‌پذیرند.
آقای دانش که دیروز در نشست «کنگرۀ ملی مساعدت‌های حقوقی» در کابل سخن می‌زد، گفت که ضعف و ناکارایی کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی «مایۀ سرافکنده‌گی» مردم و دولت افغانستان شده است.
آقای دانش همچنان افزود که رهبری کمیسیون‌های انتخاباتی صحنه‌های مدنی و مشق دموکراسی افغانستان را به ابزار «توهین‌ها و طعنه‌های دوست و دشمن» مبدل کرده اند.
او اظهار داشت که اگر حکومت در پی اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی نباشد، انتخابات ریاست‌جمهوری به سرنوشت بدتر از انتخابات پارلمانی مواجه خواهد شد.
آقای دانش با بیان این‌که برخی نهادهای دولتی نه ‌تنها وظیفۀ قانونی خود را انجام نمی‌دهند، بلکه در حق مردم جفا هم روا می‌دارند، گفت: «از نمونه‌های روشن آن، جفای آشکاری‌ست که در این روزها از سوی کمیسیون‌های انتخاباتی در مورد انتخابات پارلمانی در حق مردم صورت گرفته است».
آقای دانش از تأخیر در اعلام نتایج انتخابات پارلمانی نیز انتقاد کرد و بیان داشت که سایۀ اتهاماتِ تقلب، تخطی و فساد، اعتبار و حیثت دولت و مردم افغانستان نیز زیر پرسش رفته است. به گفتۀ معاون دوم ریاست حکومت وحدت ملی می‌گوید: «ناکارآمدی کمیسیون‌های انتخابات باعث شده که پرافتخارترین صحنه‌های مشق دموکراسی و مشارکت مدنی مردم به ابزار توهین‌های دوست و دشمن و یک نوع سرافکنده‌گی برای مردم افغانستان تبدیل شود.»
او هُشدار داد که کمیسیون‌های انتخاباتی باید بدانند که کاسۀ صبر مردم افغانستان لبریز شده است و بیشتر از این نمی‌توانند ضعف‌ها و ناکارآمدی‌های شان را بپذیرند. معاون ریاست حکومت وحدت ملی از «حکومت» خواست تا اصلاحات همه‌جانبه را روی دست گیرد و از اتلاف حقوق مردم افغانستان جلوگیری کنند؛ در غیر این صورت، انتخابات ریاست‌جمهوری به سرنوشت بدتر از انتخابات پارلمانی مواجه خواهد شد.
تنها انتقاد و برکنار کردن عدالت انتخاباتی را تأمین نمی‌کند
شماری از نهادهای ناظر بر انتخابات افغانستان به روزنامۀ ماندگار اما می‌گویند که تنها انتقاد و برکنار کردنِ کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی عدالت انتخاباتی را تأمین نمی‌کند.
یوسف رشید، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان می‌گوید که با کمیشنران کمیسیون انتخابات به عنوان ناقضان قانون اساسی و ناقضان حقوق شهروندان برخورد شود. به گفتۀ یوسف رشید، بربنیاد قانون انتخابات، کمیشنران کمیسیون انتخابات عزل شده اند.
رییس فیفا به این باور است که برای تأمین عدالت انتخاباتی، کمیشنران کمیسیون انتخابات باید به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شوند. او می‌گوید که کمیشنران کمیسیون انتخابات مهارت‌های ویژه‌یی برای ابقای خود به عنوان همه‌کارۀ کمیسیون دارند.
یوسف رشید در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار گفت: کمیشنران خلاف تمام رویه‌ها و کارشیوه‌های اصولی، در حالی که نتایج ابتدایی آرای انتخابات پارلمانی را اعلام کرده نتوانسته اند، اقدام به نام‌نویسی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری کرده اند. به گفتۀ او، کمیشنران کمیسیون انتخابات تلاش دارند برخی از نامزدانِ ریاست‌جمهوری به‌ویژه رییس حکومت و رییس اجرایی را تطمیع کنند تا به ابقای آنان رأی دهند.
آقای رشید حکومت را متهم به سطحی‌نگری در پیوند به کارکردِ کمیشنران کمیسیون انتخابات می‌کند و بیان می‌دارد که دلیل این‌کارِ حکومت، ترسِ افشای آنچه در انتخابات پارلمانی از سوی حکومت به کمیسیون اعمال شده است می‌باشد.
او در بخشی از سخنانش گفت آنچه برای شفافیت و عادلانه بودنِ انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده مهم است، کیستی رهبری آیندۀ کمیسیون انتخابات است. به گفتۀ او: نیاز است تا در رهبری آیندۀ کمیسیون انتخابات چهره‌هایی گماشته شود که هم تخصصِ انتخاباتی داشته باشند، هم تعهد مسلکی و هم قاطعیت در تصمیم‌گیری.
این مسوول نهاد ناظر بر انتخابات ریاست‌جمهوری، همچنان مدعی است که اطلاعات آنان نشان می‌دهد که حکومت تلاش دارد چهره‌های پیشین کمیسیون انتخابات را دوباره به این کمیسیون بیاورد، اما این چهره‌ها پیش‌شرط‌های سختی برای آمدن به کمیسیون انتخابات گذشته اند.
اما یوسف رشید به این باور است که این چهره‌ها «مهره‌های سوخته» اند. او پیشنهاد می‌کند که حکومت در همکاری با احزاب سیاسی، جامعۀ مدنی و نهادها مرتبط با انتخاباتِ افغانستان مشورت کند تا این جریان‌ها فهرستی از چهره‌هایی را که شایستۀ کمیشنری کمیسیون می‌دانند را بفرستند تا از میان آن‌ها چهره‌های برای کمیسیون انتخابات گزینش شود.
او می‌افزاید که حکومت می‌تواند میکانیسم این کار را براساس یک فرمان تقنین در قانون انتخابات تعدیل کند.
تجدید نظر در استفادۀ از سیستم انگشت‌نگاری و خرید سیستم‌های جدی و معیاری، نام‌نویسی رأی‌دهنده‌گان در سیستم جدید پیش از برگزاری انتخابات، گزینش افراد جدیدِ مسلکی و شایسته و نیز معرفی کارمندان متهم کمیسیون به نهادهای عدلی و قضایی و اجماع حکومت و عدم مداخلۀ افراد مقرر شده از سوی دو جناح حکومت در امور انتخابات از موارد دیگری است که به باور آقای یوسف رشید، می‌تواند برای سلامت انتخابات ریاست جمهوری موثر باشد.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شوند که رسانه‌های کشور به نقل از منبع حکومتی گزارش داده‌اند که سران حکومت و جامعۀ جهانی به این فیصله رسیده اند تا انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۹ سرطان را کمیشنران جدید مدیریت کنند و پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات پارلمانی، اعضای فعلی کمیسیون‌های انتخاباتی عزل خواهند شد.
یک منبع پیش از این به روزنامۀ ماندگار گفته بود که کمیشنران اعلام نتایج ابتدایی انتخابات کابل را به گروگان گرفته اند چون می‌دانند پس از این کار عزل خواهند شد.