ترور «جان اف کندی»، رییس‌جمهور پیشین امریکا از جمله رخدادهای سیاسی است که نویسنده‌گان و فلم‌سازان بسیاری را وسوسه کرد تا به عرصۀ‌ ادبیات و سینما پا بگذارند.
روزنامۀ گاردین در گزارشی که در آسـتانۀ پنجاهمین سالروز ترور «جان.اف کندی»، رییس‌جمهور اسبق امریکا منتشر کرده بود،‌ به آثار نوشتاری و تصویری‌یی اشاره کرده که با الهام از حادثۀ‌ ۲۲ نومبر ۱۹۶۳ دالاس تگزاس ساخته شده‌اند. نویسنده‌گان و کارگردانان صاحب‌نامی چون «استفن کینگ» و «الیور استون» از جمله چهره‌هایی هستند که نتوانستند در برابر این سوژۀ‌ بحث‌برانگیز مقاومت کنند.
به نوشتۀ روزنامۀ گاردین، ماندگاریِ ماجرای دالاس در فلم و کتاب‌های پنج دهۀ‌ گذشته را می‌توان با تکرار داستان جنگِ تروا در ادبیات کلاسیک مقایسه کرد. تنـها پدیده‌یی چون هیتلر و ظهور حزب نازی، تأثیری پُررنگ‌تر از این رویداد را بر ذهن انسان مدرن برجای گذاشت. در گزارش پیش ‌رو، به آثار ادبی و هنری‌یی می‌پردازیم که هر یک به گونه‌یی در طول محور حادثۀ ترورِ سی‌وپنجمین رییس‌جمهور ایالات متحدۀ امریکا ساخته شده‌اند.
ـ «دان دلیلو» در سال ۱۹۸۸ رمانی را به نام «شیر (Libra) به نگارش درآورد که قهرمان آن «نیکلاس برنچ»، مسوول بایگانی سازمان سیا بود. وظیفۀ‌ این شخصیت داستانی، جمع‌آوری و طبقه‌بندی مدارکی بود که به قتل جان اف کندی مربوط می‌شد. رمان‌ها و فلم‌نامه‌هایی که با این تم به نگارش درآمدند، نه تنها بر آگاهی مخاطب نسبت به رخداد نومبر ۱۹۶۳ صحه گذاشته‌اند، بلکه دغدغه‌یی همیشه‌گی را مورد توجه قرار داده‌اند که همۀ‌ زوایای این جریان سیاسی فاش نشده و بخش‌های حیاتی آن در تاریخ ناگفته باقی مانده است.
ـ رمان بعدی که حول محور این ترور سیاسی نوشته شده، متعلق به «ریچارد کاندون» است و «کاندیدای منچوری» نام دارد. کاندون در این اثر، یک زندانی از جنگ امریکا کوریا را در محوریت قرار داده که پس از شست‌وشوی مغزی برای به قتل رساندن رییس‌جمهور امریکا در نظر گرفته شده است.
«کاندیدای منچوری» در سال ۱۹۵۹ منتشر شد و نسخۀ هالیوودی آن در ۱۹۶۲ راهی پرده‌ نقره‌یی شد. «فرانک سیناترا» در این اقتباس سینمایی، نقش رییس‌جمهور مقتول را ایفا کرد. کاندون که چهار سال پیش از ترور کندی داستان توطیه علیه رییس‌جمهور را قلم زده بود، پس از به وقوع پیوستن این رخداد در دنیای واقعی سعی کرد خود را از هرگونه اتهام در این مورد دور کند، اما مجلات روز با وی همراهی نکردند و تیتر زدند: «کاندیدای منچوری در دالاس».
این رمان‌نویس هم یک دهه بعد در سال ۱۹۷۴ کتاب دیگری با عنوان «زمستان می‌کُشد» را روانۀ بازار کرد و نظریه‌های مربوط به ترور کندی در دالاس را مورد استهزا قرار داد. این رمان کاندون در سال ۱۹۷۹ تبدیل به فلمی سینمایی شد.
