کمیشنران جدید کمیسیون‌های انتخابات، روز گذشته در حضور رییس حکومت، رییس اجرایی و شماری از مقام‎های بلندپایۀ دولتی برای وفاداری به قانون، سوگند یاد کردند.
مراسم تحلیف اعضای کمیسیون‎های انتخاباتی پیش از چاشت دیروز دوشنبه ۱۳ دلو در ارگ برگزار شد.
محمد اشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی در این مراسم گفت، بربنیاد قانون، هیچ‎ یک از اعضای کمیسیون‎های انتخاباتی حق ندارند که در حزب سیاسی فعال باشند. او گفت: «ارتباطات‎شان با احزاب سیاسی که قبلاً مربوط آن بوده‎اند، قطع می‎گردد و هرنوع ارتباطات‎شان تخلف پنداشته می‎شود».
داکترعبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی در این مراسم تأکید کرد که در گذشته میان کمیسیون‎های انتخاباتی و ریاست دبیرخانۀ این کمیسیون‎ هم‌آهنگی لازم وجود نداشت، اکنون این کاستی باید از میان برداشته شود.
رییس اجرایی، صلح و انتخابات را دو موضوع جدا می‎خواند و می‎گوید که حکومت همزمان برای برگزاری انتخابات و تأمین صلح تلاش دارد.
با این حال، سفارت ایالات متحدۀ امریکا در کابل از تعیین اعضای جدید کمسیون‌های انتخاباتی استقبال کرده و گفته است که این کمیشنران باید برای بازگرداندن اعتماد مردم به پروسۀ انتخابات شفاف، تلاش کنند.
جان‌بس، سفیر امریکا در کابل در صفحۀ رسمی توییترش نوشته که اعضای جدید کمیسیون‌های انتخاباتی در مرحلۀ اول باید نتایج انتخابات پارلمانی را نهایی کنند تا اعضای تازه انتخاب شدۀ پارلمان هر چه زودتر به کارشان آغاز کنند.
قرار است اعضای کمیسیون‎های انتخاباتی تا دو روز دیگر در نخستین نشست ‏‌رییسان و معاونان این کمیسیون‎ها را برگزینند و به گونۀ رسمی کار خود را آغاز کنند.
این درحالی ا‌ست که نهادهای ناظر بر انتخابات و تحلیل‌گران سیاسی کمیشنران جدید را به عدم توانایی اعلام نتایج انتخابات پارلمانی، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و نداشتن توانایی مدیریتی متهم می‌کنند.
برخی دیگری از تحلیل‌گران سیاسی اما به این باور اند که مشکل انتخابات افغانستان عدم اعتماد سیاسی دست‌اندرکاران این کمیسیون بود که با گزینش کمیشنران جدید این مشکل تاحدودی رفع گردیده است.
نعیم ایوب‌زاده رییس تیفا در گفت‌گو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید که در مورد توانایی کمیشنران جدید سوال جدی وجود دارد و ما مطمین نیستم که این کمیشنران بتوانند انتخابات ریاست‌جمهوری را برگزار کنند.
ایوب‌زاده می‌گوید: «با وجود تمام مشکلات کمیشنران جدید ۵ ماموریت مهم و اساسی دارند، نخست استفاده از تکنالوژی در انتخابات، ماموریت دوم استفاده از سیستم چند بعدی که چگونه می توانند آن را شامل دور انتخاباتی بسازندو چقدر این توانایی را دارند که در مورد آن به مردم معلومات بدهند».
او گفت: ماموریت سوم برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، شورای ولایتی، شورای ولسوالی و انتخابات ولایت غزنی و اما مورد چهارم که بسیار مهم است اعلام نتایج انتخابات پارلمانی است.
ایوب‌‌زاده افزود: در مورد انتخابات پارلمانی که هنوز نتیجۀ ۱۵ ولایت معلوم نیست باید کمیشنران تمرکز بیشتر داشته باشند و مورد اخیر عدم دخالت حکومت و نامزدان است.
رییس تیفا تأکید کرد: چون این کمیشنران براساس معرفی احزاب و رای نامزدان گزینش شده اند، بنابراین باید دید که چگونه میکانیسم را طراحی می‌کنند و یا اصلاً می‌توانند جلو دخالت حکومت، احزاب و کسانی که آنان را گزینش کرده است را بگیرند.
