نیروهای نظامی اتحاد جماهیر شوروی سابق، بیست و پنج سال پیش، افغانستان را ترک کردند و سربازان امریکایی نیز بعد از طولانی‌ترین جنگ ایالات متحده در خارج از این کشور، در پایان سال روان میلادی، دوباره به خانه بر می‌گردند.
اما درحالی‌که سربازان امریکایی برای خروج از افغانستان آماده‌گی می‌گیرند، این هراس به قوت خود باقی است که مبادا افغانستان به وضعیت بعد از خروج نیروهای نظامی شوروی وقت دچار شود.
مایکل اوهانلون، تحلیلگر در انستیتوت پژوهشی بروکنگز می‌گوید هیچ شباهتی بین آن خروج و این خروج وجود ندارد.
آقای اوهانلون می‌گوید:
«واقعاً در مورد این‌که چه‌گونه ما نخست مجبور به جنگ شدیم و ما چه‌گونه جنگیدم، هیچ شباهتی نیست؛ و اینکه ایالات متحده به حیث بخشی از ایتلاف چه‌گونه پنج سال را در روند تدریجی کاهش نیروها در افغانستان سپری کرد.»
اوهانلون می‌افزاید: «اما نیروهای شوروی در یک نقطه زمانی تصمیم گرفتند که بازنده جنگ استند و افغانستان را ترک کردند.»
افغانستان امروز و دیروز

احمد مجیدیار، پژوهشگر در انستیتوت امریکن انترپرایز در واشنگتن می‌گوید که افغانستان بعد از ترک نیروهای شوروی، صدمۀ شدیدی از جنگ داخلی دید؛ اما در مقایسه به ۲۵ سال پیش، امروز افغانستان در وضعیت بسیار بهتری قرار دارد.
آقای مجیدیار می‌گوید: «این اولین باری است که افغان‌ها حکومتی منتخب دارند حال آن‌که در زمان شوروی، رهبران افغانستان از سوی کرملین منصوب می‌شدند. تفاوت مهم دوم این است که شورش در افغانستان در مقایسه با زمان مجاهدین در دهه ۸۰ میلادی بسیار محدودتر است.»
این پژوهشگر در واشنگن می‌افزاید که اکنون کم از کم ۲۰ تا ۲۵ هزار جنگجوی فعال طالبان وجود دارد؛ اما در دهۀ ۸۰ میلادی شمار مجاهدین از ۱۰۰ هزار تن تجاوز می‌کرد.
مایکل اوهانلون به این باور است که جهان درس بسیار مهمی از زمان خروج شوروی از افغانستان آموخته است.
اوهانلون می‌گوید: « فکر می‌کنم درس نخستی که ایالات متحده آموخت، حادثه یازده سپتمبر بود؛ درسی بود که ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم و افغانستان را ترک شده باقی بگذاریم. به خاطری که بعد از شکست نیروهای شوروی، ما به طور اساسی طی دهه ۹۰ میلادی توجه خود را به افغانستان توقف دادیم، ایالات متحده به طور اساسی افغانستان را نادیده گرفت و اجازه داد که آن کشور به جنگ فرقه‌یی، هرج و مرج فرورفته و بعد هم به ظهور طالبان و پناه‌گاه‌های آنان منجر شود.»

نقش مردم افغانستان
اما مجیدیار می‌گوید درحالی که تعهد جامعه بین‌المللی در کمک به حکومت افغانستان باقی است، مردم افغانستان باید برای نجات ساختار سیاسی موجود شان متحد باشند.
آقای مجیدیار می‌افزاید: «طالبان منابعی برای انسجام مجدد در تسخیر دوبارۀ کابل ندارد. بنابراین، تهدید واقعی از تهاجم نظامی طالبان بعد از خروج ناتو نیست، بلکه تهدید از ناپایداری نهادهای افغان است.»
برخی کارشناسان به این باور اند که هیچ شباهتی بین خروج ۲۵ سال قبل سربازان شوروی از افغانستان و خروج امروز سربازان ایالات متحده وجود ندارد، اما در عین حال به این نظر توافق دارند که جهان نمی‌تواند اجازه دهد افغانستان دوباره به پناهگاه دهشت‌افگنان مبدل شود.