چهل درصد از واجدین شرایط رأی‌دهی در ولایت پنجشیر در انتخابات اشتراک نکرده اند.
نامزدانِ شورای ولایتی این ولایت، نسبت به عدم اشتراک گسترده مردم در انتخابات ( ۱۶ حمل ۱۳۹۳) دلایل مختلفی را عنوان می‌کنند.
سید شریف سجاد عالمی، یکی از این نامزدان، معتقد است که مردم ولایت پنجشیر به ویژه باشنده‌گان ولسوالی‌های دور دست، از پروسۀ انتخابات آگاهی درست نداشته اند.
وی افزود: در ولسوالی دره، مناطقی هستند که واجدین شرایط رای دهی کارت نداشتند.
آقای عالمی تصریح کرد: به عنوان نمونه در سه محله در ولسوالی «دره» (پوژاوه، استوخی، سَخ و …) مردم از انتخابات و رای دهی آگاهی درست نداشتند و کارمندانِ کمیسیون مستقل انتخابات، به آن مناطق نرفته بودند. درحالی که آنها وظیفه داشتند دربارۀ اهمیت انتخابات به مردم آگاهی بدهند.
فهیم فطرت، نامزد دیگری‌ست که اشتراک مردم این ولایت را در انتخابات می‌ستاید و اما دلیل اشتراک کم‌رنگ مردم را در این انتخابات، دوری راه و عدم تبلیغات درستِ کمیسیون انتخابات به‌ویژه بخش آگاهی دهی این کمیسیون می‌پندارد.
آقای فطرت تصریح کرد که اگر آگهی درست و همه جانبه از سوی کمیسیون مستقل انتخابات صورت می‌گرفت، همۀ مردم ما با علاقۀ فراوان به پای صندوق‌های رأی می‌رفتند و رأی‌شان را استعمال می‌کردند.
اما عبدالصمد بهادری، نامزد دیگر شورای ولایتی ولایت پنجشیر، حضور مردم را نسبت به دوره‌های پیش بیشتر می‌داند و می‌گوید: «مردم ولسوالی آبشار، مرد و زن اکثراً در انتخابات اشتراک ورزیده بودند و تنها دوری راه و خرابی هوا، از چالش‌های فرا راه اشتراک مردم در روز انتخابات بود که مانع اشتراک عدۀ از هم‌وطنان ما شد.»
هم‌چنان، مولوی عبدالکریم عباسی، نامزد دیگری‌ست که کمیسیون مستقل انتخابات ولایت پنجشیر را به کم کاری متهم می‌کند.
او می‌افزاید: «مردم مناطق دوردست ولسوالی پریان اصلاً کارت رای دهی نگرفته اند و از جمله ساکنان دو منطقه به نام های تُل و بالا چمار، کارت ثبت نام به‌دست نیاورده بودند و کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات هم به خاطر ثبت نام مردم به آن ساحات نرفته بودند و مرکز ثبت نام وجود نداشت.»
در این حال، نازو نیسان، فعال جامعه مدنی در ولایت پنجشیر، ضمن این‌که اشتراک مردم را در انتخابات می‌ستاید، حضور زن‌ها در برخی از ولسوالی‌ها به ویژه ولسوالی شُتُل ولایت پنجشیر را پُر رنگ می‌خواند. او اما در عین زمان از قریه‌های «ارزاوه» و «چیلانک» نام می‌برد که مردم آن مناطق نه آگهی درست از انتخابات داشته اند و نه هم کارت رای دهی را به‌دست آورده اند.
هم‌چنان، شهید آقا نوری، مسوول جامعه مدنی ولایت پنجشیر، نیز کمیسیون مستقل انتخابات را به سهل انگاری متهم می‌کند و می گوید: «این کمسیون بدون در نظر داشت علاقه‌مندی، نفوس، کوهستانی بودن و دوری راه و … در این ولایت، محل‌های راهی دهی را کم ساخته بود. او می‌گوید: مثلاً در انتخابات دور گذشته، در منطقه پژغور این ولایت ۸ سایت راهی فعال وجود داشت که در این انتخابات به ۲ سایت تقلیل یافت و این سبب شد که اکثریت مردم این محل به‌خاطر دوری راه و مناسب نبودن آب و هوا، در انتخابات شرکت نکردند.»
شماری از آگاهان، علاوه بر این، عوامل دیگری را هم فرا راه اشتراک گستردۀ مردم در این ولایت می‌پندارند.
وکیل نور احمد حنفی، رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات ولایت پنجشیر، به این باور است که مردم اکثراً نسبت به عمل‌کردهای گذشتۀ کمیسیون انتخابات، دلسرد شده و دلیل کم علاقه بودن شان به انتخابات و سهم نگرفتن‌شان در پروسۀ رای دهی، همین بی باوری‌ها است.»
جاوید راحل، رییس دفتر مقام ولایت پنجشیر، نیز می‌گوید که بی‌باوری مردم به پروسه انتخابات و کمیسیون مستقل انتخابات سبب شده که آنها به رأی دادن علاقه نداشته باشند.
او می‌گوید: کارکرد کمسیون مستقل انتخابات در دوره‌های پیش و تقلب گسترده در سطح کشور، باعث بی باوری مردم افغانستان و به ویژه مردم این ولایت نسبت به این پروسه شده است.
او افزود: عدم برنامه‌های درست نامزدان ریاست‌جمهوری و شورای ولایتی، عدم کمپاین درست و… باعث شده که مردم این ولایت در انتخابات سهم گسترده نداشته باشند.
آقای راحل معتقد است که فعالیت یک عده از گروه‌های سیاسی غیر رسمی و سازمان‌های مخالف انتخابات، دلیل دیگری بر سهم ‌نگرفتن برخی جوانان در این پروسه شده است.
در همین حال، سید امین الله فضلی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات در ولایت پنجشیر، می‌گوید که از دور نخست انتخابات (سال۱۳۸۲) تا حالا، در حدود ۲۵۰ هزار باشندۀ پنجشیر ثبت نام کرده و کارت اخذ کردند و ۳۵ هزار تن، در این انتخابات کارت رای‌دهی به‌دست آورده اند.
آقای فضلی می‌افزاید: «آمار و ارقام احصاییه مرکزی و کمسیون مستقل انتخابات این ولایت، نشان می‌دهد که سالانه تنها ۲۰۰۰ تن از کسانی که از سن ۱۷ سالگی به سن قانونی ۱۸ سالگی می‌رسند، واجد شرایط رای دهی شناخته می‌شوند. این افزایش ۲۰۰۰ نفری که در هر سال واجد شرایط رای دهی شده اند، باید به تعداد واجدین شرایط رای دهی در این ولایت، افزایش به عمل می آمد و باید اشتراک مردم در انتخابات نسبت به انتخابات های گذشته بالا می‌رفت.
اما متاسفانه چنین نیست و اشتراک مردم کم و کم‌تر شده است. او به عنوان نمونه می‌گوید که در انتخابات دور اول(۱۳۸۲)، به تعداد۵۰ هزار تن واجدین شرایط این ولایت، در انتخابات اشتراک کرده بودند و در دور دوم (۱۳۸۸) ۴۵ هزار و حالا (۱۶ حمل ۱۳۹۳) در حدود ۴۳ هزار تن در انتخابات شرکت کردند که نشان‌دهندۀ کاهش اشتراک مردم در پروسۀ انتخابات است.»
با توجه به برآورد بالا، به این نتیجه می‌رسیم که ۴۰ در صد شهروندان واجد شرایط رایدهی این ولایت، در انتخابات اشتراک نورزیده اند.