رهبران اپوزیسیون‌های سیاسی می‌گویند که حکومت با تشکیل کمیسیون لهجه‌های معیاری و تشخیص واژه‌های نامأنوس، به دنبال تضعیف زبان پارسی در افغانستان است.
این انتقاد در هژدهمین سالروز شهادت استاد عبدالعلی مزاری که روز گذشته با حضور هزاران تن در مصلی شهید مزاری برگزار شده بود، صورت گرفت.
شورای وزیران هفتۀ گذشته دستور داده است که: «رادیوها و تلویزیون‎ها … از نشرات لهجه‎های غیرمعیاری، کلمات نامأنوس و استفاده از زبان‎ها و لهجه‎های بی‌گانه، جداً جلوگیری نماید.»
رهبر جبهۀ ملی از این تصمیم حکومت به شدت انتقاد کرد و گفت که حکومت با این اقدام در تلاش تضعیف زبان فارسی در افغانستان است.
احمد ضیا مسعود گفت: «ما این عمل حکومت را مانعی در رشد زبان فارسی می‌دانیم و از حکومت می‌خواهیم با مسایل فرهنگی با تعصب برخورد نکند».
داکتر عبدالله عبدالله رییس ایتلاف ملی نیز با انتقاد از این تصمیم شورای وزیران، آن را یک عمل غیرقانونی عنوان کرد.
رییس ایتلاف ملی گفت، کسانی‌که برای مردم می‌گویند به کدام لهجه صحبت کنید و نکنید، چه‌قدر از عمق فرهنگ و ادبیات ما مطلع هستند؟
او گفت که در یک ولسوالی از یک گوشه تا گوشه دیگر میان لهجه مردم تفاوت وجود دارد.
صلح
رهبران جبهۀ ملی و ایتلاف ملی همچنان می‌گویند که گفت‌وگو های صلح با طالبان باید از یک موضع قوی به پیش برده شوند.
رهبر جبهۀ ملی معتقد است که با برنامۀ فعلی حکومت برای گفت‌وگوهای صلح، طالبان حاضر به مذاکره نخواهند شد.
احمدضیا مسعود می‌گوید: بدون تأمین عدالت اجتماعی و حکومت‌داری خوب در کشور، این تلاش‌ها به جایی نمی رسند.
او گفت: «تا وقتی‌که ما از یک موضع قوی با طالبان وارد مذاکره نشویم، طالبان منحیث یک گروه ایدیولوژیک هرگز حاضر نخواهند شد تا با ما مذاکره کنند. این جنگ وقتی نتیجه می‌دهد که ما واقعاً بتوانیم عدالت اجتماعی را در کشور تأمین بکنیم، حکومتداری خوب را ارایه نماییم، صاحب یک اقتصاد قوی شویم و همۀ نهادهای امنیتی ما از تعلیم و تربیه‌یی که بتوانند در مقابل گروه‌های تروریستی مقابله کند، برخوردار گردند.»
در این حال، داکتر عبدالله عبدالله رییس ایتلاف ملی نیز می‌گوید، اگر تلاش‌های صلح به خاطر مقاصد سیاسی انجام شوند، برای مردم پذیرفتنی نخواهد بود.
او گفت: «اکثریت مطلق مردم افغانستان صلح می‌خواهند، صلح پایدار و صلح با عزت؛ اما صلح به معنی حاکم ساختن قاتلان ملت بر سرنوشت ملت نیست. پس صلح یک مسالۀ ملی است، اگر حکومت خواسته باشد به حیث یک بازیچه و به خاطر فشار آوردن روی این گروه و آن گروه از آن استفاده نماید، من یقین کامل دارم که ملت به آن اجازه نخواهد داد.»
حاجی محمد محقق از سران جبهۀ ملی نیز در این مراسم از گفت‌وگوهای کنونی صلح با مخالفان مسلح به شدت انتقاد کرد.
او گفت: «حامد کرزی دشمنان مردم افغانستان را برادر می‌خواند و باید بداند که این اشتباه است و باید به اشتباه محضی که انجام می‌دهد، پی ببرد.»
این عضو ارشد جبهۀ ملی افزود که مذاکره با طالبان باید در حضور ملت افغانستان صورت گیرد و ما هرگونه گفت‌وگوی پشت پرده را محکوم می‌کنیم.
نگرانی از چه‌گونه‌گی برگزاری انتخابات
رهبر ایتلاف ملی در این مراسم گفت: «کرزی ایدۀ یک انتخابات شفاف را ندارد، ارادۀ برگزاری انتخابات شفاف را ندارد و از سوی دیگر، جلسات فرمایشی را در ارگ ریاست‌جمهوری راه‌اندازی می‌کند و افرادی نیز که در ارگ دعوت می‌شوند، به ظاهر نماینده مردم هستند.»
