دلیل عدم همکاری نهادهای دولتی با خبرنگاران، پایین بودن ظرفیت در تیم اطلاعرسانی نهادهای دولتی است.
سیدآقا فاضل سانچارکی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید که پایین بودن ظرفیت‌ تیم اطلاع‌رسانی در نهادها، ادارات و وزارت‌خانه‌ها یکی از دلایل ندادن معلومات به خبرنگاران است.
آقای سانچارکی در گفت‌وگو با روزنامه ماندگار گفت: «وزارت اطلاعات و فرهنگ بیش از ۶۰ دفتر اطلاع‌رسانی وزارت‌خانه‌های دولتی را مورد ارزیابی قرار داد که متأسفانه به جز سه یا چهار وزارت، اکثریت نهادهای اطلاع‌رسانی وزارت‌خانه‌ها تیم اطلاع رسانی بسیار ضعیف داشتند».
آقای سانچارکی در ادامۀ این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «وزارت اطلاعات و فرهنگ برای بلند بردن ظرفیت دراین بخش یک بستۀ آموزشی را آماده کرده است تا کارمندان بخش اطلاع‌رسانی این نهادها را آموزش دهد».
او می‌گوید: برای بهتر شدن زمینۀ اطلاع‌رسانی، وزارت اطلاعات فرهنگ همچنان کمیسیون حق دسترسی به اطلاعات را ایجاد کرد و در این کمیسیون از طرف رییس‌ حکومت پنج عضو معرفی شد و اکنون این کمیسیون در حال تنظیم کردن تشکیلات و دفتر اند. امیدوار هستیم این کمیسیون بتواند در بخش اطلاع‌رسانی به خبرنگاران کار مفیدی انجام دهد.
آقای سانچارکی همچنان گفت: برای بهتر شدن اطلاع‌رسانی قانون حق دسترسی به اطلاعات توشیح شد که این قانون به عنوان بهترین قانون در دنیا شناخته شده است.
این در حالی‌ است که چند پیش آقای غنی در برنامۀ گشایش صندوق پشتیبانی از خبرنگاران گفت که همۀ اداره‌ها ملزم به رعایت قانون حق دسترسی به اطلاعات هستند و سرکشی از این قانون جرم پنداشته می‌شود.
قانون حق دسترسی به اطلاعات، پس از چند ماه تصویب توسط مجلس نماینده‌گان در نهم قوس سال ۱۳۹۳، توسط محمد اشرف‌غنی، رییس‌ حکومت وحدت ملی توشیح شد. این قانون شش فصل و سی و دو ماده دارد.
خشونت عمومی باعث خشونت در برابر خبرنگاران شده است
نهادهای مدافع حقوق خبرنگاران در ماه‌های پسین با نشر گزارش‌هایی از افزایش خشونت در برابر خبرنگاران خبر و هشدار دادند.
وزارت اطلاعات و فرهنگ، افزایش خشونت در برابر خبرنگاران را ناشی از خشونت عمومی در کشور می‌داند.
معین نشراتی این وزارت به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: در دو سه سال اخیر به پیمان بسیار گسترده حملات گروه‌های تروریستی در برابر افراد ملکی، نیروهای امنیتی، مراکز و اماکن عمومی افزایش یافت و چون خبرنگاران جدایی از مردم افغانستان نیستند، از این حملات در امان نبودند.
به باور او، مالکان رسانه‌ها بدون اینکه به مسایل امنیتی خبرنگاران توجه کنند، بدون ایمن ساختن خبرنگاران آنان را در میدان‌های نبرد برای پوشش خبری فرستادند که سبب کشته شدن شماری از خبرنگاران شد.
آقای سانچارکی می‌افزاید: وزارت اطلاعات و فرهنگ با همکاری نهادهای حمایت از خبرنگاران در خصوص پوشش خبری از حوادث و حملات انتحاری، یک رهنمودی را آماده کرده که این رهنمود نهایی شد و در کمیتۀ مشترک به تصویب رسیده است.
او تأکید کرد: هم نیروهای امنیتی وظیفه گرفته اند که این رهنمود را به نیروهای خود تشریح و توزیع کنند و هم وزارت اطلاعات و فرهنگ مسوولیت گرفته تا آن را به خبرنگاران تشریح و توزیع کند.
این گفته‌ها در حالی ابزار می‌شود که براساس آمار در سال‌های حکومت‌ وحدت ملی، شمار جان‌ باخته‌گان خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها در افغانستان به بیشتر از چهار برابر، افزایش یافته و ۵۳ خبرنگار جان باخته اند در حالی که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴، ۴۲ خبرنگار جان باختند.
آمار نشر شده از سوی نهاد حمایت‌کنندۀ رسانه‌های آزاد افغانستان یا «نی» در پایان سال ۲۰۱۸ نشان داد که به گونۀ میان‌گین در زمان حکومت وحدت ملی هر سال ۱۳ خبرنگار جان باخته اند. در حالی که به گفتۀ نی، در ۱۴ سال پیش از حکومت وحدت‌ ملی به گونۀ میان‌گین هر سال ۳ خبرنگار جان باخته اند.
این نهاد تنها در دو سال پسین، به طور مجموعی نزدیک به ۲۵۰ مورد خشونت با خبرنگاران را ثبت کرده است. در این میان، ۳۵ مورد قتل، ۵۵ مورد زخمی، ۱۶ مورد بازداشت و نزدیک به ۵۰ مورد لت و کوب ثبت شده است.
همچنان کمیتۀ حفاظت از خبرنگاران نیز در تازه‌ترین گزارش در ۱۰ جنوری سال ۲۰۱۹ گفته است که افغانستان در میان چهارده کشوری که در دادگاهی کردن عاملان قتل خبرنگاران عمل‌کرد ضعیف دارند و در این کشورها معافیت از مجازات وجود دارد، جایگاه ششم را کسب کرده است.
به تازه‌گی کمیته حفاظت از خبرنگاران که مقرش در شهر نیویارک امریکا است در گزارشی با عنوان شاخص جهانی معافیت در سال ۲۰۱۸ می‌گوید: در چهارده کشور معافیت از مجازات برای قاتل‌های خبرنگاران وجود دارد و افغانستان در این فهرست جایگاه ششم را کسب کرده است.
گفتنی است که در آستانه سال جدید میلادی جاوید نوری مجری رادیو نشاط در فراه از سوی گروه طالبان تیرباران شد.
باید گفت که افغانستان از خطرناک‌ترین کشورها برای خبرنگاران شناخته می‌شود، کشوری که در چند سال پسین همزمان با رشد رسانه‌ها، آمار قربانی شدن خبرنگاران نیز افزایش داشته است.