ادارۀ بازرسی ویژۀ امریکا در روند بازسازی افغانستان موسوم به «سیگار» اعلام کرده که برنامۀ آموزش خلبان‌های نیروی هوایی ارتش افغانستان از سوی امریکا پس از سال ۲۰۲۰ میلادی به‌دلیل عدم کارآمدی متوقف می‌شود.
شمار بسیاری از خلبان‌های نیروی هوایی افغانستان در سال‌های اخیر برای پرواز با بالگردهای امریکایی از سوی امریکا آموزش می‌بینند.
ادارۀ بازرسی ویژۀ امریکا در امور بازسازی افغانستان تصریح کرد که پنتاگون پس از سال ۲۰۲۰ میلادی آموزش خلبان‌های نیروی هوایی افغانستان را متوقف خواهد کرد.
فرار نظامیان حین آموزش در امریکا و گماشته شدن خلبانان به وظایف غیرمرتبط توسط ارتش باعث شده تا برنامۀ آموزشی خلبان‌های نیروی هوایی افغانستان متوقف شود.
سیگار در حالی از توقف آموزش خلبان‌های افغانستان توسط امریکا خبر می‌دهد که نیروی هوایی افغانستان برای استفاده از بالگردهای امریکایی به‌ویژه ناوگان «بلک هاوک» با کمبود خلبان و تکنسین روبه‌رو است.
گفتنی است که امریکا طی سال‌های اخیر برای جایگزینی بالگردهای روسی ارتش افغانستان با بالگردهای امریکایی تلاش کرده و قرار است افغانستان نزدیک به ۱۵۰ فروند بالگرد بلک هاوک دریافت کند.
سیگار خاطرنشان کرده است که مشاوران امریکایی که مسوولیت آموزش نیروهای امنیتی افغانستان را به‌عهده دارند از فرهنگ، عقاید، تاریخ و تسلیحات ارتش افغانستان آگاهی ندارند.
در گزارش ادارۀ بازرسی ویژۀ امریکا آمده است که مشاوران امریکایی در انجام امور مختلف بدون مشورت با فرماندهان نظامی افغانستان، دستور می‌دهند که باعث شده تا برنامه‌های آموزشی کارآمد واقع نشوند.
بر اساس این گزارش از سال ۲۰۰۲ تاکنون امریکا بیش از ۸۴میلیارد دالر برای تجهیز و آموزش نیروهای امنیتی هزینه کرده است؛ اما با وجود این نیروهای امنیتی افغانستان به درستی سرو سامان نیافته‌اند.
سیگار هشدار داده است که بخشی از پول‌هایی که برای آموزش نیروهای امنیتی هزینه می‌شوند به دلیل نبود هماهنگی حیف‌و‌میل می‌شوند و برنامۀ آموزشی این نیروها کارآمد نیست.
علاوه بر مبارزه با طالبان، آموزش نیروهای امنیتی افغانستان هدف اساسی مأموریت حمایت قاطع نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان است.
نهادهای امنیتی افغانستان و به‌ویژه وزارت دفاع کشور می‌گویند که افغانستان همواره در امر مبارزه با تروریسم خواهان تقویت نیروهای امنیتی بوده‌ که آموزش و مجهز ساختن نیروهای هوایی کشور یکی از مهمترین بخش‌ها می‌باشد؛ اما به باور آگاهان نظامی، از داده‌های گزارش ادارۀ سیگار بر می‌آید که مسوولان در نهادهای امنیتی و به‌ویژه وزارت دفاع بی‌هیچ برنامه‌یی در جلب این کمک‌ها صدا بلند کرده و نتوانستند از نیروهای آموزش دیده به گونۀ درست استفاده کنند.
زمان‌الله احمدزی یکی از نظامیان پیشین در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار حکومت افغانستان را متهم به عدم کفایت در استفاده از کمک‌های جهانی کرده و می‌گوید، متوقف شدن آموزش و تجهیز نیروی هوایی افغانستان خسارات جبران‌ناپذیری به پیکر این بخش عمدۀ ارتش افغانستان وارد می‌سازد.

برنامه‌ها و کمک‌ها
نزدیک به دو سال پیش مسوولان در وزارت دفاع افغانستان از نابسنده بودن کمک‌های امریکا برای تقویت نیروهای هوایی افغانستان شکوه کرده بودند. در آن زمان میزان این کمک‌ها به چهار میلیارد دالر می‌رسید و بعدها این مقدار افزایش یافت.
در آن زمان ایالات متحده امریکا تصمیم داشت تا نیروهای هوایی افغانستان را تا چهار سال دیگر سه برابر بسازد.
جنرال جفری ایل هریکن، در آن زمان فرمانده فرماندهی مرکزی نیروهای هوایی امریکا گفته بود که پس از این نیروهای هوایی افغانستان یک نقش مهم را بازی خواهند کرد.
پنتاگون نیز در آن زمان پیمان خریداری یک صد و پنجاه چرخ بال جنگی (سی یک صدو سی) را به ارتش افغانستان امضا کرده بود.
