منبع : نیویارک تایمز

نویسنده‌گان: نجیم رحیم و توماس گبسن- نیف

مترجم : ربانی فیروز

شورشیان تلاش می کنند تا با تصرف قلمرو جدید، خود را حاکمان اصلاح شده معرفی کنند. اما شواهدی زیادی وجود دارد که آنها اصلاح نشده اند.

افغانستان- کابل ، در ماه جون ، هنگامی که طالبان ولسوالی امام صاحب در شمال افغانستان را تصرف کردند، فرمانده شورشیان، به مردم بویژه کارمندان دولت پیام داد که به کار خود ادامه دهید ، مغازه های خود را باز کنید و شهر را تمیز نگهدارید. به هدایت طالبان، نل های آب جاری شدند، شبکه برق تعمیر شد، کامیون های شاروالی به جمع کردن زباله‌ها پرداختند و تایر یکی از وسایل نقلیه دولتی ترمیم شد. امام صاحب یکی از ده ها ولسوالی است که از زمان آغاز عقب نشینی ایالات متحده در ماه می در حمله نظامی به دست طالبان افتادنه است، طالبان یک چهارم ولسوالی های شمال افغانستان را به سرعت تصرف کرندند. این بخشی از استراتیژی گسترده طالبان است تا خود را حاکمان توانمند و اصلاح شده نشان دهند ، اما در عین حال به حملات بی رحمانه خود در سراسر کشور ادامه می‌دهند.این ترکیب از ادامۀ جنگ و حکومت داری نشان می دهد که طالبان قصد دارند پس از عقب نشینی آمریکا بطور کامل به افغانستان تسلط یابند.

سراج الدین حقانی معاون گروه طالبان و رئیس خشن ترین شاخه این گروه در یک پیام رادیوی به جنگجویان طالبان می گوید :” این برای ما یک دوره آزمایشی است. هر آنچه در عمل انجام می شود مشاهده می شود. ” با مردم عام رفتار نیکو داشته باشید”. اما نشانه های زیادی از این که طالبان اصلاح نشده اند وجود دارد : کارزار کشتار کارمندان دولتی، روسای جامعه مدنی و نیروهای امنیتی به سرعت ادامه دارد. طالبان علی رغم تعهداتی که با ایالات متحده انجام داده اند ، تلاش اندکی در راستای ادامه مذاکرات صلح با دولت افغانستان انجام داده اند. مناطقی را که شورشیان تصرف کرده اند، حضور زنان از انظار عمومی کاهش یافته و در رفتن دختران به مکاتب ممانعت صورت می گیرد، بسیاری از دست آورد های ۲۰ سال حضور غربی در حال از بین رفتن است. دست آورد های طالبان باعث ایجاد وحشت مردم افغانستان شده است. بیم زیادی از بدتر شدن وضعیت وجود دارد ، زیرا طالبان در حال حاضر چندین مرکز مهم ولایات را تحت محاصره دارند.

گروه های محلی با تردید در مورد این که نیروهای امنیتی افغانستان بتوانند در غیاب حامیان امریکایی خود کشور را نگهدارند و با نگاه به جنگ های ویرانگر داخلی در دهه ۱۹۹۰ برای دفاع از خانه و مناطق خود بسیج شده اند. به گفته یک تن از ساکنین مناطق که اخیراً به دست طالبان افتیده است، طالبان درمناطق تحت تسلط خود، همان قوانین اسلامی سختگیرانه قدیمی خود را مانند، تحریم زنان از کار یا حتی بیرون رفتن از خانه بدون همراه شرعی وضع کرده اند. شنیدن موسیقی ممنوع است.به مردان گفته می‌شود که تراشیدن ریش خود را متوقف کنند. همچنین ساکنین باید برای جنگجویان طالبان غذا تهیه کنند. اسناد، شواهد و مصاحبه ها با فرماندهان و مقامات طالبان نشان می دهد که موفقیت های چشم گیر اخیر این گروه کاملاً به دور از انتظار بوده است و اکنون رهبران طالبان تلاش می‌کنند ازین دست آوردهای نظامی و سیاسی ناگهانی استفاده تبلیغاتی کنند.

