گزارشگر:ابوبکر صدیق و ناجیه نوری - ۲۵ اسد ۱۳۹۸
هشتمین دور گفتوگوهای صلح امریکا و طالبان که در سوم ماه آگست سال جاری میلادی در دوحه پایتخت قطر آغاز یافته بود، روز سهشنبۀ هفتۀ پیش پایان یافت.
در این نشست دو طرف روی موضوعات فنی تمرکز کردهاند، مقامات امریکایی و طالبان از نزدیک شدن به توافق نهایی در این دور از گفتوگوها خبر دادهاند.
زلمی خلیلزاد، نمایندۀ وزارت خارجۀ امریکا در امور صلح افغانستان، در حساب توییترش نگاشته است که در این دور از گفتوگوها ما روی نکات مهم تخنیکی تمرکز کردیم.
زلمی خلیلزاد، این دور گفتوگوها را سازنده خوانده و گفته است که به واشنگتن برگشته است تا با مقامات امریکایی در خصوص اقدامات بعدی صلح مشورت کند.
نمایندۀ ویژه ایالات متحده در امور مصالحه افغانستان گفته است که امریکا برای دست یافتن به توافق صلح پایدار و آبرومند است و تلاش میکند و در کنار افغانستان باقی میماند.
به گفتۀ او، در این دور از گفتوگوهای طرفهای مذاکره کننده، روی موضوعات تخنیکی تمرکز کردهاند و دوباره به واشنگتن بر گشتهام تا در رابطه به قدمهای بعدی روند صلح بحث کنیم.
آقای خلیلزاد، همچنان در پیامی به مناسبت عید قربان گفته است ما در کنار هم باقی میمانیم و برای بقای افغانستان در با همدیگر تلاشهای همه جانبه را انجام میدهیم.
دونالد ترمپ رییسجمهور امریکا نیز دیروز در دیدار با مشاوران امنیت ملی خود که برنامه صلح امریکا با طالبان را ارزیابی میکرد، گفته است که به طولانیترین جنگ افغانستان پایان خواهد داد.
منابع آگاه به رسانهها گفته اند که در دیداری که ترمپ در استراحتگاه گلف خود با مایک پامپیو وزیر خارجه و جان بولتون مشارو امنیت ملی داشته است؛ روی پیشنویس توافق صلح افغانستان بحث کردهاند. بر اساس پیشنویس توافق صلح، امریکا شمار نیروهایش را در افغانستان کاهش میدهد.
امریکا در کنار گفتوگو با طالبان در تلاش ایجاد یک اجماع بینالمللی در رابطه به افغانستان است. امریکا تلاش میکنند تا روند گفتوگوهای افغانستان در همکاری مشترک را با شرکای منطقهیی مانند چین و روسیه و پاکستان به پیش ببرد. سفر عمرانخان نخست وزیر پاکستان به امریکا عمدتاً روی گفتوگوهای صلح تمرکز داشت. زلمی خلیلزاد در ماه گذشته نشست چهارجانبۀ میان امریکا، روسیه و چین و پاکستان را در بجینگ برگزار کرد و در اعلامیهیی مشترکی از طالبان خواستند که به جنگ ۱۸ سالۀ در افغانستان پایان دهند و به روند صلح بپوندند. در آخرین دیدار زلمیخلیلزاد با نمایندههای کشور جرمنی، نیز از تلاش برای آغاز گفتوگوهای «بینالافغانی» تأکید کرده است.
آقای خلیلزاد، در دیدار با نمایندهگان حکومت آلمان گفته است که روی قدمهای بعدی صلح بحث شده و از آغاز گفتوگوهای «بینالافغانی» حمایت صورت گرفته است.
مارکس پوتزل، نمایندۀ آلمان در امور افغانستان و پاکستان نیز در توییتی نگاشته است که در دیدار با زلمیخلیلزاد روی قدمهای بعدی صلح بحث کردیم و هر دو طرف از آغاز گفتوگوهای بینالافغانی حمایت کردهاند.
