قسمت بیست و نهم ؛ خبر، خبرنگار، رسانه و مخاطب
نویسنده:حامد علمی - ۱۲ قوس ۱۴۰۲
فصل چهارم
مخاطب
تقسیم بندی مخاطبان به اساس قدامت
مخاطبان به اساس قدامت و سابقه وابسته‌گی به یک رسانه نیز طبقه بندی شده می‌توانند. طوری‌که مخاطبان سنتی، دایمی و قدیمی که همیشه تحت هر شرایط به یک رسانه توجه می‌داشته باشند و کسانی که به رسانه‌های مختلف رجوع کرده و هر آن‌چه جالب‌تر به‌نظرشان آمد، به آن رسانه توجه بیش‌تر می‌نمایند. مخاطبان بر اساس علایق، توانایی‌ها، سلایق، نیازها، ترجیحات و هویت‌ها و تجارب اجتماعی و فرهنگی‌شان تعریف می‌شوند. براساس این روی‌کرد ژورنالیست و رسانه با یک نوع واحد از تجمع مردم سر و کار ندارند، بل‌که با انواع بسیار متفاوتی روبه‌رو بوده که همه مخاطب نامیده می‌شوند.
رسانه‌ها از نظر مخاطبان
شواهد موجود نشان می‌دهند که مخاطبان هنوز بین رسانه‌های مختلف تفاوت قایل‌اند و این کار را با توجه به کارکردها یا کاربردهای اجتماعی رسانه‌ها یا براساس مزایا و مضرات منسوب به آن‌ها انجام می‌دهند. اگر چه مخاطب به‌طور ساده به خوانندهگان ، بیننده‌گان و شنونده‌گان یکی از رسانه‌ها یا هر محتوی و نمایش اشاره دارد، اما همین واژه ساده و یگانه برای اشاره به واقعیتی به‌کار می‌رود، که به‌طور روز افزون در حال پیچیده و متنوع‌تر شدن است. واژه مخاطب نگه‌داشته شده است. اما موضوع آن به‌طور مستمر و متنوع در حال دگرگونی است.
مخاطبان دو نوع دیدگاه بر ماهیت اصلی رسانه‌ها دارند، عده‌ای از آن‌ها معتقدند که رسانه‌ها زبان مردم‌اند و آن‌چه بازتاب می‌دهند و یا باید منتشر سازند، خواسته‌ها،گفتارها، پیشنهادات و تقاضاهای عام مردم می‌باشد. این عده از مردم به این باوراند که رسانه‌ها وظیفه دارند تا در خدمت مردم قرار گرفته صدای‌شان را منعکس سازند. اما عده‌ای دیگر به این باورند که رسانه‌ها پیشوا، رهنما و مسیر دهنده مردم می‌باشند. این دسته مردم معقتدند که آن‌چه رسانه‌ها تقدیم می‌کند به نحوه‌ی زنده‌گی مردم را مسیر می‌بخشد. اگر اعلان بازرگانی است مردم را به مارکیت به دنبال کالای مشخص سوق می‌دهد و اگر خبر سیاسی است، اهداف خود را دارد.
هر دو دیدگاه طرف‌داران و مخالفین‌شان را دارند و حتی یک مخاطب می‌تواند با درصدی مشخص هر دو دیدگاه را بپذیرد یا رد کند. مانند این‌که می‌توانند پنجاه پنجاه هر دو نظریه را تایید کند و یا به درصدی هشتاد در بیست، ولی به‌طور کل مخاطبان همین دو دیدگاه را در برابر رسانه‌ها دارند.
نظر به سروی‌های که صورت گرفته است، بیش‌تر مردم کشور ما پی‌رو نظریه دوم‌اند، یعنی به این باوراند که رسانه‌ها مردم را مسیر می‌دهند و نشرات رسانه‌ها را جهت‌دار می‌دانند. البته این نظر بیش‌تر به دیدگاه پیروان تیوری توطئه شباهت دارد. پیروان تیوری توطئه معتقدند که رسانه‌ها و ژورنالیستان از طرف احزاب، نهادها، حکومت‌ها، سازمان‌ها و اشخاص با رسوخ تمویل و رهبری می‌شوند، و با این حساب هر یک تمویل کننده و هدایت دهنده، اهداف خود را در ذهن مخاطب ترزیق نموده و به اساس خواسته‌های خویش آن‌ها را سمت و سو می‌بخشند.
ادامه دارد…
Comments are closed.