حملات پی‌همِ طالبان در ولایت‌های شمال و ساقط کردنِ شهر کندز برای چند روز، نشان داد که دولت افغانستان از درون، خود را با چالشی کلان مواجه کرده است.
کشاندن جنگ به شمال، استراتژی‌یی بود که چند سال پیش از آن سخن گفته بودیم و امروز آن را عملی‌شده می‌بینیم. اکنون جنگ به شمالِ کشور به شکلِ ویژه انتقال یافته است و حالا طالبان در بدخشان، قندوز و بغلان پایگاه‌های سیاسی دارند. مسلماً اگر طالبان موفق می‌شدند فرودگاه قندوز را اشغال ‌کنند، دیگر امکان نداشت این ولایت را به‌ساده‌گی از دستِ آن گروه نجات داد و مطمیناً رهبری طالبان برای چند روزی در حمایتِ استخبارات نظامی پاکستان به این ولایت می‌آمد و یک آغازِ دیگر را شاهد می‌بودیم؛ چنان‌که ملا اختر منصور رهبر طالبان، تصرف شهر قندوز را شکست دولتِ افغانستان خوانده بود و گفته بود که زمام‌داران کابل باید این شکست را بپذیرند.
بدون تردید، سقوط شهر قندوز برای دولت وحدت ملی افغانستان، یک شکستِ همراه با سرافکنده‌گی بود که در واقع اقتدار و صلابتِ دولت در دفاع از قلمروِ حاکمیتش در یکی از شهرهای مهمِ کشور را در هم شکست. به نوامیس مردم تجاوز شد، دارایی‌های شخصی و عامه را طالبان غارت کردند و ده‌ها انسانِ این سرزمین را کشتند و برخی از دختران و زنان و حتا جوانان را با خود بردند.
این در واقع شکستی بود که توسط خود دولت بر حیثیتِ دولت و مردم وارد شد؛ یعنی آنانی که طالبان را به داخل قندوز رسانده‌اند، از ارگان‌های دولتی فعال‌اند و کسانی هم که طالبان را جابه‌جا کرده بودند نیز در سمت‌های بلندِ حکومتیِ این ولایت مسوولیت داشته‌اند.
حالا دیگر باور و اعتماد مردم به مدیریتِ دولت در دفاع از مراکزِ ولایات و شهرهایی که نهادهای دولتی و غیردولتیِ آن با کمک هنگفت منابع خارجی شکل گرفت و قوام یافت، به‌شدت آسیب دیده است.
اذیت مردم، غارت خانه‌ها و مغازه‌های شخصی، کشتار وحشیانه و گزینشیِ عقده‌مندانه و کینه‌توزانه بر مبنای هویت‌های اتنیکی و سیاسی، بخش دیگرِ عملکرد طالبان در شهر قندوز بود که ضعف و سرافکنده‌گیِ دولت را مضاعف می‌سازد و چالش‌های دشوار و پیچیده‌ترِ سیاسی ـ اجتماعی را فرا راهِ دولت قرار می‌دهد.
اما حالا شهر قندوز دوباره از تصرفِ طالبان بیرون شده و مأمورین دولتی در ادارات و دفترهای به غارت رفتۀ خود حضور یافته‌اند، اما به بهای خونِ ده‌ها فرزندِ این سرزمین که توسط طالبان به شهادت رسیدند!
مسلماً ورود نیروهای دولتی به شهر کندز، از اهمیت پیروزی طالبان در تصرفِ این شهر نمی‌کاهد و شکستِ دولت را در سقوط هرچند موقتِ این شهر جبران نمی‌کند. طالبان شهر قندوز را برای ایجاد اداره و حکومت‌داریِ خوب و ارایۀ خدمات شهری تصرف نکردند تا در آن‌جا به هر قیمتی باقی بمانند. طالبان به اهدافِ خود که شکستنِ اعتبار و اقتدارِ دولت در انظار داخلی و خارجی بود، دست یافتند. ولی پرسش اصلی این است که دولت افغانستان چه‌گونه می‌تواند این شکستِ تحقیرآمیز را جبران کند، هیبت و صلابتِ به زمین خوردۀ خویش را در قندوز برگرداند و مهم‌تر از آن، خطر تکرارِ فاجعۀ حقارت‌بارِ شکست را برای خود در این ولایت از میان ببرد؟
پاسخ مثبت به این پرسش، به عملکرد قاطعانۀ دولت در جهت سرکوبِ طالبان و تصفیۀ کاملِ ولایت قندوز تا آخرین قریه و آخرین دشت و کوهِ این ولایت از وجود تروریستانِ داخلی و خارجی منوط است.
مسلماً ورود نیروهای دولتی به دفتر‌های حریق شده و به غارت رفته در شهر قندز، جبران شکست و سقوط این شهر و راهِ بازگردانیدنِ اعتمادِ خدشه‌دار شدۀ مردم نسبت به دولت نیست؛ بلکه تمام قلمرو قندوز باید از وجود تروریستانِ طالب پاک شود. اما این‌که آیا دولت افغانستان این عزم و اراده را در قنـدوز به نمایش خواهد گذاشت یا خیر، زمان به آن پاسخ خواهد داد!