بخش نخست

دل‌تان می‌خواهد وقتی وارد یک جمع می‌شوید، چه‌طور با شما رفتار شود؟ قطعاً دوست دارید از شما استقبال شود، به حرف‎های‌تان گوش داده شود. اما اگر از قضا احساس کنیـد در جمعی که به آن وارد شده‌اید، معذب هستید و مدام می‌خواهید خودتان را از نگاهِ دیگران بدزدید و خدا خدا می‌کنید کسی با شما صحبت نکند، احتمالاً جزوِ آدم‌های خجالتی هستید.
خجالت و کمرویی از جمله عواطفِ اجتماعی است که در رفتارهای اجتماعیِ برخی افراد بروز می‌کند. این‌که این حالت از کجا می‌آید، ذاتی است یا اکتسابی، چه‌قدر از آن طبیعی است و چه‌قدرش آزاردهنده است و راهکارهای مقابله با آن، همه‌گی از جمله سوال‌هایی‌ست که در این مطلب به آن‌ها پاسخ داده شده است.

خجالتی بودن چه‌طور تعریف می‌شود؟
خجالت از جمله رفتارهایی‌ست که می‌تواند افراد را از زنده‌گی عادیِ روزمره باز دارد. اغلب افراد خجالتی آن‌قدر با موضوع خجالت‌شان درگیر هستند که تیپ شخصیتی به نام تیپ شخصیتِ اجتنابی به خود می‌گیرند. این افراد در جمع‌های ناآشنا سخت وارد می‌شوند و برای ایجاد دوستی‌های جدید دچار مشکل هستند و معمولاً مشکل جرأت‌مندی دارند.
یکی از مواردی که بیشتر این افراد با آن درگیر هستند، در «نه» گفتن است. اگر کاری از آن‌ها خواسته شود که نخواهند انجام دهند، نمی‌توانند «نه» بگویند و اغلب به‌خاطر خجالت‌شان مورد سوءاستفادۀ افراد دیگر قرار می‌گیرند. فرد خجالتی حتا زمانی که نظر مخالف دارد، نمی‌تواند نظرش را بگوید، چون نگران است که طرد شود.
برعکس افراد درون‌گرا، این افراد میل به دوستی دارند و خیلی علاقه دارند در جمع پذیرفته شوند؛ ولی از ترس طرد شدن شروع به دوستی نمی‌کنند، چون احساس ترس و اضطراب دارند و فکر می‌کنند کفایتِ لازم را برای این‌که مورد قبولِ جمع واقع شوند، ندارند.
به طور کلی، همۀ این علایم در اختلال شخصیتِ اجتنابی مشخص می‌شود. جالب است بدانید که شیوع این اختلال ۱۰ تا ۱۲ درصد است و در آقایان و خانم‌ها چندان تفاوتی ندارد. سن شیوع آن‌هم معمولاً از نوجوانی است، گرچه مزاج خجالتی بودن از کودکی در برخی افراد وجود دارد.

آیا افرادی که اضطراب اجتماعی دارند هم درجاتی از خجالتی بودن را نشان می‌دهند؟
اصطلاح دیگری به نام ترس اجتماعی هم وجود دارد که خصوصیاتی بسیار شبیه اختلال اجتنابی دارد. قطعاً همۀ ما درجاتی از ترس اجتماعی را تجربه می‌کنیم، مثلاً وقتی قرار است سخنرانی داشته باشیم یا به صورت شفاهی درس جواب دهیم. این اضطراب ۲ نمونه دارد؛ یکی نمود ذهنی و شناختی است که در آن فرد مدام در ذهنش نگرانِ قضاوتِ دیگران است و می‌ترسد نتواند از عهدۀ اجرای نقشی که به او سپرده شده بربیاید. یکی دیگر نمود جسمی است که با حالتِ برافروخته‌گی صورت، لرزش صدا و دست، تپش قلب و تعریق خودش را نشان می‌دهد.
منبـع: هفته‌نامۀ زنده‌گی مثبت