قسمت نزدهم؛ خبر، خبرنگار، رسانه و مخاطب
نویسنده:حامد علمی - ۲۸ عقرب ۱۴۰۲
فصل سوم
رسانه
انواع رسانه‌ها
تقسیم‌بندی بر بنیاد زمان نشر
اگر رسانه‌ها حتی برنامه‌ها و صفحات رسانه‌ها را از نگاه زمانی بررسی کنیم دیده می‌شود که رسانه‌ها، صفحات یا برنامه‌ها به‌صوت منظم بیست و چهار ساعته یا در یک وقفه معین به مخاطبان پیشکش می‌شوند.
نشرات بیست و چهار ساعته که بیشتر نشرات صوتی، تصویری و برقی را در بر می‌گیرند، بدون وقفه جریان داشته و انواع مختلف برنامه‌ها و اخبار را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند.
روزنامه‌ها یا نشرات روزانه که هر روز یا حداقل در هفته چهار روز در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرند. این نوع رسانه‌ها مانند هر چهار نوع رسانه چاپی، صوتی، تصوریری و آنلاین می‌باشند. حتی در داخل رسانه صفحات یا برنامه‌هایی به چشم می‌خورند که همه روزه نشر می‌شوند. مانند اخبار منظم یا برنامه‌های رادیوی، تصویری و آنلاین که در ساعات مشخص به نشرات میپردازند.
هفته نامهها بیشتر به نشرات چاپی اطلاق می‌گردد که به‌صورت مجلات یا جریده‌ها در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرند. علاوه بر آن برنامه‌های هفتهگی در سایر رسانه‌ها نیز به کثرت دیده می‌شوند. این نوع نشرات بیشتر جنبه خبری نداشته اما می‌تواند مسایل نظیر مرور به وقایع سیاسی، فرهنگی، ورزشی، خانوادهگی و غیره باشند. هم‌چنان رسانه‌هایی وجود دارند که در هر دو هفته یکبار منتشر می‌شوند که نشرات پانزده روزه یا دو هفته‌ایی نام دارند.
ماهنامه‌ها جرایده نشراتی‌اند که به تاریخ معین در یک ماه منتشر می‌شوند. مانند مجلات، جزوه‌ها و یا هم برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی یا هم انترنتی. این نوع رسانه‌ها بیشتر به موضوعات آکادیمیک، تحقیقی، سیاسی، اجتماعی، ادبی، ورزشی و اقتصادی میپردازند و در تعدادی از این نوع نشرات مانند نشرات هفتهگی مضامین سلسله‌وار به چشم می‌خورند.
فصل‌نامه‌ها نوع دیگر از رسانه‌ها و بیشتر چاپی اند، که در پایان یک دوره‌ی سه ماهه به چاپ می‌رسند. اگر مجلات باشند در معرفی آن عنوان فصول مانند بهار، تابستان، خزان و زمستان دیده می‌شود. این نوع مجلات بیشتر به گزارش‌های تحقیقی، احصائیه‌ها و مضامین اکادیمیک اختصاص دارند و کمتر اخبار و گزارش‌های سیاسی و اقتصادی در آن به نشر می‌رسد.
سال‌نامه به نشراتی گفته می‌شود که سالی یکبار به نشر می‌رسد و بیشتر در قالب رسانه‌های چاپی‌اند، که از طرف نهادها، دانشگاه‌ها و موسسات اکادیمیک منتشر می‌شود.
گاهنامه به آن نشراتی گفته می‌شود که گاهی به‌دست نشر سپرده می‌شود و تسلسل زمانی در آن دیده نمی‌شود و تابع زمان خاص نمی‌باشند.
تقسیم‌بندی از نگاه ساحه پوشش
زمانیکه متصدیان یک رسانه دست به نشرات می‌زنند نخست ساحه پوشش شان را نظر به امکانات، تکنالوژی و مخاطبان در نظر می‌گیرند و می سنجند که ساحه پوشش این رسانه کدام ساحه یا مناطق خواهد بود. رسانه‌های چاپی فرصت‌ها و موانع توزیع را در نظر می‌داشته باشند و رسانه‌های صوتی که توسط امواج پخش می‌شوند، نظر به قدرت دستگاه فرستنده ساحه پوشش را تعین می‌کنند. بنابر همین فرصت‌ها و چالش‌ها رسانه‌ها را می‌توان از نگاه ساحه پوشش به سه نوع تقسیم بندی نمود.
رسانه محلی به آن رسانه‌های گفته می‌شود که ساحه پوشش آن یک ساحه محدود نظر به وسایل و امکانات بوده، بیشتر به زبان‌های محلی نشرات دارد و مطالب را به یک طیف خاص از مخاطبان تهیه می‌کند. اگر این رسانه صوتی باشد، از طریق امواج افام و اگر تصویری باشد، توسط آنتن‌های کوچک و یا هم کیبل پخش می‌گردد. محتوای این نوع نشرات بیشتر روی موضوعاتی می‌چرخد که مردم یک منطقه یا ساحه به آن دل بستهگی دارند.
رسانه‌های سراسری بیشتر در یک ساحه‌ی جغرافیایی با سرحدات مشخص نشرات دارد و هدف آن یک جغرافیای خاص داخل یک کشور می‌باشد. این رسانه‌ها از طریق شبکه امواج رادیویی و تلویزیونی در اختیار مردم قرار گرفته و به زبان همان کشور نشرات می‌داشته باشند. تعدادی از کانال‌های رادیو و تلویزیون هستند که از کشورهای همجوار و یا دور نشر می‌شوند، ولی مخاطبان آن فقط مردمان یک سرزمین است. مانند شبکه رادیویی بی‌بی‌سی که برای کشورها به زبان‌های خود‌شان نشرات دارد و زیر مجموعه‌ی بخش جهانی آن رسانه است.
رسانه‌های جهانی ساحه پوشش وسیع داشته و موضوعات مهم جهانی را برای تمام مردم جهان به یک زبان یا چندین زبان به نشر می‌رسانند. این نوع نشرات از طریق ماهواره برنامه‌های‌شان را پخش می‌کنند و اگر رسانه‌های چاپی اند، وسایلی دارند که در چندین کشور همزمان چاپ نشریه را امکان پذیر می‌سازد و یا با استفاده از خدمات پستی سریع به گوشه‌هایی از جهان توزیع می‌گردد.
ادامه دارد…
Comments are closed.