با پیروزی حزب ملی‌گرای بهاراتیا جاناتا در انتخابات هند، اکنون چشم‌ها به مناسبات منطقه‌یی حکومت آینده این کشور به‌رهبری نارندرا مودی نخست وزیر جدید دوخته شده است.
افغانستان و پاکستان درمنطقه کشورهای هستند که به چگونگی مناسبات شان با حکومت آینده هند اهمیت خاصی قایل هستند. تحلیلگران به این باورند که نحوۀ مناسبات آینده هند با کشور همسایه‌اش پاکستان نه تنها وابسته به عوامل داخلی است بلکه همچنین مرتبط به شکل‌گیری حوادث منطقه در سال ۲۰۱۵ خواهد بود. سالی‌که قرار است افغانستان نیروهای بین‌المللی دیگر در افغانستان حضور نداشته باشند.
امریکا پس از لشکرکشی به افغانستان در سال ۲۰۰۱ برای با ثبات سازی مناسبات هند و پاکستان تلاش فراوانی بخرچ داد و سعی کرد نگرانی پاکستان را از جانب هند به حداقل برساند. اما باخروج نیروهای خارجی از افغانستان در پایان امسال شاید این وضعیت دگرگون شود.
در این شکی نیست که افغانستان همواره برای هند و پاکستان از اهمیت استراتژیک برخوردار بوده و بخشی ازعوامل اثرگذار بر ادامه خشونت‌های که از بیشتر از سه دهه گریبانگیر افغانستان است، ناشی از اختلافات میان هند و پاکستان است. اکنون نیز برخی از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که شاید با خروج نیروهای خارجی ازافغانستان، هند و پاکستان برای نفوذ استراتژیک شان در افغانستان با دست بازتری رقابت کنند.
کمک‌کنندۀ بزرگ
بعد از سقوط طالبان در افغانستان در سال ۲۰۰۱ روابط میان دهلی و کابل در حال گسترش بوده‌است. از آن زمان به بعد، افغانستان صدها میلیون کمک توسعه‌ای از هند دریافت کرده است.
هند در امر آموزش پلیس افغانستان و دیپلماتهای این کشور، ساختن جاده‌ها، بیمارستانها و حمایت از تجارت افغانستان سهم دارد و تلاش کرده‌است تا به بازسازی اقتصاد جنگ‌زده این کشور کمک کند.
با این حال، مهمتر از اینها، هند افغانستان را یک همکار استراتژیک خود در ثبات منطقه می‌داند و هردو کشور موافقتنامه استراژیک امضا کرده‌اند.
هند همچنین در تلاش است تا تسلیحات سنگین مورد نیاز ارتش افغانستان را از روسیه خریداری و در اختیار افغانستان قرار دهد. آنچه موجب برانگیختن واکنش منفی پاکستان شده‌است.
هند هم چنین برای جلوگیری از تکرار این تجربه هند در بیش از یک دهه گذشته مناسبات مستحکمی با دولت افغانستان به‌رهبری حامد کرزی ایجاد کرد.
حزب بهارتیا جاناتا به صورت سنتی علیه پاکستان موضع‌گیری جدی‌تری دارد و شماری از اعضای این حزب هشدار داده‌اند که حکومت آنها به هیچ صورت حمله شبیه آنچه در سال ۲۰۰۹ در بمبی رخ داد، را تحمل نخواهند کرد. تحقیقات مشخص کرد که این حمله از سوی گروه‌های تندرو در پاکستان طراحی شده بود.
به همین دلیل تصور می‌شود که حکومت نارندرا مودی نه تنها کمک‌ها به افغانستان را ادامه خواهد داد بلکه احتمال افزایش کمک‌های توسعه‌ای و نظامی به افغانستان از جانب حکومت او نیز وجود دارد.
با آنکه معلوم نیست چند ماه بعد رهبری حکومت آینده افغانستان در دست چه کسی قرار خواهد گرفت اما از میان عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی دو نامزد ریاست جمهوری که قراراست در دور دوم با هم رقابت کنند، هردو از اهمیت ادامه مناسبات مستحکم با هند آگاهند.
نگرانی‌های پاکستان
در حالیکه پاکستان بارها متهم شده که سعی دارد کنترل بر مسایل داخلی افغانستان را بیشتر کند، شاید هند تلاش کند مانع رسیدن پاکستان به این هدف شود. گفته می‌شود که هند دخالت پاکستان دراواسط دهه ۱۹۹۰در افغانستان را نادیده گرفت و در نتیجه پاکستان از افغانستان برای آموزش شبه نظامیانی که در کشمیر تحت کنترل هند علیه دولت آنکشور می‌جنگند استفاده کرد. هرچند پاکستان همواره چنین اتهاماتی را رد کرده‌است و برعکس هند را متهم کرده که از خاک افغانستان برای تحریک جدایی طلبان بلوچ استفاده می‌‎کند.
پاکستانی‌ها روابط افغانستان و هند را با دقت زیر نظر دارند و معتقد اند که در یک دهه گذشته نفوذ هند در افغانستان به صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافته‌است.
با این حال سرتاج عزیز مشاور ارشد نخست وزیر نوازشریف اخیرا به روزنامه تلگراف بریتانیا در پاسخ به این نگرانی گفته که کشورش از نقش هند در پروژه‌های بازسازی افغانستان نگران نیست اما هرگاه «هند سعی کند با حمایت ازیک جناح یا جناحی دیگر دست به دخالت در افغانستان بزند در آن صورت مسایل برای سیاست‌گذاران ما پیچیده خواهد شد».
آقای عزیز گفته است که» سیاست پاکستان برای مناسبات بهتر با هند و افغانستان بر بیناد فرصت‌های بزرگ اقتصادی پیشرو استوار است. فرصت‌های برای پیوند منطقه با آسیای میانه و غرب آسیا و مناسبات بازرگانی.» این‌ها فرصت های اند که به گفته آقای عزیز کشورش نمی تواند آنرا از دست بدهد.
با در نظرداشت منافع استراتژیک هند در افغانستان شکی نیست که حکومت جدید این کشور به‌ رهبری نارندرا مودی از حزب بهارتیا جناتا نیز مثل حکومت‌های پیشین هند سیاست حمایت از دولت افغانستان برای تداوم دموکراسی و جلوگیری از سقوط مجدد این کشور در دست عناصر افراطی را دنبال خواهد کرد.
بی بی سی