هارون مجیدی
«مسعود سپه‌سالار» رمان تاریخی در پیوند به زنده‌گی و کارنامه‌های قهرمان ملی کشور، شهید احمدشاه مسعود، در کابل نشر شد.
این رمان تاریخی اثر شاعر و رمان‌نویس معروف تاجیکستان، سید رحمان سعید است که در هزار نسخه و ۵۵۷ برگ توسط نشر زریاب به بازار عرضه شده است.
رمان تاریخی مسعود سپه‌سالار، سال‌ها پیش از این به خط سیریلیک در تاجیکستان به نشر رسیده بود که بعداً سید مراد اسماعیل‌زاده آن را به خط فارسی برگردان و به کوشش عبدالطیف پدرام و کام‌بخش نیکویی نشر شده است.
آرش شرر به رمان مسعود سپه‌سالار طرح جلد ریخته و امید اندرابی آن را برگ آرایی کرده است.
منوچهر فرادیس مدیر نشر زریاب در گفت‌و گو با روزنامۀ ماندگار هدفش از نشر رمان تاریخی مسعود سپه‌سالار را چنین بیان کرد: در تاریخ معاصر کشور مسعود بزرگ اسطورۀ درخشان و مهمی است که به صراحت گفته می‌توانم، از نگاه سجایای اخلاقی و انسانی در تاریخ مبارزات مردمی ما بی‌بدیل است. این کتاب شرح کارنامۀ مسعود بزرگ است و طبعاً چاپ و نشر چنین آثاری برای ما و در واقع شناساندن این «شیر آهن‌کوه» مهم است.
آقای فرادیس می‌افزاید: مسعود سپه‌سالار در واقع شرح زنده‌گی و مبارزات و مقاومت مسعود بزرگ از کودکی تا زمان شهادتش است که در قالب رمان تاریخی به نگارش آمده است.
مدیر نشر زریاب تصریح می‌کند: «در کنار ده‌ها رویدادی‌که در زنده‌گی و مبارزات آزادی‌خواهانه مسعود بزرگ در این کتاب شرح داده شده است، نگارش دو رویداد در این کتاب شگفتی‌انگیز است: یکی شرح جریان آتش بس مسعود بزرگ با روس‌ها و دومی سفر احمدشاه مسعود به تاجیکستان است. در این سفر مسعود بزرگ از سید میر ظهور، می‌خواهد تا درباره کارنامه او و گذشته‌اش ابراز نظر کند. از نقایص و اشتباهات او یادآوری کند. این بخشی از رمان بسیار خواندنی و دوست داشتنی است.»
عبدالطیف پدرام در درآمدی که بر این رمان نوشته، می‌گوید: مسعود سپه‌سالار، نام رمان بلندی است از نویسندۀ برجستۀ تاجیک سید رحمان سعید. نام رمان مأنوس است که نویسنده این رمان را در روزگار جدید نوشته است.
او در ادمه نوشته است: سید رحمان سعید، نویسندۀ تاجیک کولاب نشین است. «مسعود سپه‌سالار» اثر حجیم و پر صفحه است. نویسنده قطعاً برای نوشتن این رمان، زحمات زیادی کشیده و از جان مایه گذاشته است. احمدشاه نام آشنا، قهرمان شناخته شده در سراسر تاجیکستان است. او را از قهرمانان برجستۀ حوزۀ تمدنی خود می‌دانند.
در ادامۀ این یادداشت آمده است: رمان مسعود سپه‌سالار، با اسلوب رمان‌های تاریخی نوشته شده است و رمان جالب و خواندنی است. عزیزانی‌که حوصلۀ تحقیق در بارۀ مصایب جنگ‌های افغانستان را ندارند، به آسانی می‌توانند این رمان را بخوانند و از دریچۀ دیگر به وقایع نظر اندازند.
نویسنده در این اثر با استفاده از منابع تاریخی و همچنین تخیل و شگردهای داستانی، زنده‌گی احمد شاه مسعود را در دوران کودکی، جوانی و سپس دوران مقاومت او با روس‌ها و طالبان و سپس شهیدشدن قهرمان ملی کشور را در قالب رمان بیان کرده است.
سید رحمان سعید، شاعر و نویسندۀ تاجیکستانی در سال ۱۳۲۰ خورشیدی، در روستای تیحیان خاولنگ به دنیا آمده است. پس از فراغت از دانشگاه، آموزگار در شهر کولاب بوده، از سال ۱۳۴۹ خورشیدی، به عنوان معلم مکتب میانه بعد از آن خبرنگار روزنامه، رادیو و تلویزیون فعالیت کرده است.
«دنیای بی‌وفا»، «زنده جدا» و «سوز دل» از کتاب‌های معروف سید رحمان سعید است.
رمان تاریخی مسعود سپه‌سالار که در ۲۲ فصل ارایه شده از هفت سالگی تا زمان شهادت قهرمان ملی کشور را روایت می‌کند.
این رمان نثر روان دارد و به گویش رایج در تاجیکستان روایت شده است.
در مورد زنده‌گی و مقاومت احمدشاه مسعود تاکنون آثار فراوانی منتشر شده است، ولی این برای نخستین بار است که زندگی و مقاومت احمدشاه مسعود در قالب رمان روایت می‌شود. پیش از این نیز رمان تاریخی «عقاب‌های پامیر» از احمدشاه فرزان به نشر رسیده که بخش‌هایی از زندگی قهرمان ملی افغانستان را روایت می‌کند.
این کتاب را از نشانی‌های ذیل به دست آورده می‌توانید:
نماینده‌گی نشر زریاب واقع جوی‌شیر کتاب فروشی داوود فیضی؛
کتاب‌فروشی انتشارات سعید، واقع جاده آسه‌مایی، آسه‌مایی پلازا؛
کتاب‌فروشی سعادت، واقع دهن باغ؛
کتاب‌فروشی الهدا واقع چهارراهی حاجی یعقوب؛
کتاب‌فروشی رسالت، واقع چهارراهی انصاری؛کتاب‌فروشی علمی فرهنگی واقع طبقه تحتانی کابل سیتی سنتر؛
کتاب‌فروشی عرفان، واقع ده‌بوری چهارراهی شهید؛
کتاب‌فروشی نسل نو، واقع مارکیت ملی، پل سرخ؛