نویسنده: رشید درانی و نیک پیری/
برگردان: صدیق/
منبع: فرانس پرس/
علی احمد علی‌زی، هیچ شانس ندارد، مگر این‌که وقتی طالبان برای در خواست غذا، سرپناه و بخش از حاصلات خِرمنش به دروازۀ او دق‌الاباب کنند، از آنان اطاعت کند.
یک دهقان در ولسوالی جنوبی ولایت هلمند که در قلمرو طالبان است، در صحبت تلفونی به شبکۀ فرانس پرس، گفت: طالبان رویکرد دیکتاتورمأبانه را پیش گرفته‌اند، آنان از خود قانون دارند، ما از امنیت اندکی برخوردار هستیم، اما آزادی نداریم.
علی‌زی یکی از میلیون‌ها تنی است که در ساحۀ تحت قلمرو طالبان در افغانستان زنده‌گی می‌کند. جایی‌ که طالبان بیشترین جغرافیا را پس از آنکه در سال ۲۰۰۱ توسط نیروهای امریکایی شکست خوردند در اختیار دارند.
یک قوت برای آغاز گفت‌وگوهادر دور تازۀ مذاکرات میان طالبان و واشنگتن روز شنبه در دوحه ایجاد گردیده است. این تصدیق‌نامه برای مردم افغانستان است که با برگشت دوبارۀ طالبان و خروج امریکا از طولانی‌ترین جنگ، چگونه خواهد بود؟
در برخی از گفته‌های‌شان طالبان تعهداتی ظاهری برای آزادی نشان داده‌اند، اما این رویکرد طالبان روشن نیست. تأکید بر عدالت سخت‌گیرانه اسلامی که در زمان حاکمیت رژیم‌شان وجود داشت هنوز در ساحات تحت نفوذشان عملی می‌شود.
عبدالباری که خانۀ خود را به یک فرماندۀ طالبان در ارزگان رها کرده و سه ماه پیش محل را ترک کرده است. از زنده‌گی سیاه در زیر بیرق سفید طالبان سخن می‌گوید: آنان لحظه به لحظه مردم عام را زجر می‌دهند.
این مرد ۶۶ سال در کندهار به فرانس پرس گفت که جنگجویان آنان[طالبان] در مورد ایمان مردم تصمیم می‌گیرند.
مردم وحشت‌زده شده اند
اشالی جیکسون پژوهشگر در انستیتوت مطالعات انکشافی، گفت: دادگاه طالبان نسبت به ساحات تحت کنترل دولت، سخت‌گیرانه است.
عمل کردن به اساس قرائت‌های افراطی – اسلامی که از شریعت دارند و مجازات از قطع دستان دوزد تا حلق آویز کردن در کنار جاده‌ها به عنوان یک هشدار در قلمرو طالبان وجود دارد.
سید عمر که از دست ظلم طالبان از ارزگان فرار کرده است، می‌گوید: آنان مردم را وحشت زده کرده‌اند،
آنان تغییر نکرده‌اند و همان طوری که در زمان حاکمیت‌شان بودند، هستند.
محمد قسیم که از یک ساحۀ دیگر تحت کنترل طالبان تلفونی با فرانس پرس صحبت می‌کرد، گفت: جنگجویان طالب استفاده از تلفون‌های هوشمند را منع کرده‌اند و زنان را در خانه حبس کرده‌اند. دقیق مانند لحظه‌های ۱۹۹۶ که آنان به قدرت رسیده بودند.
مگر مردانی که رییش کوتاه داشتند زیر تازیانۀ آنان در زمان حاکمیت‌شان ضرب می‌خوردند.
طالبان به فرانس پرس گفته‌اند که آنان می‌خواهند یک نظام اسلامی در مخالفت با نظامی دیموکراسی بسازند که در سال ۲۰۰۱ ایجاد گردیده است. اما با کمی تغییرات مدرن؛ دادن حق آموزش برای زنان و دختران. فرانس پرس برای صحبت با زنانی که تحت کنترل طالبان هستند، دست نیافته است.
هیتر بار، بازرس دیده‌بان حقوق بشر گفته است که طالبان در برخی ساحات برای دختران اجازه رفتن به مکتب ابتدایی را داده‌اند، به شرط که صنوف‌ جداگانه داشته باشند، آموزگاران زن تدریس کنند و تقسیم اوقات درسی زیر نظر آنان باشد.
در حالی که این گروه رادیکال برای زنان چنین حقی را نداده بودند، خانم هیتری گفت که با اجازه دادن شمار اندک دختران به مکتب ابتدایی، این دیده‌گاه افراطی تنفر از زن برای مردانی است که فکر می‌کنند که توافق با طالبان، برای زنان بهتر است. زنان بهتر می‌دانند، اما کسی است که به آنان گوش دهد؟
قسیم گفت که تهدید جدی نیست، زمان تغییر کرده است، پس از آن‌که طالبان شکست خوردند. در این مدت اگر آنان تغییر نکرده باشند، این می‌تواند بازخورد تولید کند. برخی موارد است که طالبان باید به آن توجه کنند.
استفاده از تلفون و دیدن تلویزیون بدون جریمه، یکی از تغییرات طالبان در برابر تکنالوژی است. چیزی طالبان از شنیدن موسیقی منع قرار دادن و تنها به برخی از برنامه‌های دینی اجازه داده بودند. اما حالا با دیدن تلویزیون کدام برخورد نیست.
تامس روتینگ، عضو شبکۀ تحلیل‌گران افغانستان، به فرانس پرس گفت: طالبان همچنان می‌خواهند نشان دهند که می‌توانند حکومت‌ مدرن داشته باشند.
در جغرافیایی که تحت قلمرو آنان است، طالبان برای حفاظت از آموزگاران و کلنیک و تولید دستگاه‌های برق اطمینان داده‌اند.