رویارویی روسیه با امریکا تنها بر سر مسایل اوکراین نیست، این کشور حضور امریکا و ناتو را در افغانستان نیز زیر نظر دارد و مأموریت جنگی ناتو در این کشور را مورد انتقاد قرار می‌دهد.
بر اساس آخرین گفته‌های ویتالی چورکین، نماینده ویژۀ روسیه در سازمان ملل که در نشست شورای امنیتِ این سازمان اظهار داشته، گزارش ناتو در مورد امنیت افغانستان غیرواقعی خوانده شده است. ویتالی چورکین گفته است که واقعیت اوضاعِ افغانستان چیزی نیست که در گزارش سرمنشی ناتو بازتاب یافته است.
ینس اشتولینبرگ سرمنشی پیمان اتلانتیک شمالی یا ناتو اخیراً گزارشی را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارایه کرد که در آن حضور سیزده‌سالۀ نظامی ناتو در افغانستان، پُردستاورد و موفق ارزیابی شده است. اخیراً باراک اوباما رییس‌جمهوری امریکا نیز در زمان اعلام پایان مأموریت جنگی نیروهای این کشور در افغانستان، گفت که امریکا به اهداف اساسیِ خود در مبارزه با تروریسم دست یافته است. آقای اوباما هرچند اعتراف کرد که تهدید ناشی از تروریسم هنوز پایان نیافته، اما گفت که در سیزده سال گذشته، القاعده و طالبان ضربات مرگباری را متحمل شده‌اند.
این سخنان واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت و از جمله واکنش روسیه بزرگ‌ترین کشوری که در منطقه حضور نظامی و سیاسی دارد. روسیه از مدت‌ها به این‌طرف با امریکا و متحدانِ آن در ناتو بر سر مسایل اوکراین اختلاف نظر دارد و این کشورها را به مداخله در امور داخلی روسیه متهم می‌کند. روسیه هم‌چنین حضور نظامی امریکا و ناتو در افغانستان را نیز به دیدۀ شک می‌نگرد. این کشور از آغاز مبارزۀ جهانی با تروریسم هرچند خود را یکی از متحدان این مبارزه خوانده، اما بر سر نحوۀ مبارزه با تروریسم با کشورهای غربی اختلاف نظر داشته است. روسیه هم‌چنین کشورهای غربی را در مبارزه با مواد مخد در افغانستان نیز مورد انتقاد قرار می‌دهد و باور دارد که این کشورها به گونۀ صادقانه در این مبارزه جدیت به خرچ نداده‌اند. اما سوال قابل تأمل این است که چرا روسیه نسبت به مأموریت ناتو در افغانستان چنین به دیدۀ تردید نگاه می‌کند؟
به گفتۀ بسیاری از کارشناسان مسایل منطقه‌یی، روسیه به‌دلیل نزدیکی با کشورهای منطقه، منافع استراتژیک دارد و حضور نظامی امریکا که زمانی از سرسخت‌ترین دشمنان این کشور به شمار می‌رفت، می‌تواند تهدیدی برای منافعِ این کشور تلقی شود. جهان هرچند از جنگ سرد عبور کرده، ولی کشورهایی که در گذشته با یک‌دیگر بر سر مسایل جهانی اختلاف نظر داشتند، هنوز کاملاً به یک‌دیگر باور ندارند. روسیه هرچند دیگر آن ابرقدرتِ سابق نیست که پانزده جمهوری دیگر را با خود داشته باشد، اما در مسایل جهانی دارای دیدگاه و نظر منحصر به فردِ خود است. این کشور راه دموکراسی را به گونه‌یی می‌پیماید که هم‌چنان به آرمان‌های ملی خود وفادار باقی بماند.
