بخش دوم و پایانی

انواع دوروها
علم روان‌شناسی، ریاکارها را به چهار دسته تقسیم می‌کند که وضعیت‌شان آن‌قدر پیچیده است که گنجاندنِ مصداق‌ها در این چهار قالب تمرکز زیادی می‌خواهد.
دستۀ اول آن‌هایی هستند که نام‌شان را کنار گذاشته‌اند: «دوروهای صادق ظاهری»؛ همان آدم‌هایی که ادعاهای‌شان با رفتار و اعمال‌شان در تضاد است، یعنی وقتی در میان مردم هستند یک چیز می‌گویند و در عمل برخلاف آن رفتار می‌کنند. اما این‌ها در عین حال صادق نیز هستند، چون اگرچه عمل‌شان با آن‌چه می‌گویند در تضاد است، ولی به آن‌چه انجام می‌دهند ایمان دارند.
دستۀ دوم، «دوروهای صادق باطنی» هستند که مثل گروه قبل، باورهای‌شان با رفتارشان در تضاد است با این تفاوت که این گروه با خود صادق هستند و می‌دانند در باطن چه‌ نوع آدمی هستند.
دستۀ سوم و چهارمِ ریاکارها البته پیچیده‌تر از دو گروه دیگرند و روان‌شناسان آن‌ها را دوروی متقلب می‌دانند که حتماً کنار آمدن با آن‌ها، سخت‌تر از دو دستۀ قبل است؛ «دوروهای متقلب ظاهری» نه فقط ادعای‌شان با رفتارشان متضاد است، بلکه ادعای این افراد نیز با باورهای‌شان یکی نیست. در واقع این گروه از آدم‌ها ادعا می‌کنند به مسایلی باور دارند، در حالی که در درون هیچ اعتقادی به آن مسایل ندارند. مثلاً این‌ها نه تنها راستگو نیستند و دروغ می‌گویند، بلکه اساساً به راست‌گویی نیز باور ندارند. ریاکارانی که لقب «صادق ظاهری» می‌گیرند، اگر به رفتارهای ریاکارانۀ خود ادامه دهند، تبدیل به ریاکاران متقلبِ ظاهری می‌شوند، یعنی کسانی که رفتارشان با گفتارشان هماهنگ نیست و در باطن به آن‌چه در میان مردم می گویند نیز اعتقاد ندارند.
اما پیچیده‌ترین گروه ریاکاران، دستۀ چهارم هستند که به آن‌چه می‌گویند عمل می‌کنند، اما به آن‌چه می‌گویند باور ندارند. این گروه از ریاکاران این‌چنین عمل می‌کنند؛ چون سعی دارند همیشه دیگران را از خود راضی نگه دارند، حتا اگر قرار باشد دست به کارهایی بزنند که به آن اعتقاد ندارند.

زبان بدنِ افراد دورو
از طریق ارتباطات غیرکلامی، می‌توان افراد دورو را شناسایی کرد. ارتباطات غیرکلامی، دنیایی از کلام را به مخاطب می‌رساند. «بن‌بست دوسویه» مبحثی در علم ارتباطات است که به‌خوبی روشن‌کنندۀ این مسأله است. نظریۀ بن‌بست دوسویه می‌گوید: اگر کسی در کلام مطلبی را عنوان می‌کند ولی رفتار و سکناتش چیز دیگری می‌گوید، شما به رفتار و سکناتش توجه داشته باشید. نکتۀ جالب آن است که اگر در جایی ارتباطات کلامی و غیرکلامی گرد هم آیند، شما با ۹۰ درصد اطمینان به ارتباطات غیرکلامی توجه کنید. در مورد افراد دورو، مشخصاتِ رفتارهای غیرکلامی این‌چنین است که مردمکِ چشم‌های افراد دورو باز است و رنگ صورت آن‌ها از حالت عادی تغییر می‌کند یا به سفیدی می‌گراید و یا هم قرمز و گلگون می‌شوند.
روباه خطرناک‌تر است یا گرگ؟
افراد دورو در برخی اوقات نیز دارای تزلزلِ گفتاری هستند، آنان ثبات رأی و شخصیت نیز ندارند و گاهی چنان صحنه‌پردازی می‌کنند که مخاطب می‌انگارد که حقیقت محض است. به‌راستی روباه خطرناک‌تر است یا گرگ؟ گرگی که مستقیم به چشم‌های‌مان نگاه می‌کند و بی‌درنگ حمله می‌کند یا روباهی که لبخند می‌زند حرکات دست
معمولاً افراد دورو، شدت صدای بلندتری دارند و با حرکات دستِ بیشتری صحبت می‌کنند. گاهی نیز هنگام صحبت، دست‌ها را پشت کمر مخفی می‌کنند. شخصی که به این افراد دورو از همان ابتدا اعتماد ندارد، اغلب هنگام دست دادن، بسیار محافظه‌کارانه، فقط نوک انگشتانِ او را می‌گیرد. افراد دورو هنگام نشستن روی چوکی، کمی به راست یا چپ متمایل می‌شوند و گاه کمی به جلو برای ارتباطی صمیمانه خم می‌شوند و غالباً لبخند بر لب دارند. افراد دورو علاوه بر این رفتارها، مهارتِ خاصی در دروغ‌گویی نیز دارند و به دلیل همین خصلت، فراموشکار اند.