احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۲۱ عقرب ۱۳۹۸
خبرهایی در رسانههای افغانستان درز کرده است که حکومت انس حقانی، از چهرههای سرشناس سازمان حقانی و معاون شبکۀ طالبان را از زندان رها کرده است. اما منابع رسمیتر میگویند که حکومت در نظر دارد که انس حقانی را به شرط رها میسازد. بنابراین رهایی انس حقانی، مساله مورد توافق دولت افغانستان است که با پادرمیانی امریکاییها و پاکستانیهااست. البته رهایی انس حقانی که از میان چهرههای برتر طالبان در زندان، با شماری دیگر از زندانیان طالبان در برابر رهایی دو استاد امریکایی، دانشگاه امریکا- افغانستان است که از چند سال به این طرف نزد طالبان اسیر شدهاند و امریکاییها و طالبان روی آن مساله چندین بار باهم مذاکرده اند صورت میگیرد. شاید رهایی انس حقانی، دومین قدم از اعتمادسازی میان طالبان و امریکاییها در روند مذاکرات باشد. زیرا قدم اول این اعتمادسازی رهایی ملابرادر از زندان پاکستان به پیشنهاد زلمی خلیلزاد به آن کشور بود.
اما پبشتر ارگ ریاست جمهوری گفته است که انس حقانی خط قرمز مردم افغانستان بوده و آنان به هیچ وجه نمیتوانند از خط قرمزشان عبور کنند. ارگ گفته بود که حکومت افغانستان در قبال رهاسازی زندانیان، سیاستهای خاص خود را دارد و این صلاحیت مردم است که در قبال زندانیان چه برخوردی انجام دهند. اما اکنون به نظر میرسد که این خطر سرخ دیگر وجود ندارد و حکومت حاضر شدهاست که انس حقانی را از زندان رها سازد. اما به راستی آقای غنی چرا تسلیم چنین معاملهیی شدهاست؟ رهایی آقای انس حقانی چه تاثیری بر روند صلح خواهد گذاشت؟ به راستی قرار است که حکومت افغانستان خط سرخش را در بدل چه چیزی بشکند؟ پاسخ یه این سوال بسیار ساده به نظر میرسد. زیرا بارها امریکاییها اذعان داشتند که گفتگوها میان طالبان و امریکا تنها به مسایل مربوط به امریکا وابسته است و آنان در رابطه با آینده نظام افغانستان حرفی با طالبان نداشته و آن را به گفتگوهای میان افغانی ارجاع دادهاند. در عین حال بحث رهایی انس حقانی در بدل دو استاد امریکایی بعد از توقف مذاکرات توسط دونالد ترامپ، در پاکستان میان خلیلزاد و ملابرادر مطرح شد و آن قضیه پیشتر با مقامات پاکستانی بسیار جدی مطرح شدهاست. آخرین سفر خلیلزاد به کابل هم بیشتر به همین مساله متمرکز بوده است. چنانیکه خلیلزاد توانستهمان رقمی که «برادر» را از زندان پاکستان رها ساخت، «حقانی» را از زندان افغانستان رها سازد.
در عین حال، سفر دو مقام مهم استخباراتی پاکستان به خصوص رییس آی. اس. آی به افغانستان و دیدار با مقامات در ارگ، بیشتر روی همین مساله متمر کز بوده است و بعد از این سفر، ارگ به رهایی انس حقانی موافقت کردهاست.
بنابراین به نظرمیرسد که رهایی آقای حقانی بیش از اینکه به مسأله افغانستان ارتباط داشته باشد، بیشتر به مسأ له امریکا و طالبان تمرکز دارد و دولت افغانستان نمیتواند در اصل مسأله شرطی را با امریکاییها یا طالبان در میان بگذارد. زیرا آقای غنی این را میداند که برنامهیی برای دست یافتن به صلح بعد از رهایی حقانی در کار نیست و بنابراین این انتظار و شرط را ندارد که با رهایی او صلح در کشور حاکم شود؛ اما برای آقای غنی دو مساله دیگر بسیار مهم است که میتواند به عنوان شرط در رهایی حقانی مطرح شود. اول اینکه توافق امریکاییها و پاکستانیها به حمایت از غنی در انتخابات به گونهیی که این دو کشور کاری کنند که او در نهایت از دل این انتخابات پر سروصدا که از طرف همه نامزدان انتخابات ریاست جمهوری تحریم شدهاست، به ریاستجمهوری برسد. مساله دومی که برای آقای غنی مطرح این است که طالبان حاضر شوند تا با او به گفتوگو بنشینند و او را به عنوان رییس جمهور افغانستان به رسمیات بشناسند. بسیار بعید به نظر نمیرسد که هم پاکستانیها و هم امریکاییها در بدل رهایی انس حقانی با غنی معامله کنند و غنی ز این معامله سود سرشاری را نصیب شود ک همان بقای خودش به ریاست جمهوری است.
اما قصه هرچه که باشد، رهایی انس حقانی یکبازی ابزاری میان امریکا و طالبان و غنی است که هیچ منفعتی برای حکومت و مردم افغانستان ندارد و آقای غنی یک بار دیگر نشان میدهد که به هیچ ارزشی متعهد و وفا دار نیست و ممکن است که فردا انس حقانی به عنوان قاتل هزاران شهروند افغانستان، با بدرقه و لبخند و دستههای گل به سان یک قهرمان در بدل دو امریکایی از زندان رها گردد. در این معامله آنکه سودی نمیبرد افغانستان است.
Comments are closed.