ولسوالی‌ها همیشه به شکل عادی با استفاده از نیروی نظامی طالبان سقوط نمی کردند. بلکه به دلیل ضعف حکومت داری، رقابت ها بین افراد قدرتمند محلی و روحیۀ پایین برخی از نیروهای امنیتی سقوط کردند.

پیام رهبری در داخل صفوف گروه طالبان این است که اگرچه آنها شاهد افزایش تلفات افراد شان بوده اند ، اما با خروج نیروهای بین المللی، آنها درنبرد علیه دولت افغانستان پیروز می شوند.

۱۰۰۰ کیلومتر دورتر از اینجا در کشور قطر، مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و نمایندگان طالبان که پیشرفت چندانی هم نداشته است، انجام می شود. در حال حاضرطالبان انرژی خود را صرف بهبود تصویر خود در مناطق تحت کنترل شان متمرکز می کنند. سابقه حاکمیت این گروه در دوره قدرت آنها قبل از سال ۲۰۰۱ ضعیف بود. خدمات اجتماعی وجود نداشت، نمایش وحشت در محضر عام معمول بود و ترس بیداد می کرد. در یک ولسوالی در شمال افغانستان یک فرمانده طالب قدم فراتر گذاشته و تلاش کرد تا باشندگان ولسوالی را متقاعد کند که در ساحه تحت حاکمیت آنها کشته نخواهند شد. نجیب الله یکتن از باشندگان محلی که خواست برای محافظت از نام کوچک خود استفاده کند سخنان فرمانده طالبان را که در چهار راه ولسوالی گفته بود، بازگو کرد ” زندگی همه امن است” اما نجیب الله اضافه کرد ” مردم از طالبان می ترسند و درمناطق تحت تسلط شان زندگی نا آرامی را تجربه می کنند”. مردم محل سخنرانی ولسوال نام نهاد طالبان را با تلفن های هوشمند- فناوری که در برخی از ولسوالی ها استفاده از آن ممنوع شده – در حال که با صدای بوق موترها استقبال می شد فیلم برداری کردند. این استقبال تا حدودی گرم فقط پیچیدگی های ماندگار جنگ را برجسته می کند.

محمد نسیم مدبر، نماینده مردم بغلان در پارلمان که برای باز پس گیری بعضی از مناطق به خط مقدم جبهه به ولایت بغلان رفته بود می گوید، دلیل سقوط ولسوالی اختلاف میان سیاسیون محلی بود که راه را برای تضعیف امنیت باز کرد و طالبان نیز ازین فرصت استفاده کردند.

همزمان با تصرف مناطق توسط طالبان، به جنگجویان خود هدایت داده اند تا با سربازان دولتی اسیر شده با احتیاط رفتار کنند و در نهایت آنها را آزاد کنند. همچنین به آنها گفته شده است که مراکز ولایات را محاصره کنند ولی وارد آنها نشوند. در مناطقی مانند ولسوالی امام صاحب ولایت کندز، برخی از کارمندان دولت مجاز به بازگشت به وظیفه خود هستند- بجز زنان – تا خدمات شهری همچنان جریان داشته باشد، هرچند مشخص نیست معاش به آنها کی پرداخت میکند.

ظاهر است که این دستور العمل ها برای جلو گیری از تبلیغات بد، مانند: تخریب خانه ، کشتار غیر نظامیان و تخریب زیر بنا ها و یا حد اقل نشان دادن این که به توافق نامه ۲۰۲۰ با ایالات متحده پابند هستند صورت می گیرد. درین توافقنامه تاکتیک های نظامی خاصی در نظر گرفته شده است که هردو طرف از آن خود داری می کنند ، از جمله حمله بر مراکز ولایات کشور.

اما پابندی به توافق دوحه وقتی جنگجویان طالبان در هفته‌های اخیر یکی نه، بلکه وارد چندین مرکز ولایات شدند، ظاهراً نادیده گرفته شده است. در حالی که جنگ در خیابان ها گزارش شد و ده ها سرباز و غیر نظامی کشته و زخمی شدند و تعداد زیادی از اماکن عامه تخریب شدند. همچنین گزارشات مربوط به  انتقام گیری جنگجویان طالبان از مردم محلی نیز منتشر شده که نشان دهنده توانایی های محدود رهبران طالبان در کنترل مجموعه از فرماندهان میدان جنگ که از قومیت های مختلف هستند، وفاداری های گوناگون و میزان نامشخص پایبندی به ساختار فرماندهی این گروه دارند، می‌باشد. یک فرمانده طالبان که مجاز به گفتگو با رسانه ها نبود به تایمز گفت که اگرچه برای وی دستو حمله به شهر کندز داده نشده بود اما جنگجویان تحت امر وی فرصت را غنیمت شمرده از آن استفاده کردند- اقدامی که رهبران ارشد طالبان بعداً تایید کردند.

