رادیو یکی از رسانه‌های پرطرفدار در افغانستان است که هنوز هم در ولایات، شهرها، بازرچه‌ها و بازارها، مردم به آن گوش می‌دهند. متاسفانه در سال‌های اخیر، این شبکه در کشور رو به کاهش است.

مجیب خلوتگر رییس اجرایی نهاد نی، درزمینه می‌گوید: رادیوها در افغاسنتان، هم از نظر تعداد و هم از نظرحجم برنامه‌ها، متاسفانه رو به کاهش هستند. ما تقریبا ۲۰ رادیو را در یک سال اخیر از دست دادیم.

خلوتگر افزود: در حال حاضر حدود ۱۹۰ رادیوی محلی، ملی و منظقه‌ای داریم که بیشترین این رادیوها محلی هستند. او مسدود شدن رادیوها را در کنار دلایل دیگر، بسته بر سه دلیل عمده میداند:

۱-تهدیدهای امنیتی

۲- ضعف اقتصادی.

۳-سخت گیری دولت در پروسه ثبت دوباره رادیوها

این سه دلیل سبب شده که حدود بیست رادیو در کشور در طول یک سال بسته شوند.

رحمت الله بیگانه مدیرمسوول رادیو آموزگار درمورد وضعیت رادیو در افغانستان درسال‌های اخیر اظهار تاسف می کند، میگوید: رادیوها از دید مالی در وضعیت بدی به سر می‌برند. او می افزاید: یکی از دلایل متوقف شدن رسانه‌ها و به خصوص رادیوها در سال‌های اخیر، نبود تمویل کننده‌هاست، زیرا پیش از این موسسات خارجی، نهادهای داخلی و شرکت‌های خصوصی در بدل اعلان، رسانه‌ها را کمک می‌کردند، اما حالا چنان نیست.

آقای بیگانه یکی دیگر از دلایل توقف رادیوها را، وضع کردن مالیات بیش از حد سالانه حکومت بر رادیوها میداند او می افزاید: دولت بجای این که رادیوها را در این شرایط خراب، حمایت کند، سالانه بیش‌تر ۱۰۰ هزار افغانی مالیات از فریکونسی می‌گیرد و مقداری از اعلانات و حتا از معاش کارمندان رادیو مالیات اخذ می‌کند که واقعا کمر شکن است.

مبینه ساعی مسوول دفتر ساحوی«نی» در بلخ- شمال کشور از وضعیت رادیوهای شمال می‌گوید: وضعیت‌کاری رسانه‌ها در شمال، متاسفانه بیشتر از هرزمانی بدتر شده است. نا امنی و وضعیت یک سالۀ کرونایی، رسانه‌ها و به ویژه رادیوها را در حالت بدتری قرار داده است.

او هم‌چنان از بدتر شدن روز افزون امنیتِ شمال کشور ابراز نگرانی کرده می‌افزاید: در کنار مشکل مالی، رسانه‌های شمال از رهگذر آزادی بیان در محدودیت و خودسانسوری قرار گرفته اند. تهدیدات و مشکلات امنیتی سبب شده اند که رادیوها در برخوردهای شان، گاهی دست به خود سانسوری بزنند.

با این حال، باران ماندگار که گرداننده برنامه‌ای در یکی از رادیوهای بلخ است، تهدیدات امنیتی را در این ولایت خطرناک میداند و می‌گوید: در کنار دشواری‌های محیط کاری، در این اواخر وضعیت امنیتی نیز بدتر شده است.

این در حالیست که رادیو در عمر صدساله اش در افغانستان، هیچ‌گاهی به اندازه‌ای که در این دودهه در میان مردم محبوب شد و گسترش یافت، فرصت پیدا نکرده بود. اما با در نظرداشت وضعیت فعلی رادیوها، بیم آن می‌رود که این رسانۀ محبوب مردمی، از رونق بماند و کمرنگ شود.

برای اولین بار در زمان امیر امان الله خان رادیو کابل به نشرات آغاز کرد، اما بعد از مدتی متوقف گردید و در حمل سال ۱۳۲۰ دوباره به فعالیت پرداخت. رادیو در افغانستان فراز و فرود فراوانی را تجربه کرده است و در تحولات سیاسی نیز نقش عمده‌ای داشته است. نخستین بار صدای رادیو از ساختمان«لندی کوتی» در نزدیکی پل‌آرتل پخش شد که تنها بخشی از شهروندان کابل می‌توانستند آن را بشنوند. دستگاه دوم فرستنده رادیویی در زمان محمدظاهر شاه در پل‌باغ عمومی نصب شد و بعدها برنامه‌های تفریحی و موسیقی در فهرست برنامه‌های روزمره رادیو اضافه شد. برنامه‌های خبری و موسیقی از بلندگوهای نصب شده در گوشه و کنار شهر- جاده میوند و دیگر نقاط مزدحم، منتشر میشد و مردم با ولع تمام می‌شنیدند.

رادیو در دهه ۵۰ و ۶۰ وضع بهتری از لحاظ محتوایی و نشراتی به خود گرفت و هم‌چنان جغرافیای نشراتی اش وسیع‌تر شد و به علاقمندانش افزود.

بدترین دوره برای رسانه‌ها، به ویژِه رادیو، دهه ۷۰ بود. نیمه اول دهه هفتاد با وجود محدودیت‌هایی فراوان، اما رادیو و دیگر رسانه‌ها نمردند و نفس می‌کشیدند و برنامه و خبر پخش میکرند. اما نیمه دوم این دهه که به زمان طالبان برابر است، همه رسانه‌ها خاموش شدند، از آن برنامه‌های رنگارنگ، خبری نبود، رادیو تبدیل شده بود به بلندگوی ترانه‌های طالبانی. اما این دوره زیاد دوام نکرد و دهه هشتاد رسید. این دوره، از دید آزادی و امکانات، درخشان‌ترین دوره حیات رادیو در کشور بود. رادیوهای فراوانی در مرکز و ولایات شروع به فعالیت کردند، بیشترین رادیوها در این زمان تاسیس شدند و به فعالیت پرداختند.

هرچند همین اکنون حدود بیست ملیون شهروند افغانستان از رادیو استفاده می‌کنند، اما متاسفانه وضعیت رادیوها در کشور از نظر کاری و خود کفایی و خود بسندگی در حالت بدی قرار دارد.