بخش نخست
بسیاری وقت‌ها آن‌قدر فکرمان مشغول است که فقط می‌توانیم حرف طرف مقابل‌مان را بشنویم، نه این‌که درست گوش بدهیم ببینیم چه می‌گوید. ما، اغلب شنونده‌های خوبی نیستیم، بیشتر به این دلیل که فکر می‌کنیم کار مهمی نیست و اصل این است که حتماً به بهترین روش حرف خودمان را بزنیم.
نتیجه این وضعیت وقتی دوطرفه باشد، می‌شود این‌که دو نفر دارند فقط حرف‌های‌شان را به هم می‌زنند، بدون این‌که کسی از حرف دیگری، مفهوم و منظورِ درستش را بفهمد. دست آخر هم هیچ تعامل سازنده‌یی به وجود نمی‌آید. همه این‌ها یعنی به همان اندازه که خوب نمی‌توانیم منظورمان را به دیگران بفهمانیم، نمی‌توانیم منظور دیگران را هم خوب بفهمیم.
این یعنی لازم داریم قوانین شنونده خوبی بودن را بدانیم؛ کاری که قرار است در این نوشته در موردش صحبت کنیم. اما حواس‌تان باشد لااقل در مورد این متن، فقط یک خواننده نباشید، بلکه به محتوایش فکر کنید و آن را به کار بندید.
به گفتگوهایی که اغلب اوقات داریم دقت کنید. معمولا وقتی حرف خودمان تمام می شود، در حال مرور ذهنی حرف های بعدی خودمان هستیم و به طرف مقابل عملا فقط نگاه می کنیم. برخی اوقات که به حرف های دیگری گوش می دهیم، در واقع داریم به ارزیابی سخنان گوینده می پردازیم و درباره اینکه آیا حرف های زده شده درست است یا خیر، خوب است یا بد، آیا با آن موافقیم یا مخالف و … قضاوت می کنیم.
در این شرایط، رفتار ما به جای جذاب و گیرا بودن، عکس العملی و واکنشی است. حرف دیگران را به سادگی با اظهار نظر یا طرح سوال قطع می کنیم. در این شرایط، خودمان را به جای دیگری مرکز و کانون توجه قرار می دهیم. گوش دادن خوب، موقتا همسرتان را تشویق می کند رهبر و پیشگام باشد و به طور خودجوش تمام حرفش را بدون مداخله شما بگوید.
بدون اینکه لزوما موافقت کنید یا مخالفت کنید، سرزنش کنید یا دفاع کنید، یا فورا سراغ کار دیگری بروید؛ چرا که در وقت گوش دادن، هدف اصلی شما درک کردن است.
۱ـ گوینده را خوب زیر نظر بگیرید
وقتی شما به همسرتان توجه می کنید، یعنی با جان و دل به حرف هایش گوش می دهید و به او می فهمانید که کاملا به او توجه دارید. برای این کار، هرگونه فعالیتی را که موجب حواس پرتی می شود، کنار بگذارید. وضعیت تان را با وضعیت همسرتان هماهنگ کنید. اگر نشسته است بنشینید، اگر ایستاده است، بایستید، به طرف او برگردید و هر وقت که ممکن بود با او تماس چشمی برقرار کنید. گاهی اوقات می توانید همسرتان را حمایت کنید، با ارسال این علامت که در دسترس هستید، حالت پذیرا دارید و علاقه مند هستید به او ارج و منزلت بدهید. اگر بیشتر می خواهید بدانید، این نکته ها را دریابید:
حین گوش دادن سعی کنید پیام های کلامی و غیرکلامی (احساسات) او را دریافت کنید. کاری که مبنای درک حرف های اوست و باید آن را از طریق نگاه کردن، گوش دادن و ردگیری کردن حرف های همسرتان انجام دهید.
نگاه کنید، گوش دهید و ردگیری کنید. رفتارهای غیرکلامی را به دقت زیر نظر بگیرید. حرکات بدن و چهره همسرتان و هم تغییر حالت بدنی و تنفس او را به دقت مد نظر قرار بدهید. اگر با دقت نگاه کنید، می تواندی به پیام های غیرکلامی مثل حرکات ریز چهره، دست، عضلات و تنفس و فضای بین هر دو نفرتان بیشتر توجه کنید.
به صداها گوش کنید؛ به طنین و لحنِ صحبت و همین‌طور سرعت و زیر و بمِ صدا. به بلندی و پایین بودن صدا و سطح تنش، هنگامی که همسرتان حرف می‌زند گوش کنید. وقتی به کلمات گوش می‌دهید، به هرگونه تصاویر ذهنی، اشکالِ صحبت یا استعاره‌هایی که او ممکن است از آن‌ها استفاده کند نیز توجه کنید.
تمام آن‌چه را که همسرتان می‌گوید؛ اعم از افکار، احساسات، عقاید و اقدامات و غیره را ردگیری کنید. تمام این قسمت‌ها به درک شما از همسرتان کمک می‌کند. مراقب باشید چیزی از قلم نیافتد؛ مثلاً ممکن است همسرتان عقایدش را مطرح کند، پس مراقب باشید چیزی فراموش نگردد.
به ناهماهنگی پیام‌های کلامی و غیرکلامی توجه کنید. به عنوان مثال: همسرتان ممکن است بگوید علاقه‌مند به اجرای کاری است، ولی نگاه و چهره او خلاف آن را برساند.
منبع: www.hamshahrionline.ir