اکنون پس از هفته‌ها جنگ، نیروهای ارتش دولت افغانستان با حمایت بمباران هوایی و هجوم نیروهای ویژه کماندو، طالبان را به حاشیه شهر راندند؛ اما همچنان شهر در محاصره طالبان قرار دارد.

براساس گزارش ۱ جولای سازمان ملل ، ده ها نظامی و غیر نظامی کشته و صدها نفر دیگر زخمی شدند و بیش از ۴۰ هزار نفر به اطراف شهر کندز آوارده شدند. ساکنین محل گفتند که برخی از خانه‌های آنها را طالبان آتش زده اند.

سراج الدین جمالی ، یکی از بزرگان قبیله گفت: “طالبان خانه من را سوزاندند در حالی که خانواده ام در خانه بودند.” آقای جمالی با هق هق گریه گفت: “در سال ۲۰۱۵ ، یک پایگاه نظامی در محاصره بود و ما برای آنها غذا و آب تهیه کردیم، اما اکنون طالبان انتقام می‌گیرند.” “آیا طالبان هر منطقه‌ای را که تصرف می کنند ، همین کار را می کنند؟”

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان ضمن تایید این خبر، گفت که جریان آتش زدن خانه های مردم ملکی را بررسی می کنند. استراتیژی اگاهی دهی این گروه گرچه به ندرت صادقانه است، اما مستقیماً استراتیژی را دنبال می کنند که شورشیان را به عنوان گزینه ای قابل مقایسه با دولت افغانستان نشان دهند. آنها این واقعیت را نادیده می گیرند که دشمنی های محلی بیشتر خشونت ها را دامن میزند و اجرای هر نوع دستور رهبری طالبان را دشوار می کند.

در میدان جنگ ، اوضاع به سرعت در حال تغییر است. برخی از سربازان و پولیس محلی طی هفته‌های گذشته تسلیم شده اند و سلاح و مهمات و وسایل زرهی را در مناطق که طالبان تصرف کردند از دست دادند. نیروهای دولتی در حملات متقابل چندین ولسوالی را بازپس گرفتند.

طالبان تعداد تلفات خود را نسبت به رقم اعلام شده توسط وزارت دفاع دولت افغانستان کمتر گزارش می‌کنند.با توجه به مدت زمان سال، تعداد مجموعی طالبان بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار جنگجو تخمین زده شده است، طی ماه های اخیر تعداد تلفات طالبان در ولایات جنوب کشور به طور جدی زیاد بوده است.

این تلفات در نخست از جانب نیروهای هوایی افغانستان و ایالات متحده و گاهی از جانب قطعات کماندو به طالبان وارد شده است. ملا بصیر اخند، فرمانده پیشین و عضو گروه طالبان از سال ۱۹۹۴، می گوید که قبرستان های امتداد مرز پاکستان که جنگجویان طالبان مدت ها است در آنجا دفن می شوند، سریعتر از سال‌های گذشته پر می‌شوند.بیمارستان های پاکستان ، بخشی از پشتیبانی بی دریغ این کشور از شورشیان، بستر تمام کرده است. آقای اخند در بازدید اخیر خود از بیمارستانی در کویته، مرکز طالبان در پاکستان دیده است که بیش از ۱۰۰ نفر که بیشتر آنها جنگجویان طالبان هستند ، در انتظار معالجه بودند.

ابراهیم باعث مشاور گروه بین المللی بحران گفت :” در حالی که طالبان به دنبال تسخیر کشور هستند، از میراث حکومت سخت خود اگاه هستند و نمی‌خواهند افغانستان مانند سال های دهه ۱۹۹۰ به کشوری منفور و منزوی تبدیل شود.

آقای باعث گفت :” آنها [طالبان] بازی طولانی را راه انداخته اند.”