خبرگزاری‌ها

خبرگزاری‌های رسمی و معتبر دنیا حسب معمول منبع مهمی محسوب می‌شوند. آن‌ها خبرنگارهای بسیاری در سراسر دنیا دارند و معیارهای خاصی را نیز رعایت می‌کنند. این خبرگزاری‌ها در طول سالیان طولانی کار حرفه‌ای، اعتباری برای خود اندوخته‌اند و همین کار روزنامه‌نگار را برای نقل خبر از آن‌ها راحت‌تر می‌کند. کشورها بیش‌تر، خبرگزاری رسمی دارند. برای نقل اخبار کشورها می‌توان به خبرگزاری رسمی آن‌ها مراجعه کرد. باید توجه داشت که خبرگزاری‌های دولتی کشورها وابسته به حکومتاند و در مواقعی مانند منازعات سیاسی بین‌الملل، باید توازن خبر را رعایت کرد. باید دقت داشت هر آژانس که نام خود را خبرگزاری بگذارد، منبع معتبر خبر نیست. ده‌‌ها آژانس خبر رسانیاند که به نهادهای امنیتی، نظامی و اطلاعاتی‌ وابسته و نام خبرگزاری نیز بر خود دارند. همیشه باید احتمال جعلی بودن، یک‌جهت بودن یا دقیق‌ نبودن اخبار منتشرشده در دستگاه‌های خبر رسانی به ویژه حکومت‌ها و نهادها یا سازمانها را در نظر گرفت.

یادآور باید شد که آژانس های خبری فرانس پرس ، ‌رویترز ، اسوشیتد پرس ، یونایتد پریس انترنیشنل ، بلومبرگ ، شینهوا ، دویتشی پریس ، تاس ، کیودو نیوز از مشهور ترین و با اعتبارترین بنگاه‎های خبری جهان محسوب می‎شوند.

شبکه‌های اجتماعی

در جهان امروز ما بسیاری از سیاست‌مداران، چهره‌های برجسته‌ی فرهنگی – اجتماعی، آکادیمیک و روزنامه‌نگاران، بخشی از اخبار، نظریات، واکنش‌ها، اظهارات و موضع‌گیری‌های خود را در رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام ثبت می‌کنند.

در مواردی که حساب کاربری مربوط به چهره‌های رسمی سیاسی است، می‌شود به طور مستقیم اشاره کرد که یک حرف یا خبر در صفحه آن فرد منتشر شده است. اما در موارد مربوط به نشر اخبار در رسانه‌های اجتماعی، باید دقت زیاد داشت. تکرار نشر یک خبر، ویدیو یا عکس، دلیل بر صحت آن‌ نیست. گاهی اوقات چهره‌های مشهور رسانه‌های اجتماعی خبری را منتشر می‌کنند که از منبع نامطمئن دریافت کرده یا از مراجع دیگر شنیده‌اند.

همچنان به‌خاطر باید داشت که در جریان انتخابات‌ها و یا حالات خاص، ده‌ها شبکه اجتماعی از طرف یک شخص یا حزب و جریان راه اندازی می‌شود و خبر نویسان به‌طور موقتی یا دایمی برای یک هدف غیر ژورنالیستی استخدام می‌شوند. این خبرنویسان اگر حرفویاند یا کارآموز، بدون در نظر داشت اصول خبرنگاری و اخلاق رسانه‌ایی به نشرات و تبلیغات می‌پردازند؛ طوریکه یک خبر جعلی یا اتهام را از چندین نشانی فیسبوک یا تیوتر می‌خواهند در اذعان عامه ترزیق کنند. بنابراین پیش از بازنشر هرگونه خبر، عکس یا ویدیو در شبکه‌های اجتماعی باید از صحت آن مطمئن شد. می‌‌توان در رابطه با خبرهای منعکس‌شده در این رسانه‌ها، با افرادی که در محل وقوع حضور داشته‌اند تماس گرفت و در مورد ویدیوها با کارشناسان مشورت کرد.

اشخاصی که نمی‌خواهند افشا شوند

آوردن نام منبع در خبر ضروری است، مگر آن‌که منبع دارای اطلاعات بسیار مهمی باشد که در اختیار هیچ رسانه دیگری قرار داده نشده و شرط انتشار اطلاعات از سوی منبع، عدم افشای نام او باشد. همچنین در مواردی که جان، امنیت و سلامت منبع در صورت نام‌بردن از او به خطر بیفتد، می‌توان از ذکر منبع خودداری کرد. در این صورت، در متن خبر ذکر می‌شود که منبع خواسته است تا نامش فاش نشود یا منبعی که نمی‌خواهد نامش افشا شود.

باید توجه داشت که سیاست‌مداران و کارشناسان یا اولیای امور در بسیاری از موارد ترجیح می‌دهند خبری را به گوش خبرنگار برسانند، اما از مسئولیت انتشار آن شانه خالی کنند. لذا مسئله منبع مبهم نباید به یک اصل تبدیل شود. خبرنگار باید تا جای ممکن برای رضایت گرفتن از این گونه افراد که بیش‌تر جان و موقعیت‌شان به خطر نمی‌افتد، پافشاری کند. در واقع، روزنامه‌نگار باید در چنین حالات از خود بپرسد که دلیل خودداری منبع از فاش‌شدن نامش چیست؟ به این ترتیب اگر منبع قید کند که نامش نباید فاش شود، روزنامه‌نگار باید این اصل را رعایت نماید.

در ژورنالیزم اصطلاح انگلیسی اف ‌د ریکار به گفتار یا خبری اطلاق می‌گردد، که منبع یا شخص آنرا بیان می‌کند؛اما از ژورنالیست میخواهد تا نامش افشا نگردد. هرگاه شخص اصطلاح اف د ریکارد را به‌کار برد ژورنالیست، الی مراجع حقوقی و در شرایط بسیار خاص، حق ندارد منبع خود را افشا کند.

ادامه دارد…