تجارب نشان می‌دهد در کشورهایی که نظام‌سازی به‌صورتِ بنیادین در آن‌ها شکل نگرفته، همه‌چیز به کفِ روی آب می‌ماند که حتا با وزش یک نسیم ‌می‌تواند نابود گردد. نظام‌ها در این کشورها بیشتر صوری‌اند و هر گاه، یک چالشِ بزرگ فراراه این نظام‌ها پدید آید، همۀ سیستم از هم می‌پاشد و نظام‌داران برمی‌گردند به نقطۀ آغازین.
شاهد این ادعا می‌تواند افغانستان باشد؛ کشوری که نظام‌سازی پس از جنگ در آن از سال ۱۳۸۱ آغاز شد، اما نظام‌سازان ناشیِ این کشور چنان با مسایلی چون فساد، تعلقات قومی، ایدیولوژیک، ناکارایی و… درگیر بودند که هیچ‌یک از سیستم‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و… را نتوانستند درست و اساسی پی بریزند. بنابراین، وقتی یک اتفاق سادۀ سیاسی رخ دهد، تاوان تقصیرهای سیاسیِ نظام‌داران را همۀ مردم می‌پردازند.
این مقدمه برای آن آمد که در همین روزها، وقتی اوضاع سیاسی با انتخابات به‌هم ریخته، کمتر کسی به فکر عبور از این بحران است، بل تصور آن است که اگر این انتخابات به نتیجه نرسید، دوباره باید به سمت حکومتِ موقت و انتخاباتِ جدید رفت. در این میان، برخی از چهره‌ها بیشتر فعال اند؛ آن‌هایی که در چند سال گذشته، در سرِ هر بزنگاهی ناگهان پیدای‌شان شده و دربارۀ سرنوشت سیاسی کشور ابراز نظر نموده و گاهی هم تصمیم گرفته‌اند. چهره‌هایی چون ستار سیرت و زلمی‌خلیل‌زاد که بیشتر یا تمام عمرشان را در کشورهای بیگانه سپری کرده‌اند و شهروند همان کشورها هستند. آن‌ها به اندازه‌یی خود را صاحبِ این مملکت می‌پندارند که در حساس‌ترین شرایط سیاسی هم به خود حق می‌دهند ابراز نظر کنند، استخاره کنند و راه‌حل پیشنهاد دهند.
ورود این افراد در بحبوحۀ انتخابات از اول هم پرسش‌برانگیز بود، اما اینک کاملاً روشن شده است؛ طوری که آقای ستار سیرت در یک نشستِ رسانه‌یی بخشی از سوالات را پاسخ داد. آقای سیرت کمیسیون‌های انتخاباتی را عاملِ بحران فرض کرده و حکومتِ سیزده سال گذشته را غیرقانونی خوانده است. او هم‌چنان گفته است که در نشست بن اول، آرا بیشتر به سودِ او بوده، اما مصلحت را رعایت کرده و اجازه داده حامد کرزی به جای او بر تخت نشیند. اکنون اگر هیچ‌یک از نامزدان رای مناسب را به دست نیاورند، باید برای تشکیل حکومت ایتلافی آماده گردند.
اکنون مشکل اصلی این‌جاست که ما ثبات سیاسی نداریم و در سیزده سال گذشته نظام سیاسی ما مثل تمام عرصه‌های دیگر، بر بنیاد منفعت‌های شخصی و گروهی شکل گرفته است. همین نکته باعث می‌شود که افرادی چون زلمی‌خلیل‌زاد و ستار سیرت به همین ساده‌گی در تلاش تغییر ذهنیتِ مردم برآیند.
حال آن‌که اگر کمیسیون‌های انتخاباتی اصلِ امانت‌داری و وظیفۀ ایمانی و وجدانی‌شان را رعایت کنند، انتخابات به دور دوم نخواهد رفت و اصلاً مجالی برای آن‌های که خیال حکومتِ موقت و انتقالی را در سر می‌پرورانند، وجود نخواهد داشت.
مردم یک بار به انتخابات رفته‌اند و رای داده‌اند و رییس‌جمهور مورد نظرشان را هم انتخاب کرده‌اند.

اما به نظر می‌رسد آنانی که سال‌های سال در کشورهای غربی عمر به سر کرده‌اند و از درد و رنج مردم به دور بوده‌اند، زمینه را مساعده دیده، آمده‌اند تا ذهنیت مردم را تغییر دهند. این جماعت نه از مردم افغانستان‌اند و نه هم از درد آنان آگاه. این جماعت آمده‌اند تا چانسِ خود را برای سالاری بر مردم بیازمایند. بی‌تردید که در تحقق این آرزو، برخی از کشورها نیز آن‌ها را همراهی می‌کنند. بنا براین مهمان ناخوانده می گویم که مرا زخیر تو امید نیست شر مرسان.
بنابراین، تقاضای مکرر از کمیسیون‌های انتخاباتی آن است تا نتیجۀ حقیقیِ آرای مردم را اعلام کنند و به افراد تقلب‌کاری که به سود نامزدانِ مشخص فعال‌اند، مجال ندهند تا نشود رویای آن‌هایی که خواب حکومتِ بدون انتخابات را بر مردم می‌بینند، محقق گردد!