در همین حال، یک منبع نزدیک به ادارۀ ترمپ از توافق عنقریب میان امریکا و طالبان خبر داده است. گفته میشود که امریکاییها و طالبان روی خروج نظامیان این کشور به توافق رسیدهاند و قرار است این توافق در «یک تا دو هفتۀ آینده» عملی شود.
طالبان نیز از موثریت دور هشتم گفتوگوها میان امریکا و نمایندهگان این گروه در قطر ابراز خرسندی کردهاند. ذبیحالله مجاهد سخنگوی گروه طالبان گفته است که هر چند دور هشتم گفتوگوها میان امریکا و طالبان در قطر طولانی بود، اما پیشرفتهای خوبی در این زمینه به دست آمده است.
شبکۀ خبری رسانی نیوزویک، در یک گزارش نوشته است؛ زمانی که گفتوگوها میان امریکاییها و طالبان در قطر جریان دارد، قوتهای امریکایی در افغانستان عملیات محاربهیی را در برابر گروه طالبان متوقف میسازند.
روزنامه از قول یک منبع افزود: در حالی قرار است آخرین توافقنامه میان امریکا و طالبان در دوحه مرکز قطر امضا شود، مقامات امریکایی گفتهاند که ادارۀ ترمپ به مقامات امریکایی در افغانستان دستور کاهش نیروها نظامی را داده است: ماموریت نیروهای حمایت قاطع در افغانستان باید متوقف شود.
طالبان سلاحهای خود را تسلیم نمیکنند
طالبان خواستار ایجاد امارت اسلامی در افغانستان استند. موردی که مردم، رهبران سیاسی و فعالان مدنی آن را نپذیرفته و تاکید دارندکه از دستاوردهای یکونیم دهه گذشته به عقب نخواهند رفت و امارت طالبانی برایشان پذیرفتنی نیست.
در عین حال، شماری از فعالان مدنی و آگاهان سیاسی نظامی ایجاد امارات اسلامی و تسلیم نکردن سلاح توسط طالبان را سرآغاز جنگ داخلی دیگر و تجزیه افغانستان تلقی میکنند.
آنان با انتقاد از رهبران سیاسی میگویند، به طالبان امارت داده نمیشود و به امارات نمیرسند، اما رهبران سیاسی کشور با رفتن به روسیه، پاکستان و قطر به طالبان این جرأت را دادند تا امارات اسلامی را خواستار شوند.
عزیز رفیعی رییس مجتمع جامعه مدنی افغانستان میگوید، ایجاد امارات اسلامی و تسلیم نکردن سلاح توسط طالبان به جز تجزیه افغانستان و تغییر جغرافیا پاکستان پیامد دیگری نخواهد داشت.
به باور آقای رفیعی، امارات اسلامی در شرایط فعلی پاسخگوی نیازهای امروزی مردم افغانستان نیست، برعکس جمهوریی که پاسخگوی نیازمندی شهروندان قرن بیستویک است که در گذشته امارات اسلامی توانایی این کار را نداشت.
او همچنان گفت، چون امارات اسلامی همانطور که در گذشته نتوانست پاسخگوی مردم افغانستان باشد، اکنون هم نخواهد توانست، بنابراین ایجاد چنین نظامی به جز تجزیه افغانستان پیامد دیگری ندارد.
بااین حال، جنرال عتیقالله امرخیل آگاه نظامی سیاسی میگوید، طالبان یک اقلیت کوچک هستند که نمیتوانند دیدگاه خود را به مردم تحمیل کنند.
به باور جنرال امرخیل، به طالبان امارت داده نمیشود و آنان به امارات نمیرسند، اما اگر این مشکل از ریشه حل نشود، جنگهای داخلی بار دیگر آغاز میشود و مداخلات کشورهای همسایه نیز آغاز خواهد شد.
به گفتۀ این آگاه نظامی، رهبران و فعال مدنی سیاسی کشور با رفتن به روسیه، پاکستان و قطر طالبان را پیروز میدان اعلام کردند در حالی که طالبان پیروز نبودند، اما رفتن دوستان نزد طالبان به آنان شخصیت و هویت دادند و اکنون آنان خود را پیروز میدان میدانند.
