کنفرانس «تشکیل دولت وحدت ملی در افغانستان» روز پنجشنبه از سوی تیم اجندای ملی در هوتل انترکانتیننتال کابل برگزار گردید.
در این کنفرانس، صدهاتن از نخبه‌گان سیاسی، اعضای نهادهای مدنی، استادان دانشگاه‌ها، نماینده‌گان شورای ملی، دانشجویان و نماینده‌گان دو ستاد انتخاباتی اشتراک کرده بودند.
در این نشست، نماینده‌گان هر دو ستاد انتخاباتی با پذیرش مواد تفاهمنامه‌یی‌که چند ماه پیش میان نامزدان از آدرس کنفرانس آجندای ملی مبنی به سلامت انتخابات امضا کرده بودند، تعهد سپردند روی ساختار دولت وحدت ملی با اعضای ستادهای انتخاباتی خود گفت‌و گو نمایند.
شمار زیادی از نخبه‌گان اشتراک‌کننده در این نشست، ضمن ستایش از تیم اجندای ملی به ویژه از احمد ولی مسعود، از اعضای کنفرانس آجندای ملی خواستند تا پس از این به عنوان گروه فشار عمل کنند.
احمد ولی مسعود طراح ِ طرح اجندای ملی در این کنفرانس گفت که شاید حالا روشن شده باشد که ما در مرحلۀ گذار موفق نبوده‌ایم؛ ما نتوانستیم یک انتخاباتِ موفقانه را به نمایش بگذاریم. اما در عین حال، همۀ ما شهادت می‌دهیم که مردمِ افغانستان موفق بودند، خطر را به جان خریدند و در روزِ انتخابات به پای صندوق‌های رأی رفتند و حضور چشم‌گیر داشتند. ما این موفقیت را به مردمِ افغانستان تبریک می‌گوییم.
او گفت که طرح دولت وحدتِ ملی در افغانستان یک پدیدۀ افغانستانی است که توسط افغان‌ها مطرح شده است. نامزدان ماه‌ها قبل تعهد سپرده بودند و شمار زیادی از نماینده‌گانِ نامزدان بارها در مقرِ کنفرانسِ آجندای ملی نشستند و تفاهم کردند و در پای تفاهم‌نامۀ ایجاد دولت وحدت ملی امضا کردند. پس این یک برنامۀ امریکایی که توسط آقای جان کری وارد شده باشد، نیست.
احمد ولی مسعود با اشاره به بحران ناشی از انتخابات ریاست جمهوری گفت: چون بحران(کنونی ریشه دارد در تقلب، و تقلب ریشه دارد در ساختار نظام؛ پس عامل اصلی بحران، چارچوب حقوقیِ نظام سیاسیِ افغانستان است. وقتی دولت وحدت ملی را می‌خواهیم ایجاد کنیم، به این معناست که باید بر تغییر ساختار سیاسی در کشور نیز تمرکز کنیم.
هم‌چنان، عبدالحمید مبارز عضو کنفرانس آجندای ملی در این نشست گفت: «آجندای ملی با تبیین اوضاع سیزده سال، به این نتجیه رسید که در کشور قوم‌گرایی تقویت گردیده، بر عکس برای تقویت روند دولت- ملت کاری به عمل نیامد؛ در نتیجه روسای اقوام قوی‌تر و نهادهای دولت ضعیف‌تر شد.»
او افزود: فرهنگ دموکراسی در کشور جا باز کرده نتوانست، زیرا در وطن ما همواره مخالفین دموکراسی به قدرت بودند؛ این سیر باعث شد که انتخابات با اشتراک تعدد قومی در رهبری جریان‎ها بازهم سمتی و قومی شود و برد و باخت شکل مرگ و زندگی را به خود بگیرد. در این میان، با اتهام‌های تقلب نهادهای انتخاباتی که قوی نبودند، ضعیفتر گردیدند؛ بحران جدی‌تر شد، ما شاهد بحران در افغانستان بودیم.
این عضو کنفرانس آجندای ملی با بیان کارکردهای این نهاد گفت: آجندای ملی که با تحلیل اوضاع پیش بین این بحران بود، به مثابۀ یک نهاد بی‌طرف پا پیش گذاشت و با دو نامزد محترم ملاقات‌هایی انجام داد که در جریان این فعالیت‌ها، با موانع مواجه شدیم و نتوانستیم تا به این گفت‌وگوها ادامه دهیم.