روسیه در تعامل با غرب پس از فروپاشی شوروی، تجربه‌های فروانی را اندوخته است. این کشور تلاش‌هایی را انجام داد که بتواند نزدیکی خود با غرب را به گونۀ صادقانه نشان دهد، اما به گفتۀ کارشناسان، غربی‌ها عمدتاً عامل اختلاف‌نظرها بوده‌اند. شاید دورۀ ریاست‌جمهوری یلتسن در روسیه که پس از فروپاشی شوروی به قدرت رسید، برای غربی‌ها بسیار ایده‌آل بوده باشد اما پس از او، روابط روسیه با غرب دچار برخی نوسانات شد. ولادیمیر پوتین که زمانی یکی از اعضای برجستۀ کی جی بی، سازمان اطلاعاتی شوروی بود، این فرصت را در اختیار داشته که نسبت به رییس جمهوری پیشینِ روسیه در تعامل خود با غرب و به ویژه امریکا از احتیاط استفاده کند. پوتین زمانی گفت که «سقوط شوروی، فاجعۀ قرن بیستم بود».
این جمله بدون شک به مزاج همتایانِ غربی چندان خوشایند نیست و می‌تواند باعث نگرانی در میان رهبرانِ این کشورها شود. به‌ویژه این نکته زمانی می‌تواند برای غربی‌ها نگران کننده باشد که روسیه حتا در فضای بازِ پس از فروپاشی شوروی، دست از پروژه‌های نظامی خود برنداشت و توازن نظامی با ناتو را هم‌چنان حفظ کرد. یکی از انتقادهای اصلیِ روسیه نسبت به سیاست‌های غرب، ادامۀ فعالیت‌های ناتو پس از پیمان ورشو است. پیمان ورشو که عمدتاً اعضای جامعۀ سوسیالستی را به دور خود جمع کرده بود، در زمان تقابل‌های جنگ سرد در برابر ناتو قرار داشت. روس‌ها علاقه‌مند بودند که پس از برچیده شدن پیمان ورشو، پیمان ناتو هم دیگر به عنوان رقیب وجود نداشته باشد، اما اعضای پیمان ناتو مأموریت جدید برای این پیمان پس از جنگ سرد جست‌وجو کردند.
در مسایل منطقه‌یی نیز به دنبال حوادث یازده سپتمبر، روسیه به این نگرانی دچار شد که احتمالاً امریکایی‌ها برنامه‌هایی فراتر از مبارزه با تروریسم را دنبال می‌کنند. در زمانی که ضمیر کابلوف هنوز سفیر روسیه در افغانستان بود، اعلام کرد که اگر امریکا به دنبال اهدافی فراتر از مبارزه با تروریسم باشد، بدون شک واکنش روسیه را در پی خواهد داشت. روسیه فکر می‌کند که امریکایی‌ها جنگ با تروریسم را در منطقه هم‌چنان گرم نگه می‌دارند تا برای تضعیف این کشور در منطقه حضور نظامی داشته باشند. این گمانه‌زنی البته از سوی برخی آگاهان نیز تأیید شده است.
در کنار مبارزه با تروریسم، روسیه از قاچاق مواد مخدر نیز به‌شدت رنج می‌برد. روس‌ها مبارزۀ غربی‌ها با این پدیده در افغانستان را چندان جدی نمی‌دانند، آن‌هم به این دلیل که روسیه بزرگ‌ترین صدمه را در این خصوص متحمل می‌شود. به باور روس‌ها، امریکایی‌ها علاقه‌مندند که روسیه با مشکل ترانزیت و قاچاق مواد مخدر که می‌تواند این کشور را در معرض ابتلا به اعتیاد قرار دهد، دست‌وپنجه نرم کند.
از جهتی دیگر، روسیه نوع مبارزۀ غربی‌ها با تروریسم را برنمی‌تابد، این کشور فکر می‌کند که امریکا در تلاش نفوذ به کشورهای آسیای میانه است که به‌صورتِ عادی حیاط خلوتِ روسیه به شمار می‌روند. این مسایل همه‌گی دست به دستِ هم داده و حفرۀ اختلاف‌نظرهای روسیه با غرب را عمیق ساخته است. تلاش‌های رهبران افغانستان هم در این میان و به‌خصوص در عرصۀ توازن مناسباتِ سیاسی راه به جایی نبرده است، آن‌هم به این دلیل که در زمینۀ سیاست‌های خارجی، افغانستان به تدوین استراتژی روابط چندجانبه‌گرایانۀ متکی بر منافع ملیِ کشور نایل نشده است.