چرا باید نگران انتخابات آینده بود؟

- ۱۳ سنبله ۱۳۹۱

در سلسله جابه‌جایی‌های که آقای کرزی قرار است به زودی در ساختار دولت انجام دهد، یکی هم تغییر در کمیسیون برگزاری انتخابات کشور است؛ موضوعی که از حالا نگرانی‌های زیادی را در سطح جامعه، نهادها و احزاب سیاسی برانگیخته است.
افغانستان تجارب تلخی در برگزاری انتخابات در طول ده‌سال گذشته دارد و شاید بخشی از نگرانی‌های امروز، ریشه در همین تجارب تلخ و ناگوار داشته باشد. در ده سال گذشته، حداقل در کشور دو انتخابات ریاست‌جمهوری و دو انتخابات پارلمانی را شاهد بوده‌ایم که هر کدامِ آن‌ها آن‌گونه که توقع برده می‌شد، برابر با ارزش‌های پذیرفته شده در قانون اساسی و دیگر قوانین نافذۀ کشور، برگزار نشدند. انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۹ به‌شدت باور و اعتماد مردم را نسبت به روند مردم‌سالاری در افغانستان صدمه وارد کرد. اما اینک نگرانی‌های تازه‌یی هم می‌تواند از این منظر قابل درک باشد.
چرا آقای کرزی می‌خواهد در رهبری کمیسیون برگزاری انتخابات تغییر وارد کند؟
بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان، نسبت به این جابه‌جایی، نگرانیِ خود را تبارز داد و آن را اقدامی زودهنگام خوانده است. جبهه ملی افغانستان نیز به تازه‌گی این نگرانی را به گونه‌یی دیگر مطرح کرد. یک تن از رهبران جبهه ملی گفته است که اعمال تغییرات در کمیسیون برگزاری انتخابات از سوی رییس‌جمهوری، به معنای عدم برگزاریِ آن است.
این سخنان و اظهارنظرها، ریشه در واقعیت‌هایی دارند که عمدتاً متوجه سلامت و شفافیت برگزاریِ انتخابات آینده ریاست‌جمهوری است.
مداخلات رییس‌جمهوری در برگزاری انتخابات، امر تازه‌یی نیست. در چهار انتخاباتی که در کشور برگزار شده، آقای کرزی بیشتر از همه در روند برگزاری و نتایجِ آن‌ها نقش داشته است. هرچند که رییس‌جمهوری گاهی از مداخلات بیرونی‌ها در امر انتخابات انتقاد کرده، ولی بیشتر از خارجی‌ها کسی که انتخابات را به بحران کشانده، شخص خودش بوده است. آقای کرزی گاهی که دچار عذاب وجدان می‌شود، به این حقیقت تلخ اشاره می‌کند.
چندی پیش آقای کرزی در یک سخنرانی به صراحت لهجه گفته بود که او یک رییس‌جمهور دست‌نشانده است. او گفت که به این دلیل رییس‌جمهوری دست‌نشانده است که افغانستان یک کشور ضعیف است و در امور آن خارجی‌ها مداخله می‌کنند. او در ادامه افزود که اگر توانایی می‌داشت، حتماً در انتخابات ریاست‌جمهوریِ امریکا مداخله می‌کرد و در آن کشور یک رییس دست‌نشانده را به قدرت می‌رساند. این سخنان، عملاً اعترافی تلخ و جان‌گداز به واقعیتی به‌نام انتخابات افغانستان بود؛ اما انتخاباتی که اگر در روند و نتایج آن، خارجی‌ها و سفارت‌خانه‌هایی مشخص ۲۰ درصد دخالت داشته‌اند، ۸۰ درصد مداخلات از سوی شخص رییس‌جمهوری و هوادرانِ او صورت گرفته است.
از جانب دیگر، به تازه‌گی وزیر مالیه کشور اعلام کرد که پول‌های کلانی از سوی تجار و بازرگانان کشور در زمان مبارزات انتخاباتی آقای کرزی، به حساب او واریز شده است. آیا مشخص است که این‌همه پول که سر به میلیون‌ها دالر می‌کشد، در چه راه‌هایی به مصرف رسیده است؟  بدون شک با همین پول‌های بادآورده و گزاف، آقای کرزی توانست که انتخابات سال ۲۰۰۹ را به نفع خود تغییر دهد. در همین حال، نباید فراموش کرد که در زمان برگزاری انتخابات دوم ریاست‌جمهوری، آقای کرزی رییس‌جمهور بر حال کشور بود و از امکانات دولتی نیز به اندازه کافی در مبارزات انتخاباتیِ خود استفاده کرد، تا جایی که عملاً ارگ ریاست‌جمهوری را به محل دیدوبازدیدهای انتخاباتیِ خود تبدیل کرده بود.
اکنون هم آقای کرزی خواب‌های زیادی برای انتخابات سال ۲۰۱۴ دیده است. او تلاش می‌کند که نقش و نفوذ خود در انتخابات را هم‌چنان حفظ کند. به همین دلیل، در راس انتخابات باید کسی باشد که بیشتر از همه از او حساب ببرد و در خدمت اهداف و برنامه‌های او قرار گیرد. آقای کرزی به گونه حساب‌شده می‌خواهد در نتایج انتخابات سال ۲۰۱۴ مهندسی کند. این مساله واقعاً جای نگرانی دارد و باید نهادها و سازمان‌هایی که به آینده افغانستان می‌اندیشند و نسبت به ارزش‌های پذیرفته‌شده جامعه حساسیت دارند، آرام ننشینند و ضمن آگاهی‌دهیِ لازم به مردم، اقدام‌های قانونی و عملی را روی دست گیرند. هرگونه غفلت در خصوص انتخابات، می‌تواند به زیان دموکراسی و ارزش‌های قانون‌مدارانه در کشور تمام شود. نهادهای جامعه مدنی و احزاب سیاسی کشور، در کنار نهادهایی که در امر انتخابات مسوولیت دارند، باید از حالا هشدارهای لازم را صادر کنند و در برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه آن‌چه را که می‌توانند، انجام دهند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.