سه شنبه ۲۹ ثور ۱۳۹۴

زمانی که رییس‌جمهور غنی، به هندوستان سفر کرده بود، در همین ستون نوشتیم که رابطه با پاکستان همچنان پابرجاست و آقای غنی هندوستان را زیاد اهمیت نمی‌دهد. اما حالا با امضای قرارداد امنیتی و اطلاعاتی میان دستگاه آی‌اس‌آیِ پاکستان و ادارۀ امنیت ملیِ ما، دیده می‌شود که کشور به‌ساده‌گی به کامِ پاکستان فر می‌رود و نهادِ بااعتبارِ امنیت ملیِ کشور نیز بعد از این، از اعتمادِ مردم سقوط می‌کنـد.
زمانی که رییس‌جمهور غنی از ورودِ کمک‌های نظامیِ هندوستان به افغانستان جلوگیری کرد و در عوض آن، سفر به پاکستان را تدارک دید و به مقر آی‌اس‌آی در راولپندی رفت، همه چیز واضح و عریان به نظر می‌رسید، اما حالا امضای قرارداد میان دو نهاد استخباراتی، عمقِ رابطه میان پاکستان و افغانستان را تثبیت می‌کند؛ سیاست و رابطه‌یی که می‌تواند حیثیتِ سیاسیِ کشور را به‌شدت صدمه رساند و افغانستان را در گروِ سازمانِ آی‌اس‌آی قرار دهد.
همان‌گونه که قبلاً در همین ستون گفته بودیم که «برخلافِ برداشتِ نادرستی که در سطح سیاستِ رسمیِ دولت و در میان برخی از سیاسیون و تحلیل‌گرانِ افغانستان به‌وجود آمده که باید با آن‌چه پاکستان می‌خواهد، کنار بیاییم تا به صلح دست یابیم؛ در تجربۀ حکومت‌داریِ هفت‌ماهۀ آقای غنی دریافتیم که این برداشت، برداشتی کاملاً کودکانه است»؛ حالا بارِ دیگر بر همین نکته تأکید می‌ورزیم و سیاست‌مدارانِ دولت وحدت ملی را به بازاندیشی و از سرنگریِ این سیاست فرا می‌خوانیم.
باید گفت که با امضای این سند، پاکستانی‌ها به بسیاری از خواست‌های‌شان در افغانستان دست می‌یابند و افغانستان را به حیث عمقِ استراتژیکی که مطرح بود، به چنگ می‌گیرند. اما حکومت افغانستان هرگز این توان‌مندی را ندارد که بر بنیاد چنین تفاهم‌نامه‌یی، از ادارۀ استخبارات پاکستان اطلاعاتِ لازم را به‌دست آورد و اگر اطلاعاتی هم به‌دست آید، همه گمراه‌کننده و غلط‌انداز خواهد بود.
با امضای این تفاهم‌نامه، پاکستان در رگ رگِ اداره‌های امنیتی و نظامیِ ما رخنه خواهد کرد. اگرچه برخی منابع می‌گویند که پاکستانی‌ها پیش از این تفاهم‌نامه توانسته‌اند از زندانیانِ مورد نظرشان در زندان‌های افغانستان تحقیق کنند که این خود دستِ نیرومندِ استخباراتِ پاکستان را در ارگان‌های امنیتی کشور نشان می‌دهد؛ ولی حالا این تفاهم‌نامه زمینۀ مداخلۀ بی‌پرده و بی‌دردسرِ پاکستان در امور افغانستان را مساعد می‌سازد، به این ترتیب که پاکستان در افغانستان نه به عنوان یک مداخله‌گر، بلکه به عنوانِ یک همکارِ استراتژیک فعالیت می‌کند و هیچ اتهامی هم به او نمی‌چسبد.
روابط پاکستان و افغانستان، قراردادها و تفاهم‌نامه‌هایی که در زمینه‌های سیاسی و نظامی امضا ‌کرده‌اند، همواره بیشتر به سودِ پاکستان و ضررِ ما تمام شده است. با امضای تفاهم‌نامه میان نهادهای استخباراتیِ پاکستان و افغانستان، به این نتیجه می‌رسیم که هندوستان در سیاستِ اعمالیِ آقای غنی، در جایگاهِ پایین‌تری نسبت به پاکستان قرار گرفته و پاکستان می‌تواند از چنین موقعیتی، حریفش (هندوستان) را ضربه بزند.
اکنون پاکستان می‌خواهد پروژۀ بزرگی را در افغانستان تطبیق کند و همۀ موانعی نیز که قبلاً در برابرش قرار داشت، با امضای تفاهم‌نامه میان نهاد امنیت ملیِ ما و استخبارات پاکستان از میان رفته است. در یک جمع‌بندی کلی، درمی‌یابیم که سفرهای اخیرِ مقام‌های پاکستانی به کابل، زمینه‌سازِ این تفاهم‌نامه شده است و ما یک بارِ دیگر نتیجه می‌گیریم که حفظ منافع پاکستان، هنوز هم در سرخطِ سیاست‌های کلانِ کشوریِ ما قرار دارد. اما انتظار می‌رود که نماینده‌گانِ مردم در مجلس، در برابرِ حرکت‌های پُرخطرِ حکومت واکنش نشان دهند و نگذارند پاکستان برای اجرای پروژۀ تازۀ خود، افغانستان را لگدمال کند.