ضیای رفعت استاد دانشگاه کابل و تحلیل‌گر مسایل سیاسی می‌گوید: «گزینش این کمیشنران مشکل حقوقی دارد و خلاف قانون انجام شده، زیرا در قانون جدید انتخابات آمده که کمیشنران به پیشنهاد احزاب سیاسی و رأی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری گزینش می‌شوند».
او که با روزنامۀ ماندگار صحبت می‌کرد، گفت: این کمیشنران رأی خود را از نامزدان احتمالی گرفتند نه نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری، چون که تاکنون لیست نامزدان نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام نشده است.
به گفتۀ استاد رفعت، اکثر کمیشنران تجربه کاری در بخش انتخابات را ندارد و از سویی هم فاقد توانایی و مدیریت لازم اند و از سوی هم وابسته به احزاب و گروه‌های اند که آنان را گزینش کردند، بنابراین بعید به نظر می‌رسد که بتوانند انتخابات را مدیریت و برگزار کنند.
برخی دیگری از آگاهان سیاسی می‌گویند که انتخاب کمیشنران با رأی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری صورت گرفته و این انتخاب سبب ایجاد اعتماد سیاسی به کمیسیون انتخابات شده است.
به گفتۀ آنان: مشکل انتخابات افغانستان عدم اعتماد سیاسی دست‌اندرکاران این کمیسیون بود که با گزینش کمیشنران جدید این مشکل تاحدودی رفع گردیده است.
این آگاهان در مورد ‌تجربه نداشتن کمیشنران جدید می‌گویند: کمیشنران قبلی هم در مورد انتخابات آموزش ندیده بودند، اما کارشان را انجام دادند. کمیشنرن جدید هم در همین موقعیت اند.
این آگاهان در مورد بی‌طرفی کمیشنران جدید می‌گویند که طرف اصلی انتخابات نامزدان و هواداران آنان اند و زمانی که کمیسیون انتخابات با تأیید نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری کارشان را انجام دهد، بحث طرف و بی‌طرف بودن کمیشنران زیاد برجسته نمی‌شود، زیرا این کمیشنران با معرفی احزاب و رأی نامزدان گزینش شدند که طرف‌داری قطعی آنان را به نامزد مشخص ثابت نمی‌کند.
جمعۀ گذشته از میان هشتاد و یک نامزد عضویت در کمیسیون‎های انتخاباتی شانزده تن بیشترین رأی را از سوی نامزدان ریاست‌جمهوری گرفتند و رییس حکومت وحدت ملی در فرمان‎های جداگانه از میان این شانزده تن هفت تن را به کمیسیون انتخابات، پنج تن را به کمیسیون رسیده‌گی به شکایت‎های انتخاباتی و دو تن دیگر را به عنوان رییسان دبیرخانۀ این کمیسیون‎ها معرفی کرده است.
اورنگ زیب، مولانامحمد عبدالله، سیدعصمت‎الله مل، مسافر قوقندی، حوا علم نورستانی، محمدحنیف دانش‌یار و رحیمه ظریفی برای کمیسیون انتخابات و محمدقاسم الیاسی، زهره بیان شینواری، دین‎محمد عظیمی، سیدقطب‎الدین رویدار و محمدیونس طغرا به عنوان اعضای کمیسیون‎ رسیده‌گی به شکایت‎های انتخاباتی معرفی شده‎اند.
همچنان آقای غنی، حبیب‎الرحمان ننگ را به حیث رییس دبیرخانۀ کمیسیون انتخابات و چمن‎شاه اعتمادی را به حیث رییس دبیرخانۀ کمیسیون رسیده‌گی به شکایت‎های انتخاباتی معرفی کرده است.
حدود یک ماه پیش اعضای پیشین کمیسیون‎های انتخاباتی به اتهام فساد مالی و استفادۀ سوء از صلاحیت‎های‎شان در این کمیسیون‎ها، از کار برکنار و به دادستانی کُل معرفی شده‎اند. دادستانی نیز گفته است مرحلۀ ابتدایی تحقیقات خود از اعضای پیشین کمیسیون‌های انتخاباتی را نهایی کرده اند.