وی خاطر نشان کرد، رهبران سیاسی نخست با رفتن نزد طالبان به آنان هویت دادند، اما اکنون میگویند که اگر با طالبان به توافق نرسیدیم جنگ داخلی آغاز میشود، پس باید پرسیده شود که چرا با رفتن نزد طالبان، آنان را پیروز اعلام کردید و اکنون میخواهید جنگ داخلی را آغاز کنید.
او تأکید کرد، طالبان گروهی هستند که از خود نمیگویند و صلاحیت خود را ندارند، بل به فرمایش پاکستان حرف میزنند، اما یک صف منظم دارند، ولی رهبران سیاسی افغانستان از یکسو با رفتن نزد طالبان به آنان هویت دادند و از طرفی هم به دلیل عدم اتفاق و وحدت ملی یک صف منظم ندارند و به همین دلیل نتوانستند در مورد صلح و انتخابات به یک نتیجه قابل قبول برسند.
اما وحید مژده آگاه مسایل سیاسی میگوید: «تا جایی که من اطلاعات دارم و حرفهای آنان را با سیاستمداران افغانستان دنبال کردم، طالبان هیچگاه در مورد چگونگی نظام، تسلیمی سلاح و جغرافیای تحت کنترل خود حرفی نزدند».
به گفتۀ آقای مژده، طالبان گفته اند که پس از مذاکره با امریکا، مذاکرات بینالافغانی آغاز میشود که در این مذاکرات روی چگونگی نظام تصمیم گرفته میشود و روی یک حکومت که همه گروهها باآن موافق باشند، تفاهم صورت خواهد گرفت.
این آگاه سیاسی میگوید، چند روز پیش امیر اسماعیل خان گفت که تمام مردم افغانستان مسلح هستند و بیش از یک میلیون سلاح در دست مردم وجود دارد، بنابراین در کشوری که نظام سلاح حاکم باشد، چگونه به طالبان بگویم که بیاید و سلاح خود را تسلیم کنید.
اما نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان با این گفتهها میگوید: تاهنوز هیچ دستوری مبنی بر کاهش نیروهای حمایت قاطع که مسوولیت مشورت و آموزش نطامیان افغانستان را به عهده دارند را از طرف مقامات این کشور دریافت نکردهاند.
جنرال اسکات میلر، فرمانده عمومی نیروهای ناتو به رهبری امریکا در افغانستان گفته است که هیچ دستوری مبنی بر کاهش و توقف نیروهای حمایت قاطع را در افغانستان از طرف مقامات کشورش دریافت نکرده است.
روزنامۀ نیوریارک تایمز، نیز در رابطه به پایان دور هفتم و گفتوگوهای صلح میان امریکا و طالبان مطلب نگاشته است: امریکا و طالبان به توافق نزدیک شدهاند که قرار است این توافق عنقریب -یک تا دوهفتۀ- آینده عملی شود.
دور هشتم گفتوگوهای میان امریکا و طالبان در سوم ماه آگست در دوحه مرکز قطر آغاز شد. نمایندههای گروه طالبان با زلمی خلیلزاد، پیش از دو هفته گفتوگو کردند، به اساس این توافق امریکا تصمیم گرفته است که نیروهای خود را در افغانستان به ۶ هزار کاهش دهد.
در حال حاضر امریکا نزدیک به ۱۰ هزار نیروی نظامی در افغانستان دارد که مسوولیت مشورت و آموزش نظامیان افغانستان را به عهده دارند.
نظامیان امریکایی گفتهاند که حضور امریکا در افغانستان به اساس پیشبینی اوضاع است و خروج نظامیان نیز نظر به وضعیت صورت خواهد گرفت. امریکاییها همچنان گفتهاند که در صورت توافق به خروج و آغاز گفتوگوهای بینالافغانی، امریکا نیروهای استخباراتی خود را در افغانستان افزایش خواهد داد تا در برابر گروه داعش و سایر گروههای تروریستی مبارزه کنند.
Comments are closed.