گل پاچا الفت در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی در محل کج عزیزخان ولسوالی قرغه‌یی ولایت لغمان زاده شد. گل پاچا در یک خانواده روحانی و علمی به دنیا آمد. پدرش میر سید پاچا نام داشت.
الفت تحصیلات اکادمیک نداشت. در آغاز در مکتب‌های خانگی درس خواند. نزد معلمان زمان به تلمذ نشست و علوم عربی را فرا گرفت.
استعداد ذاتی، کار و تلاش مداوم، گل پاچا الفت را به مدارجی رساند که در عصر خود از استادان مسلم ادب و آفرینش گردید، تا آن حد که در چگونگی نگارش و آموزش نثر والا؛ نبشته‌های الفت حق تقدم و تعالی خویش را هنوز حفظ نموده است.
گل پاچا الفت، شاعر ذو لسانین بود، ترجمه‌های خوب از خویش به یادگار گذاشت، آثاری در نثر و تحقیقات لغوی و ادبی آفرید و پارچه‌های ناب ادبی را خلق کرد. الفت در همه آفریده‌هایش، دارای سبک و بیان و دید ویژه است. از کنار مسایل اجتماعی بی‌تفاوت نمی‌گذشت. درد مردم را صریح و شجاعانه می‌نوشت. شاید همین حساسیت اجتماعی و توجه عمیقش به مردم و نحوه زیست آنها و علایقش به سعادت افغانستان بود که او را به سیاست کشاند تا آنجا که امروز به عنوان مرد ادب و سیاست شناخته می‌شود.

الفت و کارهای دولتی
گل پاچا الفت، نخستین کار خود را در سال ۱۳۱۴ از نمایندهگی روزنامه انیس آغاز کرد. الفت از ایجاد گران و پیشروان موسسه علمی و تحقیقاتی پشتو تولنه است که در راستای انکشاف زبان پشتو تأسیس گردیده بود. الفت در سال ۱۳۱۵ عضو شعبه تألیف و ترجمه پشتو تولنه شد.
در سال ۱۳۱۸ بحیث معاون در مدیریت صحافت پشتو تولنه خدمت کرد. الفت که به مدارجی از دانش و پژوهشگری رسیده بود در سال ۱۳۱۹ درحالی که ۳۱ سال داشت، مدیریت شعبه لغات و قواعد پشتو را در پشتو تولنه به عهده گرفت.
در سال ۱۳۲۰ الفت، مشاور پشتو در روزنامۀ اصلاح بود. در سال ۱۳۲۵ به حیث آمر شعبه صحافت و شعبه تألیف پشتو تولنه تقرر یافت که در کنار آن به عنوان مبصر عمومی پشتو تولنه نیز کار می‌کرد.
گل پاچا الفت در سال ۱۳۲۸ به نمایندهگی از حزب ویش زلمیان، خود را کاندیدای نمایندهگی در پارلمان ساخت که از شهر جلال‌آباد توسط مردم به حیث وکیل برگزیده شد.
در جریان وکالت در پارلمان، از سوی نمایندهگان به معاونیت دوم ولسی جرگه انتخاب شد که تا ختم این دوره، معاون دوم ولسی جرگه بود.
در سال ۱۳۳۱ از ولسوالی قرغه‌یی ولایت لغمان، به نمایندهگی در پارلمان برگزیده شد. بعد از این هم مدتی، مدیر عمومی قبایل در ولایت ننگرهار بود.
زمانی که لویه جرگه سال ۱۳۳۴ دایر گردید، الفت از جانب شهریان جلال‌آباد بحیث نماینده در لویه جرگه راه یافت.
در سال ۱۳۳۵ گل پاچا الفت به عنوان دانشمند و ادیب و سیاستگر توانا به رهبری پشتو تولنه انتخاب شد. الفت تا سال ۱۳۴۲، مدت بیشتر از هفت سال پشتو تولنه را رهبری کرد که نقش موثری در رهبری، تحقیقات ادبی و تاریخی و انکشاف پشتو تولنه داشت.
زمانی که در ۱۳۴۲ داکتر یوسف به عنوان صدراعظم کابینه خود را ایجاد کرد. گل پاچا الفت در آن کابینه، بحیث رییس عمومی مستقل قبایل برگزیده شد.

الفت و ژورنالیزم
بررسی حیات ادبی و ایجادی الفت نشان می‌دهد که گل پاچا الفت از دریچه ژورنالیزم به پهنای ادب و آفرینش و سیاست گام نهاده است.
