هرگونه بیماری در جگر باعث بروز مشکلات و پیامدهایِ زیادی خواهد شد. یکی از عوامل، گرمی جگر است که با تغذیۀ مناسب می‌توان با آن مقابله کرد. جگرِ چرب یا گرم (fatty liver) در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمعِ واکوئول‌های چربی در سلول‌هایِ کبدی است که با التهاب جگر مشخص می‌شود. این حالت ممکن است در افرادی که الکول مصرف می‌کنند ایجاد شود؛ ولی این بیماری عللِ دیگر نیز دارد که «جگر چرب غیرالکولی» نامیده می‌شود. فُرم غیرالکولیِ این بیماری در تعدادی از اختلالاتِ بالینی مانند چاقی و سوء تغذیه رخ می‌دهد.
بر اساس نظریۀ حکمای طب سنتی، جگر از دو طبیعتِ گرم و‌ تر ساخته شده است که مهم‌ترین وظیفۀ آن تنظیم غذا، هدایت و رشد قوۀ طبیعی است. با توجه به تفاوت مزاجِ انسان‌ها میزان حرارت و گرمایِ جگر هم در آن‌ها گوناگون است.
عوامل متنوعی در افزایش بیماری گرمی جگر موثر اند، از جمله:
ـ دیابت
ـ خسته‌گی
ـ ضعف در بدن
ـ استفادۀ زیاد از غذا‌های پُرچرب و شیرین
ـ با عجله غذا خوردن
ـ مصرف آب و نوشیدنی در کنار غذا یا بلافاصله بعد از آن
ـ مصرف دخانیات مخصوصاً قلیان
ـ مواد غذایی با طبع گرم در وعدۀ ناهار/چاشت
ـ نبود تحرکِ کافی.

علایم داخلی و باطنی زیادی مانند: بروز جوش‌وخارش در بدن مخصوصاً در ناحیۀ صورت، اختلالاتِ تنفسی و خفه‌گی در برخی افراد، زردی رنگ چهره، بالا رفتن آنزیم‌های کبدی در آزمایشگاه‌ها و چربی جگر در بررسی‌های سونوگرافی باعث بالا رفتن حرارت کبدی می‌شود.
با توجه به این‌که بیماری جگری مخصوصاً گرمی جگر در فصل بهار در سنین میان‌سالی رخ می‌دهد، افراد باید از مصرف غذا‌هایی مانند سُس، فست فود، سوسیس، کالباس، پفک، سیر و پیاز سرخ شده، تخم‌مرغِ سفت‌پز یا شُل‌پز، شیرینی‌های ویترینی قنادی‌ها، غذا‌های فریز شده، استفاده از ادویه‌جات با هورمون‌های غیراستاندارد و مرغ و ماهی‌هایِ پرورشی پرهیز کنند.
علاوه بر مراجعه به پزشک، مصرف دمنوش‌های خانه‌گی مانند کاسنی به ویژه ریشۀ کاسنی که به دوستِ جگر معروف است، شاه‌تره، سکنجبین‌های خنک، زالزالک، خارخاسک، عناب، ترشک، سماق، عرق نسترن، بیدمشک برای افراد با مزاج گرم توصیه می‌شود.
نوشیدن دمنوش‌هایی مانند رازیانه، خار مریم و گل قاصدک برای کسانی که طبع سردی دارند، در روند بهبود بیماری گرمی جگر موثر است. البته در مزاج‌های ساقی هم ترکیب ۳۵ عدد آلوبخارا، ۳ مثقال گل بنفشه، ۵ مثقال تمبرهندی، ۲ مثقال گل سرخ با آب و نوشیدن آن ۲ بار در روز در درمان زودهنگام این بیماری تأثیر زیادی دارد.
در صورت بروز آفت و خشکی دهان در اثر ایجاد اختلالات جگری، مصرف گل بنفشه به عنوان دمنوش و مزه مزه کردنِ رب انار و بیرون ریختن آن بعد از چند دقیقه، روشی مفید در بهبود این بیماری است.

منبع: سـیمرغ