بخش نخست

گلسا ماهیان
یک لحظه تصور کنید که زیر یک ذره‌بینِ بسیار بزرگ قرار گرفته و تمامی کارهایی که انجام می‌دهید را یک نفر می‌بیند و بر آن‌ها نظارت دارد. در چنین شرایطی، چه حالی به شما دست می‌دهد؟ آیا می‌توانید به‌راحتی و طبق روال همیشه، کارهای‌تان را انجام دهید، یا لحظه‌یی بدون تشویش و دلهره باشید؟ مسلماً در چنین حالتی هر قدر هم که کار خلاف یا نادرستی انجام ندهید، اما فکر این‌که یک نفر دایماً شما را تحت کنترلِ خود دارد و از ریز ارتباطاتِ شما باخبر است، ممکن است برای‌تان بسیار آزاردهنده باشد. این احساس را مردم امریکا طی چند سال گذشته بسیار تجربه کرده‌اند، ولی نکتۀ قابل توجهی در این میان به چشم می‌خورد که اکنون مشخص شده این ماجرا تنها به مردم این منطقه محدود نبوده و دولت امریکا نظارت و شنود گسترده‌یی را در سراسر جهان پیش برده است. چندین ماه پیش، فاش شد که دولت امریکا از روش‌های ویژه‌یی برای دسترسی به اطلاعاتِ کاربران جهان استفاده می‌کند و این ادعاها باعث شده تا کمیتۀ اطلاعات سنای امریکا قول دهد که چه‌گونه‌گی شنودهای آژانس امنیت ملی را مورد بازبینی قرار دهد.
با توجه به این‌که جهان مجازی، بزرگترین شاهراه اطلاعاتی و ارتباطی است و این روزها همه از طریق این بستر با یکدیگر ارتباط دارند، به طور حتم می‌توان به این نتیجه رسید که هر سازمانی می‌تواند سهم عمده‌یی از اطلاعاتِ مورد نیاز خود در رابطه با دیگران را از طریق این پایگاه به‌دست آورد. شما این روزها در سایت‌های مختلفی عضو هستید و مسلماً برای هر عملیات عضویتی که در جهان مجازی انجام می‌دهید، بخشی از اطلاعات شخصیِ خود را در اختیار برخی از شرکت‌ها قرار می‌دهید. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که این شرکت‌ها با اطلاعاتی که شما با دست خودتان در اختیارشان قرار می‌دهید، چه می‌کنند؟ تا به حال به این توجه داشته‌اید که این اطلاعات در اختیار چه کسانی می‌تواند قرار بگیرد و چه استفاده‌هایی از آن‌ها بشود؟
مسلماً تمامی کاربران انترنت به شرکت‌های معروف و معتبری نظیر گوگل، مایکروسافت یا یاهو اعتماد بسیار زیادی داشته و به‌آسانی هر داده‌یی را در اختیار سرویس‌های ارایه‌شده توسط این شرکت‌ها قرار می‌دهند. اطلاعات شخصی مانند ایمیل، عکس و… در اختیار شرکت‌های فناوری قرار داده می‌شود و از آن‌جا به بعد این شرکت‌ها هستند که می‌توانند در مورد داده‌هایی که شما در اختیارشان قرار می‌دهید، تصمیم‌گیری کنند و این اطلاعات را در اختیار سازمان‌ها و افراد دیگری قرار بدهند یا نه.
موضوع ویژۀ این مقاله، بررسی موارد فاش‌شده در مورد چه‌گونه‌گیِ دسترسی دولت امریکا به اطلاعات مردمِ جهان است. مسلماً دانستن این موارد می‌تواند برای همه جالب باشد.

دسترسی به داده‌ها از چه روش‌هایی
وقتی می‌گوییم در جهان مجازی، تمامی محدودیت‌ها از قبیل محدودیت‌های زمانی و مکانی برداشته می‌شود، این ماجرا می‌تواند در کنار مزایای بی‌شماری که برای ما دارد، معایبی هم در کنار خود داشته باشد. به عنوان نمونه، دیگر نمی‌شود بگویید که «ما کجا و فردی در آن سوی دنیا کجا!» در چنین شرایطی، فردی در آن سوی دنیا که فرسنگ‌ها از شما فاصله دارد، می‌تواند به آسانی به اطلاعاتِ شما دسترسی پیدا کند. راحت‌ترین کار هم برای دسترسی به این اطلاعات، دسترسی به داده‌های شرکت‌های ارایه‌کنندۀ خدمات انترنتی است.