احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۲۵ قوس ۱۳۹۸
تصمیم دونالد ترامپ برای خارج ساختنِ چهارهزار نظامیِ کشورش از افغانستان، درحالی اعلام میشود که مذاکرات صلح امریکا-طالبان همچنان در ابهام و بیسرنوشتی بهسر میبرد. بر اساسِ گزارش یک رسانۀ امریکایی، آقای ترامپ تصمیم گرفته که در جریان همین هفته، خروج چهارهزار سرباز امریکایی از افغانستان را اعلام کند که در صورت بیرون شدن این تعداد، شمار نیروهای امریکایی در این کشور به ۸ تا ۹ هزار تن خواهد رسید. اگرچه سخنگوی ریاستجمهوری افغانستان در خصوصِ این خبر گفته است که «خروج احتمالی چهارهزار سرباز امریکایی شـاید بر جنگ در افغانستان تأثیر منفی نگذارد»، اما قید «شاید» بهوضوح از خطری خبر میدهد که با کاهش نیروهای امریکایی متوجه دولت افغانستان میگردد.
فراموش نباید که خروج نیروهای امریکایی، شاهبیتِ ادبیات صلحِ طالبان با امریکا بوده است؛ اما امریکاییها هیچگاه به خروجِ کامل از افغانستان رضایت ندادهاند و به احتمال قوی، در آینده نیز تحتِ هیچ شرایطی رضایت نخواهند داد. پس نشر این خبر در اوضاع مبهم صلح، چه تفسیر و تأویلی میتواند داشته باشد؟… در این ارتباط به سه نکته میتوان اشاره کرد.
نخست اینکه: از دورۀ آقای اوباما، ما بارها شاهد کاهش و افزایش در شمار نیروهای امریکایی در افغانستان بودهایم، ولی ابداً هیچگاه امریکا پشتیبان استراتژی خروجِ کامل نبوده است. دلیلِ آن نیز واضح است: امریکا یک موافقتنامۀ همکاریهای استراتژیک و یک توافقنامۀ دوجانبۀ امنیتی را با دولت افغانستان امضا کرده که بر اساس آنها، حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی امریکا در افغانستان دستکم تا سال ۲۰۲۴ مسجل شده است. هر دویِ این اسناد راهبردی بهحدی برای امریکاییها جدی بودند که تا موعد امضا شدن، منجر به شکلگیری فضای بیاعتمادی میان امریکا و افغانستان شده بود. سند نخست را آقای کرزی با برخی حواشی و ایرادات به امضا رساند و از امضای سند دوم استنکاف ورزید تا اینکه آقای غنی در دورۀ حکومت وحدت ملی، یک روز پس از مراسم تحلیف، آن را توسط مشاور امنیت ملیِ خود به امضا رساند و آقای اوباما با نشر بیانیهیی، آن روز را «روزی تاریخی در روابط امریکا – افغانستان برای تأمین امنیت درازمدت»ِ این کشور خواند.
دوم اینکه: مذاکراتِ صلح امریکاییها در فضایِ محرمانه میان نمایندهگانِ دوطرف برگزار میشود و علیرغمِ سیل اخباری که از این مذاکرات در رسانهها سرازیر میگردد، محتوایِ آن کاملاً سِری میماند. دلیلِ این محرمیت، اول این است که طالبان و امریکاییها هر دو حرفهایی با هم دارند که افشای آنها برای هواخواهانشان که دیدِ ارزشی به جنگِ افغانستان دارند، مقبولیتِ مذاکراتِ صلح را مخدوش میسازد. مسلماً دید ارزشی هواخواهانِ طالبان به جنگ در افغانستان، در کلیدواژۀ «جهـاد» خلاصه میشود و دید ارزشی هواخواهانِ امریکا نیز میتواند در شعار «ترویج دموکراسی و حقوق بشر» خلاصه گردد. اما در این گفتوگوها حرفهایی ردوبدل میشوند که مناقضِ شعار و ادعایِ هر دو طرف است.
سوم اینکه: ترامپ در تنگنای افکار عمومیِ جامعۀ امریکا نسبت به طولانیشدن جنگ افغانستان و آزمون انتخاباتِ ۲۰۲۰ قرار گرفته است و میباید کارهایی برای مدیریت افکار عمومی و سرمایهگذاری در انتخابات انجام دهد. او در کارزارهای انتخاباتیِ ۲۰۱۶ خود، به جامعۀ امریکا وعده داده بود که به جنگ افغانستان پایان میدهد؛ اما این وعده نهتنها تا کنون تحقق نیافته، بل به نظر میرسد تا سال ۲۰۲۴ نیز تحقق نخواهد یافت. از اینرو گفتوگوهای صلح با همۀ شکستوریختهایِ احتمالی و کاهش بهیکبارۀ نیروها تا برگزاری انتخابات، نوعی مدیریت افکار عمومی و سرمایهگذاری در انتخابات پیشِ روست. خبر خروج ۴هزار سرباز امریکایی، میتواند بخشی از این روند باشد و شاید تا آغاز کارزارهای انتخاباتی، رقمی بیشتر از این نیز نظامیانِ امریکایی از افغانستان خارج شوند. اما این خروج و کاهش نیرو، میتواند پس از اعلام نتایج انتخابات، با وقوع حوادث و بهانههای بعدی جبران گردد. اما دریغ آنچه جبران نخواهد شد، جانِ سربازان و نیروهای دولتیِ افغانستان است که در این فُرجهها شکارِ طالبان میگردد!
Comments are closed.