آقای اوریا با سپاس از این که حاضر به یک مصاحبۀ ویژه با روزنامه ماندگار شدید. در نخست گشایش دفتر سیاسی برای طالبان در قطر چه تأثیری دارد؟

ما به این باور استیم که مشکل افغانستان با زورِ تفنگ و از راه جنگ قابل حل نیست؛ بنابراین نیاز است تا بحران افغانستان از طریق مذاکره حل شود؛ اما مشکل اساسی این است که جنگ و بحران در افغانستان ریشۀ خارجی دارد و زمانی که می‌گوییم، جنگ افغانستان عوامل خارجی دارد، پس نقش کشورهای همسایه، منطقه و فرا منطقه در مذاکرات صلح افغانستان بسیار مهم است.
برای پیشبردِ مذاکره با طالبان لازم بود تا آنان یک آدرس مشخص داشته باشند که پس از دو سال تلاش تصمیم بر آن شد تا طالبان در قطر دفتری داشته باشند؛ اما متأسفانه این دفتر خلاف تمامی معیارها باز شد.
برخی از آگاهان به این باور اند که این دفتر باید در داخل افغانستان باز می‌شد و مسالۀ دوم این‌که شماری از احزابی که در طول چند سال با طالبان درگیر جنگ بودند، باید در پروسۀ صلح و مذاکره سهیم می‌بودند؛ چه فکر می‌کنید این احزاب چرا از این پروسه کنار زده شدند؟
لازم بود تا این دفتر باید در داخل افغانستان باز می‌شد؛ اما به دلیل عدم اعتماد طالبان نسبت به حکومت این دفتر در بیرون از افغانستان باز شد که من فکر نمی‌کنم مشکلاتی را به بار بیاورد؛ ولی مسالۀ مهم این است که حکومت پروسۀ صلح را در انحصار خود نگهداشته بود و مردم، احزاب، ایتلاف‌های سیاسی و نهادهای مدنی هیچ نقشی در آن نداشتند که شاید علت شکست پی هم این پروسه همین مساله بوده باشد.
در خصوص سوال دوم تان باید بگویم که بدون حضور احزاب و به خصوص ایتلاف ملی افغانستان پروسۀ صلح و مذاکره غیر ممکن است؛ بنابراین ایتلاف ملی افغانستان به عنوان اپوزیسیون رسمی هم در مذاکرات و هم در تأمین صلح و ثبات در افغانستان نقش برازنده‌یی داشته و دارد.
دیدگاه‌تان در مورد بحث اجماع ملی و معرفی چند کاندید از سوی این اجماع چیست؟
زمانی که عناصر حاکم در هر کشور شکست بخورد و جیب‌های شان با پول فساد پر شود، چنین عناصر به هیچ عنوان حاضر نیستند تا قدرت را به شکل داوطلبانه کنار بگذارند، بل با تمام قوت تلاش می‌کنند تا قدرت را در انحصار خود داشته و آن را تداوم بخشند که تیم حاکم فعلی افغانستان نیز از همین قماش هستند؛ بنابراین برای حفظ و تداوم قدرت گاه به نام اجماع ملی و گاهی تحت عنوان لویه جرگه مسایل را مطرح می‌کنند؛ ولی اجماع ملی یک پدیدۀ کهنه است که در کشورهای عقب‌مانده امتحان شده و با شکست مواجه شده است.
تیم حاکم تحتِ عنوان اجماع ملی در صدد آن است تا کاندید مورد نظر خود را به ارگ برساند؛ اما این اقدام خلاف قانون اساسی افغانستان بوده و هیچگاه عملی نخواهد شد.
چه فکر می‌کنید، آیا انتخابات برگزار خواهد شد و یا خیر؟
با در نظر داشت قانون اساسی کشور، حکومت مکلف است تا انتخابات سراسری و عادلانه را برگزار کند؛ اما تا اکنون حکومت در راستای برگزاری انتخابات که یکی از وظایف اساسی آن می‌باشد، کوچک‌ترین گامی برنداشته؛ اما به تعویق انداختن انتخابات تحت هر عنوانی خلاف قانون اساسی شمرده می‌شود؛ بنابراین ما امیدوار استیم که مردم افغانستان به کمک جامعۀ جهانی انتخابات شفاف و عادلانه را برگزار کنند و حکومت هم در این راستا همکاری کند.
کمیسیون مستقل انتخابات اعلان کرده که اگر قانون انتخابات پاس نشود، مجبور هستند انتخابات را بر اساس فرمان تقنینی رییس‌جمهور برگزار کند، با توجه به این مسایل شما چه فکر می‌کنید، آیا ما شاهد برگزاری یک انتخابات شفاف خواهیم بود؟
برگزاری انتخابات براساس فرمان حامد کرزی به هیچ عنوان برای ما قابل قبول نیست؛ پس باید هرچه زودتر قانون انتخابات پاس شده و همچنان یک کمیسیونِ مستقل انتخابات تشکیل شود، تا سلامتی انتخابات آینده را ضمانت کند.
نقش نخبه‌گانِ سیاسی برای حل بحران‌های امروز و انتقال سالم افغانستان برای پس از ۲۰۱۴ چگونه است؟
نخبه‌گان و شخصیت‌های سیاسی نقش نهایت اثرگذار در تغییرات و تحولات جامعۀ افغانستان دارند، بنابراین ما امیدوار استیم شخصیت‌هایی که اثر گذاری موثر روی مردم دارند و می‌توانند صدای مردم باشند، به نماینده‌گی مردم درکنار احزاب و ایتلاف‌ها در برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه و تأمین صلح و ثبات تقش خوبی را ایفا کنند.
نخبه‌گان سیاسی می‌توانند قبل از فرا رسیدن سال ۲۰۱۴ به تفاهم رسیده و یک بستر کلان ملی را ایجاد کنند تا افغانستان را از وضعیت نا به‌سامان کنونی نجات دهند؟
بیشترین نخبه‌گان در ایتلاف‌ها و احزاب بسیج شدند و شماری از نخبه‌گان سیاسی خارج از ایتلاف‌ها فعالیت دارند که ما امیدوار استیم تا قبل از فرا رسیدن سال ۲۰۱۴ این نخبه‌گان به توافق برسند و رسالت‌ خود را در برابر جامعه انجام دهند.
شماری از آگاهان مدعی هستند که در شرایط فعلی، افغانستان به یک اجندای ملی نیاز دارد، به نظر شما کی‌ها این اجندای ملی را و چه‎گونه باید تنظیم کنند، تا نتیجۀ مثتبی برای افغانستان پس از ۲۰۱۴ باشد؟
باید گفت که مردم افغانستان در شرایط فعلی نیاز به یک اجندای ملی دارند و در خصوص اجندای ملیِ که از سوی احمد ولی مسعود ارایه شده، باید بگویم که طرح بی‌بدیل و نیرومند است. این طرح می‌تواند تشکیل نیرومند ملی را به وجود بیاورد.
نکته‌یی‌که باید یادآور شوم این است که خوب خواهد بود تا طرح اجندای ملی موردِ حمایت ایتلاف‌ها و احزاب قرار گیرد. در این صورت شانس پیروزی بیشتری خواهد داشت.
طرح اجندای ملی که از چند سال بدین‌سو روی آن کار جریان دارد، طرح نهایت پر بار است و انعکاس دهندۀ عقاید، نظریات و افکار مردم افغانستان است؛ بنابراین ممکن است که این طرح به یک سند ملی تبدیل شود.
سپاس فراوان از شما جناب اوریا.
از شما هم سپاس.