ـ به گزارش گاردین‌، از دیگر نویسنده‌گان شناخته شده که کشته شدن کندی را دست‌مایۀ‌ نگارش اثری ادبی قرار داده‌اند، «استفن کینگ» جنایی‌نویس معروف امریکایی است. کینگ در سال ۲۰۱۱، رمان «۶۳/۲۲/۱۱» را به چاپ رساند، اما نگارش آن را از دهۀ ۱۹۷۰ آغاز کرده بود.
خالق «مسیر سبز» و «رستگاری در شائوشنگ» در راه نگارش رمانش سه دهه وقفه انداخت تا وقت کافی برای تکمیل پژوهش‌هایش را به دست آورد. «۶۳/۲۲/۱۱» داستان معلمی از شهر مین را روایت می‌کند که با ماشین زمان به اواخر دهۀ‌ ۱۹۵۰ سفر می‌کند و سعی دارد از ترور رییس‌جمهور کندی توسط «لی هاروی آزولد» جلوگیری کند.
ـ قتل کندی آن‌چنان به دنیای ادبیات رسوخ کرد که گه‌گاه اسم این سیاست‌مدار با نام نمایش‌نامه‌های معروف شکسپیر گره خورده است. «باربارا گارسون» در سال ۱۹۶۶ نمایش‌نامه‌یی به نام «مک‌برد»(MacBird) را به نگارش درآورد که در آن با اشاره‌هایی هجوآمیز به شاهکارهای «مکبث»، «هملت» و «ریچارد سوم» شکسپیر، حادثۀ‌ ترور کندی را روایت کرد. در این اثر، رییس‌جمهور «لیندن جانسون» همان «مک‌برد» عنوان کتاب است، چرا که همسر او «بانو برد جانسون» نام داشت و «جان کن اودونک» این نمایش‌نامه، همان شاه سرنگون‌شده جان.اف کندی است.
جریان ترور رییس‌جمهور امریکا همان‌طور که الهام‌بخش نگارش کتاب‌های بسیاری شده، در دنیای سینما هم تأثیرگذار بوده و تا کنون چندین فلم با این موضوع به روی پرده رفته است.
ـ اولین‌بار در سال ۱۹۷۵ بود که فلمی مستند از حادثۀ‌ دالاس از طریق تلویزیون پخش شد. «آبراهام زپرودر»نام تولیدکنندۀ لباس اهل دالاس بود که موفق شد از تیر خوردن کندی فلم‌برداری کند و آن را به قیمت ۱۵۰ هزار دلار به کمپانی‌های تلویزیونی بفروشد. همین فلم کوتاه بود که ثابت کرد رییس‌جمهور امریکا از روبه‌رو تیر خورده است. نیروهای پولیس پس از بررسی بیشتر، دریافتند چهار تفنگ‌دار در کمین کندی بوده‌اند.
ـ «برایان دی‌پالما» در سال ۱۹۸۱ از این جریان استفاده کرد و به گونه‌یی دیگر داستان زپرودر را در فلم «انفجار» (Blow Out) روایت کرد.‌ «جان تراولتا‌« در این اثر، نقش مسوول ضبط موسیقی را ایفا کرد که به طور تصادفی صدای توطیه‌چینان برای ترور یک کاندیدای ریاست‌جمهوری را ضبط می‌کند..
ـ یکی از بحث‌برانگیز‌ترین روایت‌های سینمایی ترور کندی، فلم «JFK» ساختۀ‌ «الیور استون» است که در سال ۱۹۹۱ اکران شد و جنجال‌های بسیاری به پا کرد. استون با فلم خود، بر دنیای سیاست هم طعنه‌یی تلخ زد و مدعی شـد کندی به دلیل منافع نظامی ـ صنعتی امریکا، سعی در طولانی کردن جنگ با ویتنام داشته است.
ـ «روی خط آتش» (۱۹۹۳) با بازی درخشان «کلینت ایست‌وود» فلمی است که داستان قتل کندی را از دید یکی از نزدیک‌ترین افراد به او در دالاس، یعنی محافظ شخصی‌اش به تصویر می‌کشد.

منبع: مد و مه