احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۲۹ دلو ۱۳۹۷
تا به حال دقیقاً معلوم نیست که نشست اسلامآباد چگونه لغو شد. آیا شکایت وزارت خارجۀ افغانستان به سازمان ملل متحد مبنی بر قرار داشتن نامهای شمار زیادی از شرکتکنندهگانِ این نشست در فهرست سیاه امریکا و این سازمان باعث لغو این نشست شد و یا آنگونه که برخی منابع گزارش دادهاند، ملا هیبتالله آخوندزاده رهبر گروه طالبان مانع سفر هیأت به پاکستان شده است؟
به هر حال، چه خود طالبان نخواسته باشند و چه اقدامهای حکومت افغانستان باعث آن شده باشد، ظاهراً هیأت طالبان در پاکستان با زلمی خلیلزاد نمایندۀ امریکا در امور صلح افغانستان و عمرانخان نخستوزیر پاکستان دیدار نکرده است. بحث مهم بر سرِ لغو این نشست نیست، چرا که امریکاییها هر وقت و هر زمان که خواسته باشند، میتوانند با طالبان دیدار کنند و دیدار آنها با سران پاکستان نیز حرفِ تازهیی نیست و با توجه به حضور گستردۀ سران و فرماندهانِ طالبان در خاک پاکستان هر زمان که رهبران این کشور اراده کنند، چه پنهان و چه علنی، با آنها دیدار میکنند. مگر تا به امروز طالبان با درایت و عقلِ خود در جنگ افغانستان حضور داشتهاند؟ مگر سران طالبان از چنان فهم بالایی در جنگ و دیپلماسی برخوردارند که بتوانند با امریکا و متحدانِ آن مقابله کنند؟… بدون شک که در هفده سالِ گذشته و پیش از آن، طالبان مربیانِ بسیار ورزیده و کارکشته داشتهاند که در تمام زمینهها برایشان مشوره میدادهاند. در کنار آن، مگر در این هفده سال کدام کشور از طالبان میزبانی کرده و شرایطی را مهیا ساخته که آنها بتوانند به هرجایی که میخواهند سفر کنند؟ کدام کشور برای طالبان منابع مالی و تسلیحاتی فراهم کرده است؟ مگر این کشور غیر از پاکستان بوده است؟
نشست اسلامآباد از چنان اهمیتِ بالایی برخوردار نبود که برای برگزار نشدنِ آن نگران بود. نه با چنین نشستهایی صلح در کشور مستقر میشود و نه هم میتوان با طالبان در مورد آیندۀ کشور به نتیجه رسید. یگانه مزیتِ اینگونه نشستها میتواند این باشد که رهبران طالبان را با فضای فکری موجود در افغانستان بیشتر آشنا سازد، به این شرط که این گروه واقعاً بتواند از آنچه که در افغانستان در هفده سال گذشته واقع شده، فهم دقیقی به دست آورد که آن هم زیاد محتمل به نظر نمیرسد. فایدۀ دیگر این نشستها به سود امریکا و پاکستان است که یکی میخواهد هرچه زودتر افغانستان را ترک کند و دیگری تلاش دارد که دوباره حمایتهای مالی و تسلیحاتی امریکا را به دست آورد.
برای افغانستان اما از چنین نشستهای نباید انتظار زیادی داشت. طالبان بهآسانی حاضر به صلح و گذشتن از هدفهای خود نیستند. این گروه چنان تمامیتخواه و تندرو است که به هیچ صورت نمیتواند فضای امروزِ کشور را بفهمد. طالبان هنوز فکر میکنند که میتوان مثل دو دهه پیش به نامِ صلح و امنیت وارد شهرها شد و حکومت استبدادی خود را مستقر کرد. طالبان تا زمانی که در صحنۀ نظامی متحمل شکست نشوند، همچنان به جنگِ خود ادامه خواهند داد. این گروه انتظار شکست ایدیولوژیک خود را بهآسانی ندارد. طالبان فهمی از شریعت دارند که آن را مُحق میدانند و حاضر نیستند که آن را بهآسانی رها کنند. البته در کنار قرائت خاصی که طالبان از شریعت دارند، هدفهای سیاسی و در عقبِ آن هدفهای کشورهایی که از این گروه حمایت میکنند نیز مزید بر علت است.
از سوی دیگر، سخن اصلی ایناست که حکومت افغانستان پس از اینهمه سال چگونه ناگهان به فکر این افتاد که سران طالبان با چه سند و مدرکی سفر میکنند؟ ظاهراً نخستینبار پس از نشست مسکو، بحث چگونهگی سفر طالبان مطرح شد و وزارت خارجۀ کشور دو بار در این مورد به سازمان ملل متحد شکایت برده است. چرا دولتمردان کشور حالا نسبت به این دو سفر چنین واکنش نشان دادهاند، درحالیکه قبلاً همین افراد به کشورهای مختلف سفر کردهاند و از جمله اینکه پیش از سفر مسکو، هیأت طالبان در ابوظبی بوده و با نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان دیدار کرده است. همان شهری که آقای غنی نیز هیأتِ خود را برای دیدار با طالبان فرستاده بود ولی این گروه نخواست که با هیأت ارگ دیدار داشته باشد. اگر طالبان در ابوظبی با هیأت افغانستان دیدار میکردند، بازهم حکومت افغانستان به سازمان ملل شکایت میبرد که این افراد با چه سندی به این کشورها سفر میکنند درحالیکه نامهایشان در فهرست سیاه سازمان ملل قرار دارد؟
از جانب دیگر، مگر حکومتِ آقای غنی دو بار اقدام به توزیع پاسپورت به طالبان نکرد؟ مگر برای تمام اعضای دفتر قطر و خانوادههایشان از سوی شورای امنیت ملی، پاسپورتهای سیاسی به دفتر قطر فرستاده نشد؟ مگر برای طالبانی که در پاکستان بهسر میبرند، از سوی سفارت افغانستان در آن کشور به دستور آقای غنی و پیش از آن به دستور حامد کرزی پاسپورت صادر نشد؟ چرا مقامهای افغانستان فکر میکنند که مردم از هیچ چیز خبر ندارند؟
Comments are closed.