احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:منو چهر/27 قوس 1392 - ۲۶ قوس ۱۳۹۲
بر بنیاد گزارشی که روزنامۀ ماندگار انتشار داده، گفته میشود که رییس جمهور کرزی از عضویت سازمان ملل در سال ۲۰۲۱ انصراف داده است. این انصراف زمانی صورت گرفته که جناب کرزی به هند سفر کرد و جالبتر این که، کشور هند در همین زمان نامهیی را به سازمان ملل فرستاده و خواستار عضویت در شورای امنیت این سازمان شده است. شورای امنیت سازمان ملل چهارده عضو دارد که پنج عضو آن دایمی و نه عضو دیگر، هر دو سال تعویض میشود.
گمانهها بر آن است که معاملات پنهانییی در کار بوده که جناب رییس جمهور اینگونه بدون هیچ ملاحظهیی چنین فرصتی را در اختیار هندوستان قرار داده است. اما پرسش آن است که این معامله چه میتواند باشد؟
پیش از این که پاسخ این سوال دریافته گردد باید گفت که اهمیت عضویت در شورای سازمان ملل به مثابۀ یک تختۀ خیز تلقی میگردد. این که کشوری مثل افغانستان- در صورتی که چنین چانسی ازش گرفته نمیشد- با اشتراک در این شورا میتوانست در فراهمآوری صلح در سراسر جهان سهیم گردد. مهمتر از همه این که، در ایجاد صلح پایدار در خود کشور میتوانست موثر باشد. طرح مشکلات عمدۀ امنیتی افغانستان در شورای امنیت خودش میتوانست نوعی لابیگری باشد که مجال دخالت کشورهای همسایه را نیز از آنان میگرفت. جدای از این، حتا حضور افغانستان در شورای امنیت سازمان ملل میتوانست نوعی وجهه و اعتبار بینالمللی به این کشور ببخشد که این خود میتوانست سود دیگری برای افغانستان تلقی گردد.
اما سوگمندانه که همۀ اینها، اکنون آرزوهای برباد رفته اند که رییس جمهور در یک تصمیم- به احتمال قوی شخصی و سلیقهیی- آن را از حقیقت به دور ساخت.
اینک بار دیگر سوال بالا را مطرح میکنیم که چه دلیلی باعث شد تا آقای کرزی چنین چانس طلایی را از افغانستان بگیرد و آن را دربست به هند ببخشد؟
به نظر میرسد که دو گمان بیشتر وجود ندارد که رییس جمهور را وادار به چنین کاری کرده است. نخست این است که رییس جمهور بدون هیچ دلیل و منطقی و شاید هم در یک حرکت عقدهمندانه چنین چانسی را به هند واگذار کرده باشد. شاید این که تصور کرده باشد که وقتی افغانستان در وضعیت بد امنیتی قرار دارد، این کشور را به عضویت در شورای سازمان امنیت ملل چه کار؟ شاید هم سنجیده باشد که تا سال ۲۰۲۱ زمان زیادی باقی است و به هیچوجه، چنین امتیازی در دورۀ کاری او به دست نمیآید، وقتی چنین نمیشود، رقبای سیاسی او یا رییس جمهور آینده چرا این امتیاز را به دست بیاورند؟ و چندین دلیل دیگر که همه میتوانند ریشه در برنامههای شخصی و گروهی او و همچنان بستهگی به شرایط روانی وی داشته باشند.
اما دلیل منطقیتر و موجهتر آن مینماید که شاید رییس جمهور کرزی، هند را جاگزینی برای ایالات متحده در نظر گرفته باشد. از آن جایی که امضای پیمان امنیتی میان افغانستان و ایالات متحده منتفی دانسته شده، شاید رییس جمهور کرزی، جهت توقعاتی را که در زمینۀ کمکهای نظامی از ایالات متحده داشته به سوی هند متوجه ساخته باشد. این حدس به دو دلیل میتواند منطقی باشد. یکی این که منافع هند و افغانستان در برابر پاکستان مشترک است و هر دو تقریباً پاکستان را دشمن خود میدانند و دلیل دیگر این که هند سابقۀ کمک در زمینۀ تجهیز نیروهای مسلح افغانستان، آموزش و پرورش نیروهای امنیتی و همچنان کمکهای بلاعوض در عرصههای دیگر داشته است که تا کنون جاری میباشد.
بنابراین، محتمل است که جناب کرزی برای رسیدن به این هدف و برای این که اعتماد بیشتر هند را جلب کند، امتیاز عضویت در شورای سازمان ملل را تقدیم هند کرده باشد. با این همه به نظر نمیرسد که جناب کرزی معاملۀ پرسودی را با هند انجام داده باشد، زیرا کمکهای هند برای افغانستان چندان پرسود نبوده که جناب کرزی در بدل آن امتیاز عضویت در شورای امنیت سازمان ملل را از دست داد و انگهی چنین تصمیمی، حق آقای کرزی نبود که آن را یکتنه به انجام رسانیده است. تصمیم اشتراک و یا عدم آن را در شورای امنیت سازمان ملل، باید پارلمان و سایر نهادهای قانونگذار میگرفت.
در هر حال، با چنین گمانهزنیهایی نمیشود دلیل اصلی تصمیم آقای کرزی را در این زمینه پیدا کرد. آقای کرزی باید مستقیماً مورد بازخواست قرار گیرد و از او پرسیده شود که چرا چنین کاری را انجام داده است؟ هر چند با توجه به نظام سیاسییی که در افغانستان حاکم است، رییس جمهور بالاترین مرجع صلاحیت قانونی را داراست، مگر در چنین موردی مسالۀ منافع علیای کشور مطرح است که بر بنیاد پیشبینی قانون اساسی آقای کرزی باید در این زمینه وضاحت دهد. ترس از آن است که چنین مسالهیی مهم به باد فراموشی سپرده نشود و نظیر دهها مسالۀ دیگر بر آن خاک ریخته نگردد، پس بر نهادهای قانونگذار از جمله پارلمان کشور است که چندی و چونی این تصمیم عحیب و غریب آقای کرزی را مورد بازجویی قرار دهند.
Comments are closed.