اسهال‌ خونی‌ باکتریایی‌ (شیگلوز) عبارت‌ است‌ از یک‌ عفونت‌ باکتریایی‌ در لایه‌های‌ سطحی‌ پوشانندۀ‌ جدار داخلی‌ روده‌ها. این‌ بیماری‌ در اثر تماس‌ نزدیک‌ فردی‌ است‌ و به‌ صورتِ‌ همه‌گیر‌ رخ‌ می‌دهد. از زمان‌ ورود باکتری‌ها تا ظهور علایم‌ ۴-۱ روز طول‌ می‌کشد.
علایم‌ شایع:‌
دل‌پیچه‌
تب‌
اسهال‌ (تا ۲۰ یا حتا‌ ۳۰ بار اجابت‌ مزاج‌ آبکی‌ در روز)
وجود خون‌، مخاط‌، یا چرک‌ در مدفوع‌
تهوع‌ یا استفراغ‌
دردهای‌ عضلانی‌
گاهی‌ در شروع‌ بیماری‌، شمارش‌ گلبول‌های‌ سفید کمتر از حد طبیعی‌ است.
علل‌:
یک‌ نوع‌ باکتری‌ به‌ نام‌ شیگلا که‌ به‌ جدار رودۀ‌ بزرگ‌ تهاجم‌ می‌کند. این‌ باکتری‌ معمولاً از طریق‌ دست‌ها، غذا، یا آب‌ آلوده‌ از یک‌ فرد به‌ فرد دیگر انتقال‌ می‌یابد.
عوامل تشدید کنندۀ بیماری:
مسافرت‌ به‌ کشورهای‌ خارجی‌
محیط‌ زنده‌گی‌ شلوغ‌ یا غیر بهداشتی‌
پیش‌گیری‌:
دستان‌ خود را پس‌ از اجابت‌ مزاج‌ و قبل‌ از دست‌ زدن‌ به‌ مواد غذایی‌ بشویید.
هر کس‌ که‌ علایم‌ اسهال‌ خونی‌ باکتریایی‌ را دارد، جداسازی‌ نمایید.
لباس‌های‌ آلوده‌ و ملحفه‌جات‌ را در سطل‌های‌ پوشیده‌ و پُر از آب‌ و صابون‌ قرار دهید تا زمانی‌ که‌ بتوان‌ آن‌ها را جوشاند.
عواقب‌ مورد انتظار:
با درمان‌ معمولاً در عرض‌ ۷ روز قابل‌ معالجه‌ است‌. اغلب‌ عفونت‌های‌ شیگلایی‌ خفیف‌ هستند و درمان‌ جدی‌ احتیاج‌ ندارند. البته‌ در موارد شدید، اگر درمان‌ موفقیت‌آمیز نباشد، از دست‌ رفتن‌ آب‌ زیاد از بدن‌ ممکن‌ است‌ مرگبار باشد (خصوصاً در شیرخواران‌ و کودکان‌ کم‌‌سن‌ و سال‌).
عوارض‌ احتمالی‌:
کم‌‌آبی‌ بدن‌ به‌طور خطرناک‌، خصوصاً در کودکان‌.
در موارد نادر، باکتری‌ها ممکن‌ است‌ از مجرای‌ گوارش‌ به‌ خون‌ وارد شوند و سایر اعضای‌ بدن‌ را درگیر سازند، مثل‌ گُرده‌ها، کیسۀ‌ صفرا، کبد، یا قلب‌ و مفاصل‌. این‌ حالت‌ شاید به‌ شوک‌ و مرگ‌ بیـنجامد.
اصول‌ کلی‌ِ درمان:‌
اقدامات‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ بررسی‌ آزمایشی‌ و کشت‌ نمونۀ مدفوع‌ باشد. اطلاع‌ از بروز همه‌گیری‌ بیماری‌ و نیز آشنایی‌ به‌ نواحی‌ بومی‌ می‌تواند در رسیدن‌ به‌ تشخیص‌ کمک‌‎‌کننده‌ باشد. درمان‌ شامل‌ جایگزینی‌ مایعات‌ از دست‌ رفته‌، غذای‌ کم‌ حجم‌، و نیز گاهی‌ دارو می‌شود. بیمار را از بقیه‌ جدا نمایید. برای‌ تخفیف‌ درد، یک‌ صفحۀ گرم‌ کننده‌ یا شیشۀ‌ آب‌ داغ‌ را روی‌ شکم‌ قرار دهید. بیمار باید مرتباً مایعات‌ دریافت‌ کند. بستری‌ کردن‌ بیمارانی‌ که‌ شدیداً مریض‌احوال‌ند (خصوصاً کودکان‌ کم‌سن‌وسالی‌ که‌ کم‌آبی‌ دارند) ضروری‌ست. بیمار جدا از بقیه‌ بستری‌ می‌شود و مایعات‌ تکمیلی‌ از راه‌ سرم‌ به‌ وی‌ رسانده‌ خواهد شد.
داروها:
امکان‌ دارد آنتی‌بیوتیک‌ تجویز شود.
از مصرف‌ ترکیبات‌ ضد اسهال‌ خودداری‌ کنید مگر این‌که‌ با نظر پزشک‌ تجویز شده‌ باشند. این‌ ترکیبات‌ ممکن‌ است‌ بیماری‌ را طولانی‌ کنند. اگر تا کنون‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گرفته‌اند، بلافاصله‌ مصرف‌ آن‌ها را متوقف‌ کنید.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری:
تا حداقل‌ ۳ روز پس‌ از رفع‌ تب‌، اسهال‌، و سایر علایم‌، استراحت‌ در رختخواب‌ ضروری‌ است‌ مگر برای‌ توالت‌. البته‌ پاها را در رختخواب‌ باید مرتباً ورزش‌ داد.
رژیم‌ غذایی‌:
مایعات‌ یا جامداتِ‌ نرم‌ تا زمانی‌ که‌ اسهال‌ متوقف‌ شود، سپس‌ رژیم‌ عادی.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا کودک‌تان‌ علایم‌ اسهال‌ خونی‌ باکتریایی‌ را دارید.
اگر یکی‌ از موارد زیر هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهد:
ـ تب‌ ۳۸٫۹ درجه‌ سانتیگراد یا بیشتر
ـ گلودرد، سردرد، یا گوش‌ درد
ـ تنگی‌ نفس‌ یا سرفۀ شدید
ـ رگۀ خون‌ در خلط‌ سینه‌
ـ درد یا تورم‌ شدید شکم‌
ـ خون‌ریزی‌ گوارشی‌ از مقعد
ـ درد در ساق‌ پا یا تمام‌ پا
ـ تورم‌ مفاصل‌
ـ بروز علایم‌ کم‌آبی‌ بدن‌ (بی‌حالی‌، فرورفته‌گی‌ چشم‌ها، کاهش‌ وزن‌ سریع‌، یا خشکی‌ پوست‌)
منبع:
seemorgh.com/health