چهارشنبه ۱۷ سرطان ۱۳۹۴

ریاست‌جمهوری افغانستان، دیروز و برای نخستین‌بار تأیید کرد که یک هیأت شورای عالی صلح برای مذاکره با گروه طالبان به پاکستان سفر کرده است. این هیأت درست روزی وارد پاکستان شده که کابل شاهد دو رویداد انتحاری بوده است.
ظفر هاشمی، معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان، برگزاری این مذاکرات در پاکستان را تأیید کرده است.
این نخستین‌بار است که دولت افغانستان رسماً از اعزام هیأتی برای مذاکرۀ مستقیم با نماینده‌گانی از طالبان خبر می‌دهد و در عین حال، هیچ امیدواری‌یی به ثمربخش بودنِ این گفت‌وگوها وجود ندارد. زیرا هنوز نشانه‌یی از تغییر سیاست پاکستان در قبال افغانستان دیده نشده و نیز دست یافتن افغانستان به صلح، به تغییر سیاست و اهدافِ پاکستان بسته‌گی دارد.
بارها نماینده‌گان شورای عالی صلح و حتا مقام‌های حکومتی با طالبان در این‌بر و آن‌برِ دنیا دیدارهایی داشته‌اند، ولی هربار نتیجۀ این دیدارها فقط و فقط به نفعِ طالبان بوده و دولت دستاورد خاصی نداشته است. حالا هم دیداری که در اسلام‌آباد برگزار شده، نمی‌تواند برای دولت افغانستان مفید باشد و نیز کسانی که از طرف شورای عالی صلح به این دیدار فرستاده شده‌اند، صلاحیت و تواناییِ خاصی در این زمینه ندارند.
بارها با گرم شدنِ بحث گفت‌وگوهای صلح و خوش‌بینی‌ها نسبت به آن، این پروسه یک قربانیِ بزرگ ‌از مردمِ ما گرفته است. چنان‌که استاد برهان‌الدین ربانی رییس شورای عالی صلح افغانستان و رییس جمهور اسبق، و همچنین اسدالله خالد رییس پیشین ریاست عمومی امنیت ملی، شکارِ پیام‌آوران صلحِ طالبان شدند.
نزدیک به پنج سال است که شورای عالی صلح ایجاد شده است، اما این شورا تا کنون نتوانسته موثریتِ خود را در میدانِ عمل ثابت کند. به همین دلیل در این پنج سال، همواره این شورا مورد انتقادهای شدیدِ جریان‌های سیاسی و مدنیِ کشور قرار گرفته و حتا بسیاری‌ها خواهان لغو و انحلالِ آن شده‌اند.
از جانب دیگر، عدم شناخت حکومت افغانستان و شورای عالی صلح از دشمن و یا کسانی که باید با آنان گفت‌وگو صورت گیرد، یکی از چالش‌های عمدۀ برنامه صلحِ رییس جمهور کرزی و حالا رییس جمهور غنی بوده و تا امروز نیز حکومتِ افغانستان نتوانسته‌ طرف اصلیِ گفت‌وگوهای صلح را تعریف و تبیین کند. سوال اساسی این‌جاست که چرا شورایی به این شأن و شوکت نتوانسته گامی در راستای ایجاد ثبات در کشور بردارد؟
واضح است که شورای عالی صلح از همان آغاز صرفاً یک بازی بوده؛ بازی‌یی که فقط به منظور امتیازدهی و رسمیت‌بخشی به طالبان به‌راه افتاده است.
در چند سال گذشته، گفت‌وگوهای صلح با طالبان، همواره به تقویتِ جبهاتِ جنگِ دشمن انجامیده و در عوض، به پیچیده‌گی بیشترِ اوضاعِ کشور منتهی شده است. طی این سال‌ها در حالی که دستِ دوستی و صلح‌خواهیِ دولت به سمتِ طالبان دراز بوده، قتل‌های هدفمند و ترورهای زنجیره‌ییِ شخصیت‌های سیاسی، نظامی و مردمیِ ما در دستورِ کارِ گروه طالبان قرار داشته و آن‌ها اهدافِ از قبل تعیین‌شدۀشان را بی‌وقفه نشانه رفته‌اند.
نکتۀ برجسته در تمام ترورهای زنجیره‌یی این است: افرادی هدف قرار گرفته‌اند که سیاستِ ضد پاکستانی داشته‌اند و یا هم در دوران استیلای طالبان، علیه تطبیقِ برنامه‌های آی‌اس‌آی در کشور جنگیده‌اند. این نکته به‌خوبی از مسالۀ صلح با طالبان در افغانستان رمزگشایی می‌کند، به این ترتیب که طالبان بی‌چون و چرا ابزارِ دستِ پاکستان هستند و هیچ ارادۀ مستقلی در میدان جنگ و صلح ندارند؛ پس مادامی که پاکستان بخواهد، اسلحۀ آن‌ها به سمت مردمِ افغانستان نشانه می‌رود و هیچ گریزی از آن نیست. بنابراین بارِ دیگر به سران دولت وحدت ملی پیشنهاد می‌شود به‌جای اتلافِ وقت در میز گفت‌وگوی صلح، به تجهیز و تمویلِ نیروهای امنیتی در میدان‌های نبرد علیه هراس‌افکنان همت گمارند و به‌جای گفت‌وگوی بی‌حاصل با طالبان، به دیپلماسی موثر با پاکستان بپردازند.