گفت‌وگوهای صلح با طالبان تمام «بازارِ سیاسی» افغانستان تحت شعاع قرار داده و مسوولان حکومت بحث اصلاحات در کمیسیون انتخابات را به حاشیه فرستاده اند.
شماری از مسوولان نهادهای ناظر بر انتخابات و نامزدان انتخابات پارلمانی با اشاره به این موضوع می‌گویند که حکومت درگیر پراکنده‌گی در مسایل مذاکره با طالبان است و توجه‌اش در مورد اصلاحات در کمیسیون انتخابات کمرنگ شده است.
به گفتۀ آنان، در اوایل برای آوردن تغییرات در کمیسیون انتخابات بین رهبران سیاسی‌یی که در تکت‌های انتخاباتی حضور دارند و رهبران حکومت اجماع نظر وجود داشت، اما بعدها آرام آرام این خواست فروکش کرد و دلیل این فروکش بحث گفت‌وگوهای امریکا با طالبان است.
همچنان، شماری از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری با ایجاد «شورای تشریک مساعی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری» از حکومت خواسته‌اند که از تصمیم‌گیری یک‌جانبه در مورد اصلاحات انتخاباتی به شمول تغییر کارگزاران کمیسیون‌های انتخاباتی، خودداری کند.
این درحالی‌ است که محمداشرف‌ غنی، رییس حکومت وحدت ملی هنگام نام‌نویسی به عنوان نامزد در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده، در گفت که او با نهادهای ناظر بر انتخابات و خواست مردم مبنی بر این ‌که نهادهای انتخاباتی به اصلاحات جدی و گسترده نیاز دارند، هم‌ صدا است. آقای غنی، آوردن اصلاحات در نهادهای انتخاباتی را «ضروری و آمدنی» عنوان کرده بود.
در همین حال، داکتر عبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت وحدت ملی نیز برآوردن اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی تأکید کرده گفته بود که باید پیش از برگزاری انتخابات در کمیسیون‌ها اصلاحات اساسی به میان آید.
یوسف رشید، رییس بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان یا فیفا در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: بعد از اظهارات آقای غنی، داکتر عبدالله و شماری از رهبران سیاسی مبنی برآوردن اصلاحات در کمیسیون‌های انتخابات خوش‌بین بودیم که حکومت بحث تغییرات در کمیسیون انتخابات را جدی گرفته است.
او می‌گوید: در اوایل برای آوردن تغییرات در کمیسیون انتخابات بین رهبران سیاسی‌یی که در تکت‌های انتخاباتی حضور دارند و رهبران حکومت اجماع وجود داشت و پیدا بود که برای آوردن اصلاحات اقدامات جدی صورت خواهد گرفت، اما بعدها آرام آرام این خواست فروکش کرد.
آقای رشید، دلیل فروکش کردن خواست رهبران حکومت مبنی بر اصلاحات در کمیسیون‌های انتخابات را بحث گفت‌وگوهای امریکا با طالبان عنوان می‌کند.
به باور رییس فیفا: توجه حکومت در مورد اصلاحات در کمیسیون انتخابات به دلیل گفت‌وگوهای صلح کمرنگ شده و حکومت درگیر پراکنده‌گی در مسایل مذاکره با طالبان است.
او می‌گوید: یکی از خواست‌های ما ارزیابی کارکرد کمیسیون انتخابات بود تا در مورد مسایل عدلی و قضایی اعضای کمیسیون نیز کار صورت گیرد و بحث عدم پاسخ‌گویی و مدیریت اعضای کمیسیون نیز به بررسی گرفته شده تا اصل مجازات و مکافات تأمین شود.
به گفتۀ رییس فیفا: امیدوار بودیم تا در این راستا یک کمیتۀ مشترک تنظیم و تمام این موارد را به بررسی بگیرد، اما متأسفانه در هیچ کاری صورت نگرفت.