می‌دانیم که نخستین کار الفت، نمایندهگی در روزنامه انیس بود، کار برای انیس، توانایی‌های الفت را در نگارش و تحقیق بلند برد. شهرت و تشویق از طریق کار در انیس باعث شد، الفت در عرصه ادب و نگارش مصمم‌تر و آگاهانه‌تر گام نهد.
همین تجربه روزنامه‌نگاری بود که در سال ۱۳۱۶ در حالی که عضو پشتو تولنه بود، ادارۀ جریدۀ «زیری» را که ارگان نشراتی پشتو تولنه بود، بهدست گرفت. مدت یک‌ونیم سال این مسوولیت را ادامه داد.
در سال ۱۳۲۰ الفت، مشاور پشتو در روزنامۀ اصلاح شد، تا از تجارب ژورنالیستیک او در بهبود این نشریه استفاده گردد.
کار دیگر مطبوعاتی الفت در جریده اتحاد مشرقی بود که بعداً به «ننگرهار» تغییر نام داد. الفت در ۱۳۲۵ به حیث مدیر مسوول اتحاد مشرقی مقرر گردید.
الفت به عنوان موسس و عضو فعال ویش زلمیان، در انتشار جریده آن حزب «انگار» نقش موثری داشت. انگار همیشه از راهنمایی‌ها و مطالب و نوشته‌های الفت بهره‌مند بود. زمانی که نشرات انگار متوقف شد، به اساس فیصله ویش زلمیان نشریه دیگری رویدست گرفته شد که «ولس» خوانده می‌شد. صاحب امتیاز این نشریه گل پاچا الفت بود.
تا جایی که دیده می‌شود، در عرصه مطبوعات، الفت کارهای اساسی و ارجمندی را آغاز کرده و بنیاد نهاد که هنوز کار او و راه او ادامه دارد. جریده زیری هنوز در اکادمی علوم نشر می‌گردد و زنده است. جریده ننگرهار تا همین اکنون به نشرات ادامه می‌دهد، به‌خصوص مجله ننگرهار که با محتوا و صحافت عالی نشر می‌گردد جریده ولس نیز با وقفه‌ها تا هنوز به نشرات خود ادامه می‌دهد. اینها بیانگر آن است که کارکردهای الفت، بنیادی و راهگشا بود که راهیانش تا هنوز آن را ادامه می‌دهند و به آن باورمند اند.
الفت و سیاست
در زمان صدارت شاه محمودخان، افغانستان گونه‌یی از دموکراسی را تجربه کرد. احزاب سیاسی مستقل ایجاد شد و مطبوعات خصوصی و آزاد یکی پی دیگری در جامعه تبارز نمود. اولین حزبی که در این دوره ساخته شد «ویش زلمیان» بود که به تعقیب آن حزب خلق محمودی و حزب «وطن» میر غلام‌محمد غبار عرض وجود نمود.
در ایجاد ویش زلمیان، الفت نقش موثری داشت. دانشمندی در بررسی حیات سیاسی الفت می‌نویسد: «در زمان الفت، شماری از نویسندهگان و شاعران مترقی، تحول‌طلب و طرفدار دموکراسی، حزبی را به‌نام ویش زلمیان اساس گذاشتند که الفت صاحب در ایجاد حزب نامبرده نقش بزرگ و فعال داشت و از شمار موسسین آن بود.» (داد محمد دلگیر، مجله ننگرهار، شماره ۵، ۱۳۸۵)
الفت همچنان که عضو ویش زلمیان بود، در معرفی مرام و اهداف این حزب، استوارانه قلم و قدم می‌زد. بعد از این روزگار، نه تنها در «انگار» و «ویش زلمیان» که در سایر نشریات کشور نیز، آٍثاری را از قلم الفت شاهد هستیم که در بیان خواست و اهداف ویش زلمیان اختصاص یافته است.
