آیا محمد بن سلمان، عربستان سعودی را تغییر می‌دهد؟

گزارشگر:محمد اکرام اندیشمند/ چهار شنبه 29 حمل 1397 - ۲۸ حمل ۱۳۹۷

بخش سوم/

mandegar-3نزدیکی با امریکا و غرب و تلاش برای تصویر جدید از عربستان جدید:
یکی از برنامه‌های ولیعهد در جهت به ثمر رساندن سیاست‌های اصلاحی او در داخل و تهاجمش در خارج در برابر جمهوری اسلامی ایران، اخوان‌المسلمین و گروه‌های جهادی و اسلامی سنی نزدیک به اخوان‌المسلمین، ارایۀ تصویر جدید از عربستان در مسیر مدرن شدن و هم‌پیمانی عمیق و پایدار با امریکا و غرب است.
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا که به شدت علیه ایران و برجام موضع گرفت، هدیۀ نویدبخش و تشجیع کننده برای ولیعهد بود. او در امریکا به ایجاد دفتر لابی سعودی (ساپراک) پرداخت و سلمان الانصاری، یک تحصیل‌یافتۀ جوان سعودی را که با ولیعهد رابطۀ نزدیک دارد، به مسوولیت آن گماشت. دفتر لابی سعودی در امریکا موظف به ارایۀ تصویر جدیدِ نزدیک با ارزش‌های لیبرال و امریکایی از عربستان تحت حاکمیت محمد بن سلمان و پدرش است. لابی سعودی می‌خواهد این تصویر را در مطبوعات و رسانه‌های امریکا و حتا افکار عامه ارائه کند که عربستان وارد تحولات عظیمی در عرصۀ اقتصادی و اجتماعی می‌شود.

محمد بن سلمان و اسلام معتدل:
محمد بن سلمان به صورت روزافزون از برچیدن بساط افراط‌گرایی اسلامی از عربستان و ترویج تفکر میانه از اسلام در کشور خود سخن می‌گوید، اما پرسش‌های بسیاری است که تصویر ولیعهد را از میانه‌روی اسلامی تعریف دقیق و مشخص نمی‌کند. اگر ولیعهد بلندپرواز و اصلاح‌گر عربستان باورها و تفسیرهای افراط‌گرایانه و ستیزه‌جویانۀ سلفیت و یا به قول دیگر، وهابیت را از سیاست رسمی مذهبی بیرون کند، انگیزه‌های مقابله با حاکمیت شیعۀ ایران و هلال شیعه در خاورمیانه و با گروه اخوان‌السلمین و جریان‌های اسلام‌گرایی سنی ملهم از آن، برای او از زاویۀ مذهبی چه اعتقادات و قرائت‌های دینی می‌تواند باشد؟
در میان گروه‌ها و جریان‌های اسلامی جوامع و کشورهای سنی، اخوان‌المسلمین پیوسته از سوی ولیعهد اصلاح‌گر و داعیه‌دار اسلام معتدل، گروه افراطی و تروریستی معرفی می‌شود. او در اوایل ماه مارچ سال جاری ۲۰۱۸ میلادی، به تلویزیون سی‌بی‌اِس گفت که مکاتب و سیستم آموزشی در عربستان سعودی توسط اخوان‌المسلمین مورد تهاجم قرار گرفته است. احمدبن محمد العیسی، وزیر معارف عربستان از حذف کامل دیدگاه‌های اخوان‌المسلمین از نصاب تعلیمی مکاتب خبر داد و اعلان کرد که تمام افراد نزدیک و هوادار اخوان‌المسلمین از وظایف شان برکنار می‌شوند. ولیعهد عربستان در برابر اخوان‌المسلمین موضع بسیار شدید و انعطاف‌ناپذیر نشان می‌دهد و در آخرین سفرش به ایالات متحدۀ امریکا در روزهای نخست ماه اپریل (۲۰۱۸)، در مصاحبه با نشریۀ اتلانتیک چاپ امریکا، شرق میانه را به دو اردوگاه متخاصم تقسیم کرد:
۱- اردوگاه شامل مثلث شرارت متشکل از ایران، اخوان‌المسلمین و گروه‌های تروریست سنی.
۲- اردوگاه میانه‌رو مانند مصر، امارات متحدۀ عربی، بحرین، عمان. (و البته کشور خودش)
اما وقتی ولیعهد سعودی به این نشریه می‌گوید که ما با یهودیان هیچ‌گونه مشکلی نداریم و همسایۀ پیامبر اسلام یهود بود و یکی از زنانش نیز یهودی بود و یهودیان حق دارند کشور خود(اسراییل) را داشته باشند، او با منابع اصلی و نصوص اسلامی و قرائت و تفسیر آن از یهودیان و نصرانیان که مسلمانان را از دوستی و رابطه با آن‌ها برحذر می‌دارد، چه می‌کند؟ در مورد آیات مربوط به جهاد با کافران و دشمنان اسلام و مسلمانان چه؟
هر چند دولت سعودی از ایجاد یک نهادی در کشور خبر داد که کارش پاکسازی احادیث پیامبر(ص) از تأویلاتی است که ستیزه‌جویی و کُشتار را ترویج می‌کند. شاید این نهاد یا مجمع جدیدی که مسلماً از عالمان و شیوخ دینی و مذهبی خواهند بود، فهم و قرائت جدیدی از قرآن و حدیث مبتنی بر توجیه اصلاحات و تغییرات ولیعهد جوان کشورشان ارائه کنند؛ اما نکتۀ مهم به پذیرش عمومی این تصویر و قرائت جدید در جامعه و کشوری بر می‌گردد که تا کنون ذهنیت و فرهنگ عمومی و مسلط در آن، چیزی غیر از این بوده است.
موضوع بسیار مهم دیگر که تفکر اعتدالی ولیعهد و تبلیغ او را در این مورد پرسش‌برانگیز و مخدوش می‌نمایاند، ستیزه‌جویی و نظامی‌گری این ولیعهدِ مدعی اصلاحات و اعتدال اسلامی است. او با تهاجم بر کشور یمن بنا به هر دلیلی که این تهاجم و جنگ را توجیه کند، رخ متضاد با اصلاح‌گری و اعتدال خود را به نمایش گذاشت. خریداری تسلیحات بسیار پیشرفته با قرارداد‌های هنگفت ده‌ها و حتا صد‌ها ملیارد دالری از امریکا و غرب، این تضاد را در چهرۀ اصلاح‌گرا و معتدل ولیعهد، عمیق‌تر نمایان می‌سازد.
ادامه دارد…

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.