آقای رشید می‌گوید: هنوز هم مشخص نیست که فرمان تقنینی در مورد عزل کمیشنران چه زمانی صادر خواهد شد، خواست ما این است که نباید کمیتۀ گزینش ایجاد شود و این خواست را با رهبران حکومت نیز مطرح کرده‌ایم.
او دلیل عدم ایجاد کمیتۀ گزینش را وقت‌گیر بودن کار این کمیته عنوان کرده و گفت: «پیش از این نیز کمیتۀ گزینش مشکلات زیادی داشت. بنابراین، دیگر نیازی به کمیتۀ گزینش نیست، بهتر است گزینش افراد براساس تفاهم و اجماع بین رهبران حکومت صورت گیرد».
آقای رشید می‌گوید: از صحبت‌های رییس‌ حکومت و رییس اجرایی پیدا بود که آنان هم خواستار ایجاد کمیتل گزینش نیستند، بل بر اساس تفاهم افراد شایسته را گزینش خواهند کرد.
از سویی هم، موسی فریور استاد دانشگاه و نامزد انتخابات پارلمانی از حوزۀ انتخاباتی کابل می‌گوید: همۀ بازار سیاسی افغانستان را گفت‌وگوهای صلح با طالبان تحت شعاع قرار داده و بحث اصلاحات در کمیسیون انتخابات هم تحت تأثیر همین مورد قرار گرفته است.
این نامزد انتخابات پارلمانی در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار گفت: ‌اگر قرار باشد که بین امریکا و طالبان توافق سیاسی صورت گیرد، بحث انتخابات و اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی از اولویت خارج خواهد شد.
استاد فریور تأکید کرد: نهایی شدن توافق میان امریکا و طالبان نشان‌گر این است که بحث انتخابات و اصلاحات در کمیسیون انتخابات دیگر از سر لوحۀ کار خارجی‌ها و حکومت وحدت ملی بیرون شده است.
به باور این استاد دانشگاه، اما در هر صورت آوردن اصلاحات در کمیسیون‌های انتخاباتی چه در صورت ایجاد حکومت موقت و یا دوام حکومت فعلی حتمی است و با اعضای فعلی کمیسیون انتخابات به هیچ عنوان برگزاری انتخابات ممکن نیست.

از اصلاحات یک‌جانبه جلوگیری شود
شماری از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری با ایجاد «شورای تشریک مساعی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری» از حکومت خواسته‌اند که از تصمیم‌گیری یک‌جانبه در مورد اصلاحات انتخاباتی به شمول تغییر کارگزاران کمیسیون‌های انتخاباتی، خودداری کند.
در اعلامیۀ «شورای تشریک مساعی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری» که دیروز منتشر شد، آمده است که این شورا کارشیوۀ پیشنهادی در رابطه به جلوگیری از سوء استفاده از صلاحیت‌ها، منابع و امکانات دولتی به هدف فعالیت‌های سیاسی و انتخاباتی را برای تأیید به ریاست‌جمهوری فرستاده است.
بر اساس این کارشیوه، برای تمامی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری به ‌شمول رییس‌ حکومت و رییس اجرایی حکومت وحدت ملی حدود اخلاقی تعیین شده اما در این مورد بیشتر توضیح داده نشده است.
این شورا طرح اصلاحات انتخاباتی را نیز تهیه کرده است. بر اساس این طرح «حکومت نباید بدون مشوره با نامزدان، به‌نام اصلاحات، در انتخابات مداخلۀ یک‌جانبه و خودسرانه کند».
تاهنوز مسوولان حکومت وحدت ملی به گونۀ واضح از اولویت‌های خود صحبت نکرده اند، در برخی نشست‌ها سخنگویان حکومت برگزاری انتخابات و پیشبرد همزمان روند صلح را از برنامه‌های اصلی حکومت بیان کرده و اما از به میان آوردن اصلاحات چیزی نگفته‌اند؛ در حالی که در کنار رهبران حکومت افغانستان و نهادهای ناظر بر انتخابات، کشورهای تمویل‌کنندۀ انتخابات، کمک‌های‌شان را مشروط بر برکناری کمیشنران کمیسیون انتخابات کرده اند.