هر انسانِ جست‌وجوگری با کتاب آشناست و آن را دوست خوب و یارِ مهربانِ خود می‌داند و به آن انس دارد. کتاب و یا به عبارتی علم، نقش مهمی در زنده‌گیِ ما بازی می‌کند. کتاب‌های خوب، علم آدمی را افزایش می‌دهند و راه‌های روشنی را به روی بشریت باز می‌کنند.
جهان هستی مملو از حقایق و عجایب شگفت‌انگیزی است و انسان‌ها از آغاز خلقت در پی جست‌وجوی حقایق به شیوه‌های مختلف بوده‌اند و از این طریق در جهت اعتلای علم بشریت کمک کرده‌اند.
اگر بخواهیم به عصر امروز نگاهی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که حقایق بسیاری هنوز وجود دارند که کشف نشده‌اند و بشر امروز در گرفتاری‌ها و معضلات گوناگونی قرار گرفته است.
اگر جامعه امروز را با گذشته مقایسه کنیم، به مشکلات فراوانی پی می‌بریم. یعنی علمِ ما هنوز پاسخ‌گوی بسیاری از مشکلات ما نیست. به نظر شما مشکل کجاست و چه راه‌حلی بایستی اندیشیده شود؟چه‌گونه می‌توانیم به سوالات خود پاسخ دهیم و راه‌حلی برای مشکلات پیدا کنیم؟
اگر بخواهیم اهمیت این مسأله برای‌مان شفاف‌تر شود، بایستی نگاهی به وضع موجودِ خودمان بیاندازیم و اگر با تأمل دقت شود، اهمیت این موضوع برای‌مان آشکار خواهد شد. در این راستا بهتر است به چند نکته توجه شود:
اگر به زنده‌گی افراد موفق و پیشروِ روزگار دقت کنیم، می‌بینیم که آن‌ها زندگی متفاوتی با سایرین دارند. یعنی آن‌ها با علم و کتاب‌خوانی انس خاصی دارند و این علم (یا به عبارتی روزیِ تقسیم نشده خداوند که بایستی به دنبال آن برویم) نقش خاصی در زنده‌گی آن‌ها بازی می‌کند.
ما برای حل مشکلات و پاسخ به سؤالات و کشف حقایق، نیاز به علم داریم. این علم درجاتی دارد و هر کسی با توجه به همتِ خود به آن دست می‌یابد. شاید بتوان گفت انسانی که از این رزق الهی محروم است، در گردابی بزرگ غرق شده؛ زیرا حیات و پویاییِ انسان، در گروِ پاسخ دادن به سوالات و کشف حقایق می‌باشد.
اگر مبنای زنده بودن را بر اساس علم‌آموزی بگذاریم، آن‌گاه به کتاب و کتاب‌خوانی انس خواهیم گرفت. یعنی انسانِ زنده به دنبال کشف حلِ مشکلات خود و دیگران است و نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت نمی‌باشد، چرا که می‌داند پاسخ تمام سوالاتِ خود را می‌تواند از صحنه هستی استخراج کند.
پیوسته در رسانه‌ها مطرح می‌شود که فرهنگ کتاب‌خوانی در بین مردمِ ضعیف شده و آن‌ها کم‌تر به خواندنِ کتاب می‌پردازند. اما نهادها و اشخاصی که در پی حلِ این مشکل هستند، بایستی قبل از همه، جنبه روان‌شناسی این قضیه را در نظر بگیرند که چرا باید کتاب خواند و کسانی که این فرهنگ را دارند، چه کمکی به خود و دیگران می‌کنند. زیرا کسانی که انس با کتاب دارند، می‌توانند بهترین مروجانِ فرهنگ کتاب‌خوانی باشند.

نکته قابل توجه این است که محدوده کتاب خواندن، تولید علم و تولید فکر باید مشخص گردد. به دلیل آن‌که هر چه‌قدر هم که کتاب بخوانیم، بازهم مسایلی وجود دارند که ممکن است نتوانیم پاسخ‌شان را از کتاب‌ها به‌دست آوریم.
انسان در مرحله کتاب خواندن، نقش تکاثر را دارد و علومی را در ذهن و حافظه خود ذخیره می‌کند؛ اما بایستی به مرحله‌یی برسد که نقش کوثر و چشم را داشته باشد و از این ذخایر اولاً در جهت منفعت‌رسانی به خود و دیگران و ثانیاً در جهت تولید علم و اندیشه‌های جدید که حاصل تلاقی آرای مختلف اندیشمندان است، گام بردارد.
نکته دیگر، بحث مدیریت مطالعه و ایجاد مراکزی است که در این جهت تلاش کنند. جامعه نخبه‌گان باید در این زمینه تلاش کنند و هم‌چنین دولت مراکز پژوهشی و آموزشی‌یی تأسیس کند که در راستای این هدف گام بر‌دارند. هر ساله مراکز مختلف پژوهشی، گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های خود ارایه می‌دهند، اما مشکل این‌ است که این فعالیت‌ها مدیریت نمی‌شوند. بنابراین نیاز به وجود مرکزی واحد احساس می‌شود که حاصل تمام مطالعات و پژوهش‌ها را ذخیره و دسته‌بندی کند.
دنیا عرصه رقابت است و باید سعی کرد خود را به قله‌های علم و دانش رساند تا بتوان هم خود و هم دیگران را از چشمه‌های علم سیراب کرد و در جهت نجات بشریتِ امروز گام برداشت و دانست که علم، نوری است که خداوند در دل هر کس که بخواهد قرار می‌دهد. توفیق دریافت این علم را از خداوند بخواهیم و بدانیم که سعادتِ بشریت در این راه قرار داده شده است.
نقش مروجان و مربیان را نیز نباید فراموش کنیم، زیرا آن‌ها الگوهای خوبی در راستای فرهنگ‌سازی مطالعه می‌توانند باشند. سخنی مؤثر و مفید از یک مربی، می‌تواند نقش مهمی را در اجتماع بازی کند و آثار مفیدی را بر جای گذارد.
در بین تمامی کتب، بهتر است از بهترین کتاب، یعنی قرآن هم یاد شود. کتابی که چراغ روشن زنده‌گی بشر است و دستورات سازنده برای انسان‌سازی دارد.
اگر فرهنگ قرآن‌خوانی و کاربردی کردنِ آن در زنده‌گی، جاری و ساری شود، خود بهترین نمونه فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی خواهد بود. نکته جالب این‎که اولین کلمه قرآن که بر پیامبر گرامی اسلام وحی شده است، کلمه خواندن است و این‌جا اهمیت این موضوع دو چندان می‌شود.
امید است که بشرِ امروز به شناخت وجودی خود، روز به روز بیشتر نایل آید و گام‌های رسیدن به قله‌های رفیعِ علم و دانش را به سلامت طی کند.