آقای مبارز خاطر نشان کرد: «حکومت وحدت ملی، حکومت ایتلافی و تقسیم کرسی‌ها در بین دو طرف نمی‌باشد، حکومت وحدت ملی یک حکومت عبور از بحران است.»
در عین حال، عالمی بلخی عضو دستۀ انتخاباتی اصلاحات و هم‌گرایی در این نشست گفت: «با توجه به این‌که در متن موافقت‌نامه میان هر دو نامزد مسایل مربوط به حکومت وحدت ملی به صورت کُلی مطرح شده است، ایجاب می‌نماید راجع به جزییات آن بین دو ستاد انتخاباتی گفت‌و گو صورت گیرد و قبل از اعلام نتیجه انتخابات، جزییات آن مورد توافق طرفین واقع شود.»
نمایندۀ دستۀ انتخاباتی داکتر عبدالله عبدالله هم‌چنان گفت که آنان متعهد هستند تا از طرح دولت وحدت ملی در حکومت‌داری آینده استفاده ببرند.
عالمی بلخی با بیان این‌که تیم انتخاباتی آنان متعهد به پذیرش نتایج شفاف آرای تفتیش شده است تأکید کرد: «تیم اصلاحات و هم‌گرایی در دفاع از تک تک آرای مردم خود را مسوول می‌داند و در شرایط موجود، راه حل سیاسی را نیز یک ضرورت پنداشته در جریان مذاکرات با طرح حکومت وحدت ملی موافقت نموده است.»
در حین حال، صفیه صدیقی عضو دستۀ انتخاباتی اشرف غنی احمدزی با ستایش از کارکردهای کنفرانس آجندای ملی گفت: «دیگر نیاز به این نباشد که ایران، پاکستان و امریکا بیاید و مداخله کنند، ما به امریکا فروخته نشده‌ایم، که این‌ها بیایند و بگویند کار چه کسی است و چه کسی نیست. آن‌ها به ما کمک کرده اند، ولی باید ما را درست کمک می‌کردند. امکان دارد کشمکش‌های امروزی نیز کارهای خارجی‌ها باشد که نمی‌خواهند در افغانستان حکومت خوب‌تری باشد تا مردم این کشور به آرامی نفس بکشند.»
در این نشست، ایام‌الدین نمایندۀ ستارسیرت ضمن حمایت خود از طرح آجندای ملی گفت: «در انتخاباتی که گذشت، کسانی بودند که به خاطر رسیدن به آرزوهای شخصی خود به نفع نامزد مشخصی تقلب کردند تا این دو در بین هم بیافتند و آن‌ها ماهی مراد بگیرند.»
نمایندۀ ستار سیرت خطاب به اعضای کنفرانس آجندای ملی گفت: «شما باید به حیث یک گروه فشار نه به شکل کنفرانس‌ها، با هر دو نامزد، دولت و پارلمان افغانستان گفت‌وگو کنید.»
حشمت‌الله رادفر روزنامه‌نگار در این نشست گفت: اگر در جریان سال‌های گذشته ما از طریق رسانه‌های خود بحث وحدت ملی را مطرح می‌کردیم در جریان کارزارهای انتخاباتی شاهد این نمی‌بودیم که یک نامزد بیاید و به اقوام افغانستان توهین کند و یا بودن و نبودن افغانستان به بیان یک جمله نامزدی گره می‌خورد.
آقای رادفر هم‌چنان گفت: «ما در سیزده سال گذشته شاهد بودیم که طیف سیاسیون ما در یک تشتت و پراکنده‌گی به سر می‌برند و نمی‌دانند که برای افغانستان کاری انجام ‌دهند و زمانی هم که آقای جان کری میآید و کاری را انجام می‌دهد، می‌گویند که برای ما شرم است که یک امریکایی بیاید و مشکل ما را حل کند و این یک حرف عوام فریبانه است.»
در این نشست فیصله شد که سیمینار یک روزه‎یی روی ساختار تشکیل دولت وحدت ملی در افغانستان برگزار شود.
این نشست با خوانش قطعنامۀ به پایان رسید.