جنرال جفری ایل هریکن، فرمانده فرماندهی مرکزی نیروهای هوایی امریکا گفته بود: «ما شمار جنگنده‎های اف شانزده را از دوازده به هژده در پایگاه بگرام افزایش داده‌ایم. این گام نخست است زیرا ما در حال ارزیابی‌های نخستین هستیم، اما می‎خواهیم یک نگاه درازمدت به این موضوع داشته باشیم. چیزی مهم را که می‌خواهم برجسته سازم این است که نیروهای هوایی افغانستان یک نقش مهم را بازی خواهند کرد و اندازۀ این نیروها در چند سال آینده سه برابر خواهند شد.»
فراهم سازی ۱۵۰چرخ بال «بلک هاک»، ۱۵۰چرخبال «ام دی پنجصدوسی»، شش هواپیمای بال ثابت جنگی ۲۹، پنج هواپیمای جنگی «ای سی دوصدوهشت» بخشی از تعهدات واشنگتن به افغانستان تا سال ۲۰۲۱است.
یک‌سال بعد از آن و در ۱۶ سنبلۀ ۱۳۹۷ خورشیدی خبر کمک ۲ میلیارد دالر امریکا به این نیروها پخش شد. مسوولان در وزارت دفاع به این باور اند که با کمک ۲ میلیارد دالری به نیروی هوایی افغانستان آنان را قادر می‌سازد تا عملکرد نیروهای هوایی تهاجمی شود.
مسوولان در پنتاگون گفته بودند که قراردادی به ارزش ۱.۹ میلیارد دالر با کمپنی سیرا نیوادا کور«sierra newada corp»به هدف فراهم ساختن تجهیزات برای نیروهای هوایی افغانستان به امضا رسیده‌است.
آنان گفته بودند که این کمپنی کارهایش را در این بخش در پایگاه هوایی مودی جورجیا و میدان‌های هوایی کابل، قندهار و مزار شریف به پیش برده و تا سال ۲۰۲۴ آن را به پایان خواهد رساند.

نیروهای هوایی ارتش ملی افغانستان
نیروهای هوایی افغانستان یکی از سه شاخۀ اصلی ارتش ملی می‌باشد که مسوولیت جنگ‌های هوایی و دفاع هوایی این کشور را بر عهده دارد. نیروی هوایی ارتش ملی افغانستان زیر نظر ستاد کل ارتش فعالیت می‌کند.
نیروی هوایی افغانستان سال ۱۹۲۴ در دوران حکومت امان‌الله شاه تأسیس شد. در دهه ۱۹۷۰ در دوران حکومت ظاهر شاه نوسازی و توسعه داده شد. در دهه ۱۹۶۰ نیروی هوایی افغانستان حدود ۱۰۰ هواگرد شامل جنگنده سبک مادون صوت میگ-۱۵، بمب‌افکن سبک ایلیوشین-۲۸ و تعداد کمی هلیکوپتر در اختیار داشت.
اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۸۰ و در جریان جنگ شوروی در افغانستان نیروی هوایی بسیار بزرگ و قدرت‌مندی را برای حکومت متحد خود در این کشور تدارک دید. تا پیش از سقوط این حکومت، نیروی هوایی افغانستان بیش از هفت هزار پرسنل رسمی، پنج هزار مشاور خارجی، حدود ۲۴۰ هواپیمای جنگی شامل حدود ۴۵ جنگنده رهگیر میگ-۲۱ و ۶۰ جنگنده بمب‌افکن سوخو-۷ وسوخو-۱۷، حدود ۱۵۰ هلیکوپتر تهاجمی و چند منظوره میل-۱۷ و میل-۳۵ و ۴۰ هواپیمای ترابری نظامی از انواع مختلف آنتونوف در اختیار داشت.
جنگ‌ها باعث افت نیروی هوایی افغانستان شد و از سال ۲۰۰۷ بازسازی و نوسازی این نیروها به کمک امریکا از سر گرفته شد.
در سال ۲۰۱۲ این نیرو حدود ۷ هزار پرسنل فعال، ۳۵ هواپیما از انواع آموزشی و ترابری و ۵۲ هلیکوپتر چندمنظوره، سبک و تهاجمی در اختیار دارد. ۱۵ فروند هواپیمای ترابری سبک سی-۲۷، ۱۴ فروند هواپیمای آموزشی سبک سسنا-۱۸۲ و ۶ فروند سسنا-۲۰۸، ۶ فروند هلیکوپتر تهاجمی میل-۳۵، ۶ فروند هلیکوپتر سبک چندمنظوره ام‌دی-۵۳۰ هیوز و ۴۰ فروند هلیکوپتر چندمنظوره میل-۱۷ و بر اساس برخی منابع ۲ جت آموزشی-حمله سبک آلباتروس-۳۹ را در اختیار دارد. این آمارها وضعیت این نیروها را تا سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد. پس از آن نیز تعهداتی برای بهتر شدن و تقویت این نیروها سپرده و عملی شد که پخش گزارش سیگار خبر ناخوش‌آیندی برای آیندۀ این نیروها است با آنکه مسوولان در وزارت دفاع افغانستان در این زمینه به روزنامۀ ماندگار چیزی نگفتند.