در نظام‌های دموکراتیک، اپوزیسیون در کنار دولت نقشِ برجسته و اساسی را در جهت ایجاد ثبات، عدالت اجتماعی و پُرکار ساختنِ دولت داشته و بر رشد سیاسی و اجتماعیِ جامعه تأثیرِ به‌سزایی گذاشته و می‌گذارد. در افغانستان نیز طی دوازده ‌سال گذشته، در کنار حکومت، اپوزیسیون موجود بوده و توانسته بر عمل‌کردهای دولت تأثیر بگذارد و در نهایت در روند سیاسیِ کشور مشارکت کند؛ ولی در حکومتِ تازه روی کارآمده، مسألۀ تشکیل اپوزیسیون به گونۀ دیگری است.
به تأسی از اعلامیۀ مشترکِ ۱۷ اسدِ ۱۳۹۳ به‌هدف تقویه و توسعۀ دموکراسی، پُست رهبر برندۀ دوم [اپوزیسیون] بر اساس فرمان رییس‌جمهور توسط دولت جمهوری اسلامی افغانستان معرفی خواهد شد. صلاحیت‌ها، مسوولیت‌ها و اعتبار اپوزیسیون در فرمان ریاست‌جمهوری شرح داده خواهد شد. بعد از ایجاد دولت وحدتِ ملی در حضور برندۀ دومی، این تیم (اپوزیسیون) به‌حیث متحد دولت عمل خواهد کرد. طبق قرار فوق، اپوزیسیون دولت وحدت ملی در چوکاتِ دولت به گونۀ رسمی، توسط ریاست اجرایی معرفی و اعلان می‌شود و این اپوزیسیون در چوکاتی که توسط ریاست اجرایی برایش طرح می‌شود، فعالیت خواهد کرد. حالا از تشکیل دولت وحدت ملی یک‌ونیم ماه می‌گذرد، اما هنوز خبری از ایجاد اپوزیسیونِ رسمی نیست و بیشتر دو طرفِ دولتِ وحدت ملی، مصروفِ چانه‌زنی‌ها بر سرِ تقسیم قدرتی هستند که هنوز در مورد آن اختلافِ نظر وجود دارد.
در جوامعی مثل افغانستان که امکان رفتنِ دولت‌ها به سوی تک‌‌روی و استبداد بعید به نظر نمی‌رسد، تشکیل اپوزیسیون در کنار دولت الزامی است، اما این بار اپوزیسیونِ افغانستان بر بنیاد توافقی که در تواقق‌نامۀ سیاسی دولت وحدت ملی صورت یافته است، شکل اجرایی به‌خصوصی خواهد داشت؛ زیرا این اپوزیسیون در کنار دولت است و از نزدیک کارکردهای دولت را نظارت می‌کند و نیز در برخی تصمیم‌گیری‌ها مشارکت می‌ورزد. از این رو، بایستی به زودترین فرصتِ ممکن آقای عبدالله اپوزیسیون را تشکیل و رییسِ آن را به رییس‌جمهوری معرفی کند تا از موقف رسمی‌یی که در توافق‌نامۀ سیاسی آمده است، جایگاه اپوزیسیون مشخص شود و بازوی دیگری برای بهتر کار کردنِ دولت وحدت ملی و پاسداری از توافق سیاسی به میان آید. ولی با این حال شایسته است کسی این اپوزیسیون را رهبری کند که دارای فکرِ منظمِ اداری ـ سیاسی در امرِ دولت‌داری باشد.
ریاست اجرایی مسوولیت دارد که به‌‌هدفِ تطبیق مواد توافق‌نامۀ سیاسی، در هماهنگی با رییس جمهوری به تشکیل اپوزیسیونِ قدرت‌مند اقدام ورزد تا زمینه را برای ایجاد یک بسترِ مناسب به منظورِ نهادینه کردنِ دموکراسی مساعد گرداند.
اپوزیسیونِ دولت باید توسط اشخاصی مدیریت شود که در گذشته دارایِ یک برنامۀ منظمِ سیاسی به‌خاطر ایجاد دولت وحدت ملی بودند و شکل‌گیری دولت وحدتِ ملی نیز متأثر از اندیشه‌ها و برنامه‌های آنان بوده است؛ اندیشه‌ها و برنامه‌هایی که با حمایتِ جامعۀ جهانی در قالبی متفاوت‌تر عرض وجود کرده است.
شخصیت‌هایی که کنفرانس آجندای ملی را بنیان گذاشتند و طرح دولت وحدتِ ملی را ریختند و زمینه را برای شکل‌گیری دولت وحدتِ ملی مساعد کردند و در حکومت هم شریک نبودند و نیستند؛ باید از موقفِ اپوزیسیونِ رسمی وارد معادله شوند تا بازویِ دیگری برای استحکام‌بخشی به دولتِ وحدت ملی و تضمینی برای تطبیق توافق‌نامۀ سیاسی گردند.
مسلماً نهاد اپوزیسیون باید توانایی ارایۀ طرح‌های اصلاحی برای دولت وحدتِ ملی را داشته باشد و نیز مرجعی قابل اعتماد برای مردم در کنار دولت باشد. ایجاد یک اپوزیسیون که در رأسِ آن شخصی امانت‌دار و دل‍‌سوز و کاردان قرار داشته باشد، می‌تواند روند دموکراسی در افغانستان را بارِ دیگر زنده کند و اهمیت مبارزاتِ سیاسی را بالا برده و قاعده‌مند سازد، و این به نفعِ همۀ طرف‌های دولت وحدت ملی در کشور است.