الفت به نمایندهگی و حمایت ویش زلمیان در دورۀ هفتم ۱۳۲۸ و دوره هشتم ۱۳۳۱ از ننگرهار و لغمان، بحیث نماینده انتخاب شد. در دوره هفتم حزب ویش زلمیان را در داخل ولسی جرگه که در آن دوره از تحرک و پویایی فراوانی برخوردار بود، نمایندهگی می‌کرد. بعد از این روزگار، در همه دوره‌های کار دولتی، الفت، به گونه‌یی آن اهداف و وابستگی سیاسی خود را مدنظر داشت و هیچ‌گاه از آن تخطی نمی‌کرد. آن گونه که محققی نوشته است:
د الفت صیب یوه لویه او خاصه زانگرتیا داده چی هیحکله به یی د دولتی لورو دندو ترلاسه کیدو په وخت کی، دخپل گوند داهدافو او مرام خحه به هیحگله نه تیریده او هغه به یی له یاده نه لیری کول» (ننگرهار، همان)

آثار الفت
گل پاچا الفت شاعر بزرگ زبان پشتو است که به زبان فارسی دری نیز شعر می‌گفت، نویسنده و ادیب و ژورنالیست و مترجم توانا بود و در همه این زمینه‌ها آثار ارجمندی از الفت برجا مانده است. آثاری که جوایز متعددی را نصیب الفت ساخته است. از آن شمار است جایزه مطبوعاتی وزارت اطلاعات و فرهنگ، جای‍زه خوشحال خان ختک و… برخی از آثار، گل پاچا الفت، اینهاست:
ادبی بحثونه که در ۱۳۳۲ نشر گردید.
دآزادی پیغام
جلد پنجم پشتو کلی، که در دو جز جداگانه منتشر شد.
غوره اشعار ۱۳۳۴
ملی قهرمان خوشحال خان ختک ۱۳۳۴
منطق ۱۳۳۵
نطق ۱۳۳۵
لور خیالونه او ژور فکرونه ۱۳۳۵
نوی سبک او نوی ادب ۱۳۳۹
لیکوالی املاء او انشاء ۱۳۳۹
د زره وینا ۱۳۴۲، غوره نثرونه، پشتو سندری، پسرلی نغمه، بله دیوه، لغوی حیرنه، عالی افکار، حه لیکل، نوی حوک، شه لمسون، د اشعارو مجموعه، اجتماعی نظریات، حه کوم او حه اورم.
د تولنی علم (ترجمه)، د موفقیت لیار (ترجمه).
علاوه از این آثار، در مجلات آن روزگار، مقالات فراوانی، در زمینه‌های مختلف ادبی، اجتماعی و سیاسی از گل پاچا الفت نشر گردیده است که جمع‌آوری آن می‌تواند، خود اثر مستقلی را ایجاد کند.
در کنار این همه آثار، الفت بیشتر به عنوان شاعر، مطرح است. شاعر ظریف و توانا. می‌گویند: زمانی الفت با دو تن از دوستان شاعر و ادیب خود که در دو کنارش در حرکت بودند، جایی می‌رفتند. در مسیر حرکت متوجه شدند که در مزرعه‌یی دو خر، باهم شوخی و مستی دارند. یکی از یاران الفت می‌گوید: عجب است، در بین خران هم الفت است. الفت می‌گوید: بلی، همچنانکه من در میان شما هستم. این هم نمونه‌یی از سروده‌های پشتو و فارسی دری گل پاچا الفت:
نه می دچامال خورلی، نه می څوک وژلی دی
نه می دچاته ورک شه باگم شوکل ویلی دی
نوره گناه نه لرم به دی گناه می مه نیسه
زره کی می چی پت ظالم ته بدغوندی کتلی دی
وخت دی اعتراف دی گناه خپله ورته وایمه
نه یمه منکر په مظلومانو می ژرلی دی
نه وم خبر پرده می غوندی چی څه کره
نه وی دویلو هغه څه چی می لیدلی دی
آزادی
به تن برهنه و عریان خوشم، نیم پیله
که بی‌خبر به اسیری روم به بند حریر
به مشت خاک که از دشت حریت خیزد
اسیر هیچ نیرزد بدیدهگان بصیر
گر از کمان اسارت شود خلاص کسی
ز شوق پرکشد و در هوا رود چون تیر
خیال اگر چه شب و روز می کند پرواز
چو هست در قفس تن، بود چو مرغ اسیر
دمی که آب سرازیر گردد از لب جام
به قهقه کند از حسن حریب تعبیر
پری که می نگری در میان بالینش
همان زشهپر مرغی است کامده است اسیر
مآخذ
– دانشنامۀ ادب فارسی، ادب فارسی در افغانستان، به سرپرستی حسن انوشه، تهران، ۱۳۷۸٫
– معاصرین سخنور، خال محمد خسته.
– رشد زبان و ادب دری در گستره فرهنگی پشتو زبانان، ص۱۵۵
– فرهنگ ادب پشتو، جلد۲، ص۲۲۵، ۲۲۶
– ننگرهار (مجله)، دادمحمد دلگیر، «گل پاچا الفت او د هغه سیاسی او ادبی هحی»، شماره پنجم سال دوم، دوره پنجم، حوت ۱۳۵۸