ترجمه: علی یزدی‌مقدم

سیاتیک دردی‌ست که از پایینِ کمر و باسن شروع می‌شود و تا ساق‌ها ادامه می‌یابد. کلمۀ سیاتیک از عصبِ سیاتیک گرفته شده است که قبلاً اعتقاد بر این بود که علت درد، این عصب است که از پایینِ کمر شروع شده و از کپل گذشته و به ساقِ پا ختم می‌شود. اما در حقیقت علت سیاتیک، فشرده شدنِ دیسکِ مهره‌یی از کمر است که ریشۀ عصب سیاتیک از داخلِ آن شروع شده است و این فشرده‌گی باعث فشار آمدن به ریشۀ این عصب می‌شود. این نوع کمردرد نسبت به انواع دیگر کمردرد، کمتر شایع است. به عنوان مثال فعالیت‌های ورزشی، حرکت‌های نمایشی و فعالیت‌های سنگین، سبب کمردرد و پای‌درد می‌شوند که معمولاً با سیاتیک اشتباه گرفته می‌شوند. چالشی که برای یک پزشک وجود دارد این است که بتواند میان یک درد با ریشۀ اعصاب که ناشی از فشرده شدنِ عصب است و یک درد منتقل‌شده که ناشی از کشیده‌گی و سفت شدنِ عضلات و تحت تأثیر قرار دادنِ ستون فقرات است، دچار اشتباه نشود.

علایم
معمول‌ترین نشانۀ سیاتیک، درد شدید پشت ران و ساق و کمردرد است که شدت دو تای اول از کمردرد بسیار بیشتر است. معمولاً بیمار درد متوسط یا شدیدی را تجربه می‌کند که از باسن شروع می‌شود و به پا و ساق منتشر می‌شود. مهم است که بدانید سیاتیک سبب ایجاد درد در پشت زانو می‌شود. معمولاً بیماران سابقۀ درد کمر را چند هفته یا چند روز قبل تجربه می‌کنند و پس از آن درد به پاها منتشر می‌شود که شدت آن از کمردرد بسیار بیشتر است و در بعضی موارد کمردرد به کل از بین می‌رود.
البته در صورتی که بیمار سابقۀ قبلی طولانی‌مدت سیاتیک داشته باشد، ممکن است به‌تدریج درد در قسمت‌های کپل و پشت ران مستقر شود. در چنین وضعیتی فرد احساس درد شدید دارد که محل آن مبهم است و ممکن است در قسمت‌های پایینی پا و ساق، دردی احساس نکند.
معمولاً دلیل مشخصی برای بروز سیاتیک نمی‌توان برشمرد. ایستادن، نشستن، بلند کردن اجسام سنگین، عطسه کردن یا حتا عکس‌العمل ناشی از پیچ‌خورده‌گی روده، ممکن است منجر به بدتر شدنِ درد شود. دراز کشیدن، معمولاً راحت‌ترین وضعیت برای چنین فردی است. مور مور شدن، احساس ضعف و مشکلات روده‌یی یا مثانه‌یی هم می‌تواند از عوارض سیاتیک باشند که البته این علایم بسیار نادر هستند.
تشخیص و درمان
بررسی کامل سابقۀ بیماری و معاینۀ فیریکی، در تشخیصِ سیاتیک بسیار مهم است. هیچ‌گاه نمی‌توان تست کرد آیا ریشۀ عصب تحت فشار است یا خیر. بلکه می‌توان با حرکاتی این شرایط را در فرد ایجاد کرد. این آزمایش باید به وسیلۀ پزشک انجام شود و عبارت است از حرکت دادن پاها در جهت‌هایی و به میزانی که اعصابِ سیاتیک را تحت کشش قرار دهد در این هنگام اگر بیمار احساس درد داشت، احتمال اینکه علت درد سیاتیک باشد زیاد است.
بعضی از این بیماران بدون درمان خاصی بهبود می‌یابند. اما آن‌هایی که به درمان نیاز دارند، معمولاً با یک سری درمان‌ها از قبیل مدت کوتاهی استراحت، و انجام ندادنِ بعضی حرکات و فعالیت‌ها همراه با داروهای کاهندۀ درد بهبود می‌یابند. فیزیوتراپی و برنامه‌های ورزشی کششی و تقویتی برای برگشت بیمار به فعالیت‌های روزمره بسیار مفید هستند. هم‌چنین در مواردی خاص، برای بعضی از بیماران که درد شدید سیاتیک دارند و با توسل به مدارک پزشکیِ عینی مانند MRI که در آن مشخص شده دیسک تغییر شکل داده، ممکن است به عمل نیاز باشد. بیمارانی که مشکل پیشرفته در عصب یا مشکل عضلانی پیشرفته دارند، شانس بهبودیِ بیشتری پس از عمل دارند تا کسانی که درد دارند ولی مشکل ضعف عضلانی خیر.