رییس جبهه ملی افغانستان نیز با اشاره به انتخابات‌های پیشین گفت که انتخابات آینده باید براساس اصول دموکراسی برگزار شود.
احمدضیا مسعود گفت: «برگزاری انتخابات شفاف از اصول دموکراسی است، اما این اصل در جریان چند سال گذشته نادیده گرفته شده و در اصل، دموکراسی تقلبی در کشور تطبیق شده است.»
به گفته او، حکومت هنوز هم در نظر دارد تا در انتخابات آینده دست به تقلب بزند و مردم را از تشکیل یک دولت مشروع بی‌نصیب بگذارد.
او می‌گوید که حکومت به کمک جامعه جهانی تلاش دارد تا یک‌بار دیگر حکومتی ضعیف و بی‌اساس را بر مردم افغانستان تحمیل کنند.
خیانت و افشای سند
در این حال، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان گفت که ما در جریان ده سال گذشته، به دنبال وحدت ملی و یکپارچگی بودیم، اما رییس‌جمهور کرزی به هزاره‌ها خیانت کرده است.
او در این مورد مشخصاً به توافقنامه‌یی اشاره کرده که به گفتۀ محقق، قبل از انتخابات، بین او و تیم حامد کرزی امضا شده بود.
براساس این توافقنامه، در صورت پیروزی حامد کرزی در انتخابات، او باید ولسوالی‌های جاغوری، بهسود و پنجاب را به ولایت ارتقا می‌داد.
آقای محقق گفت که موضوع سپردن پنج وزارت به احزاب هزاره و ساخت صدها کیلومتر سرک در مناطق مرکزی نیز از موارد ذکر شده در این توافقنامه بوده است.
او گفت: «ما در دوره گذشته انتخابات، سندی با رییس‌جمهور کرزی امضا کردیم که در آن ذکر شده است که نباید محتوای این سند رسانه‌یی شود، اما در صورت عملی‌نشدن خواسته‌های‌مان من این سند را در اختیار رسانه‌ها قرار خواهم داد.»
آقای محقق هشدار داده گفت: «ملت ما پیمانی را با آقای کرزی به امضا رساند، براین اساس کرزی یک سال دیگر هم زمان دارد تا به مطالب ذکر شده در این پیمان عمل کند، در غیر آن صورت ما در میدان‌های سیاسی می‌‎دانیم با تیم آقای کرزی چه کنیم و وقتی خود ما زمام امور را به دست گرفتیم سه ولسوالی را ولایت خواهیم ساخت.»
استاد قربانی علی عرفانی عضو مجلس نماینده‎گان یکی از سخنرانان دیگر این مجلس در خصوص شخصیت و کارنامه‌های استاد عبدالعلی مزاری سخن گفت.
به گفتۀ استاد عرفانی، شهید مزاری در راستای دفاع از تمامیت ارضی و استقلال وطن، در کنار دیگر مجاهدان، سال‌ها در سنگرهای جهاد و مقاومت درخشید.
او گفت، بعد از شهادت شهید مزاری و ایجاد سیستم سیاسی موجود انتظار می‌رفت که حاکمیت مردم بدون هیچ‌گونه تعرض و دستبردی تحقق پیدا کند، اما در دو دور انتخاباتی که شاهد آن بودیم متأسفانه به اشکال مختلف اراده و خواست مردم افغانستان مورد دستبرد قرار گرفت.
به باور او، در یازده سال گذشته مناسبات سیاسی در افغانستان به شکلی رقم خورده که سهم ملیت‌های محروم، در این ساختار نقشی اساسی و تصیم گیرنده نبودع و در این ساختار، ما شاهد تبعیضات گسترده در حق ملت خود بوده‌ایم.
استاد قربانی علی عرفانی گفت: «ملت شهید مزاری و شهید مزاری بزرگترین قربانیان وحشت و بربریت طالبان به حساب می‌آیند و ما هرگز نمی‌توانیم بپذیریم که طالبان به عنوان قاتلان ما، در قدرت سیاسی سهیم شوند و برنامه‌های نا انسانی‌شان را به شکلی دیگر در حق مردم ما، پیاده کنند.»
این عضو مجلس گفت، من بر این باورم که سال‌های پس از ۲۰۱۴، سال‌های سخت و دشوار و آزمونی بزرگ برای ملت ما، به شمار می‌رود؛ مهمترین خواست ما این است که ملت ما، روحیه باور به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خویش را، پیدا کرده و براساس آن، حرکت کنند.