وقتی وزیر خارجۀ امریکا حرفی را مطرح می‌کند، به معنای آن است که چیزی اتفاق افتاده و یا در شُرفِ اتفاق افتادن است. چندی پیش، مایک پمپیو وزیر خارجۀ امریکا که به صورتِ ناگهانی وارد کابل شد و با مقام‌های کشور دیدار کرد، در سخنانِ خود با اشاره به پیشرفت‌های گفت‌وگوهای صلح اطمینان داد که احتمالاً در ظرف کمتر از دو ماهِ آینده این گفت‌وگوها به نتایجی خواهند رسید. پس از آن، دور هفتمِ گفت‌وگوهای صلح میان زلمی خلیل‌زاد نمایندۀ وزارت خارجۀ امریکا و هیأت طالبان در قطر آغاز یافت. خلیل‎زاد این بار مطمین‌تر از دفعه‌هایِ قبل معلوم می‌شود و اطلاعاتی که از طریق فضای مجازی در اختیار مردم می‌گذارد، پُر از امیـد و خوش‌بینی است.
امریکایی‌ها واقعاً در یک هفتۀ اخیر تلاش‌های خود را برای رسیدن به نتیجه با طالبان چندبرابر کرده‎اند. دونالد ترامپ رییس‌جمهوریِ این کشور از احتمال خروج سربازانش از افغانستان خبر می‎‌‌دهد. وزیر خارجه‌اش مطمین است که طالبان این‌بار توافق‌نامۀ صلح را امضا می‌کنند و جان بس سفیر امریکا در افغانستان به صورتِ کم‌سابقه با سیاسیون و جامعۀ مدنی افغانستان دیدار و گفت‌وگو دارد و گویا می‌خواهد موضعِ آن‌ها را در رابطه با صلح احتمالی بداند و نیز خودش در جریانِ این دیدارها ذهنیتِ مخاطبانِ خود را برای یک چنین اتفـاقی آماده کند.
در مواضع ارگ و سپیدار نیز تغییراتی رونما شده و دیگر آن سخنانِ تندوتیز به آدرسِ طالبان و پاکستان از زبان سران حکومت به گوش نمی‌رسد. حتا وزارت خارجۀ افغانستان از نشستی که قرار است این هفته در دوحه میان برخی از سیاست‌مدارانِ کشور و هیأت طالبان شبیه به آنچه که در مسکو برگزار شد، برگزار شود، استقبال کرده است. در حالی که پیش از آن، حکومت افغانستان و به ویژه ارگ با تمسخر و کنایه نشست‌های مسکو را دنبال کرده بود. طالبان هم اگرچه از قساوت و بی‌رحمیِ خود نسبت به مردم غیرنظامی نکاسته‌اند و همچنان جنگِ خود را به صورتِ وحشیانه ادامه می‌‌دهند؛ اما در موضع سیاسی، آن سخت‌سری و انعطاف‌ناپذیریِ گذشته را منعکس نمی‌سازند.
صحبت‌هایی که اخیراً یکی از سخنگویانِ هیأت طالبان در قطر، پس از شروع دور هفتمِ گفت‌وگوهای صلح، با رسانه‌ها داشت، نشان می‌داد که طالبان نیز نسبت به روند گفت‌وگوهای صلح خوشبین‌تر از گذشته به نظر می‌رسند. حالا پرسش این‌جاست که چه چیزی سبب شده که این‌همه خوشبینی در میان طرف‌های مختلفِ مسالۀ افغانستان به وجود آید؟ آیا امریکایی‌ها موفق شده‌اند که طالبان را مجبور به پذیرش توافق‌نامۀ صلح آن‌گونه که قبلاً از آن سخن گفته می‌شد، یعنی با حفظ دستاوردهای هجده سالِ اخیر و نظام سیاسی دموکراتیک (حتا به همین شیوۀ خاصِ افغانی)، کنند؟ چه چیزی امریکایی‌ها و سران حکومت را نسبت به توافق‌های صلح امیدوار کرده است؟
فراموش نکنیم که نشست دوحه که قرار است میان هیأت طالبان و هیأتی از سیاست‌مدارانِ افغانستان برگزار شود نیز در هاله‌یی از ابهام قرار دارد. معلوم نیست که چه کسانی به این نشست دعوت شده‌اند و آجنـدای اصلی آن چیست. فقط گفته می‌شود که این بار در حدود شصت تن از افغانستان برای اشتراک در نشستِ دوحه عازم قطر خواهند شد. به باور برخی از آگاهان سیاسی، این تعداد از میان سیاست‌مداران، احزاب و جریان‌های سیاسی، جامعۀ مدنی و زنان انتخاب شده‌اند و قرار است راهی دوحه شوند. اما در مورد جزییات این سفر تا هنوز هیچ اطلاعِ دقیقی در دست نیست.
ارگ که قبلاً در موارد مشابه دست به افشاگری می‌زد و قبل از آغاز نشست آن را به باد انتقاد می‌گرفت، کاری که با نشست‌های مسکو صورت داد؛ این بار مُهر خاموشی بر دهان زده و نه ”ها» می‌گوید و نه «خیر». اما در بیرون از این فضـا، حرف و حدیث‌هایی که در مورد گفت‌وگوهای صلح امریکا با طالبان به گوش می‌رسد، نه تنها خشنود کننده نیستند، که بسیار نگران‌کننده هم هستند. هنوز واقعاً معلوم نیست که امریکا چه توافق‌هایی را می‌خواهد با طالبان انجام دهد ولی گفته می‎شود که این توافق‌ها نه با تحریکِ طالبان بل با چیزی به نام «امارت اسلامی» خواهد بود. حتا اگر در همین مورد واقعیت چنین باشد، می‌توان نسبت به آیندۀ گفت‌وگوهای صلح و تبعاتِ آن نگران بود.
کسانی که در قدرت قرار دارند، نگرانِ این وضعیت نیستند. آقای غنی فقط به قدرت فکر می‌کند و بس. برای او هیچ مهم نیست که وقتی در ارگ باشد، شریک قدرتِ او کی‌ها باشند و یا این شراکت به چه بهایی به‌دست آمده باشد. اما برای مردم افغانستان چنین نیست. مردم افغانستان نگرانِ مردم‌سالاری، آزادی بیان، وضعیت زنان و حق و عدالت در پرتو قانون هستند. شاید این مفاهیم طی سال‌های گذشته مابه‌ازایِ بیرونیِ دقیق نیافته باشند ولی با آن‌هم برای مردم افغانستان این مفاهیم مهم و ارزشمندند. امریکا شاید برای بیرون شدن از وضعیت بحرانی افغانستان، هر توافقی با طالبان را به نفعِ خود بداند، ولی این به معنای آن نیست که هر توافقی می‌تواند منافع مردم افغانستان را نیز تأمین کند. یک بار چنین توافقی با پاکستان در جریان حضور سربازانِ شوروی سابق به امضا رسید که تبعاتِ آن برای مردم افغانستان مرگبار بود. نشود که این‌بار امریکایی‌ها به امضای چنان توافقی با طالبان به عنوان گروه تکفیری و افراط‌گرا مجبور شوند.