واگذاری ۱۲ فروند بالگرد نظامی روسیه به افغانستان تحولی در روابط کابل و مسکو پس از ۱۴ سال حضور نظامی امریکا و ناتو در افغانستان به حساب می آید و نشان می دهد که کابل، باوجود روابط راهبردی با واشنگتن، نگاه خود را بار دیگر در عرصه نظامی به شرق معطوف کرده است.
باب همکاری های نظامی تازه افغانستان با روسیه در سفر حدود دو ماه قبل جنرال عبدالرشید دوستم به مسکو گشوده شد و مقام های روس در قبال درخواست دوستم برای کمک به افغانستان، از وی خواستند تا فهرست نیازمندی های «کابل» را برای مبارزه با تروریسم به روسیه ارایه دهد.
الکساندر مانتیتسکی سفیر روسیه در کابل می‌گوید که دولت افغانستان به صورت رسمی، این فهرست را به مسکو ارایه کرده است.
این کمک‌ها شامل بالگرد «MI 35»، تانک، راکت انداز و انواع تسلیحات سبک است.
به گزارش ایرنا، منابع رسمی هر دو کشور خبر واگذاری ۱۲ فروند بالگرد نظامی روسیه به افغانستان را تایید کردند و گفتند که تا دو هفته آینده ۱۰ هزار قبضه اسلحه کلاشینکف به کابل اهدا می‌شود.
افغانستان و روسیه پیشتر در حوزه اقتصاد، به ویژه ساخت مسکن به توافق هایی دست یافته بودند و مقام های دو کشور هفته گذشته نیز قرارداد واردات ۷۲ هزار تن گاز مایع روسیه به افغانستان به امضا رسانده بودند، اما همکاری های نظامی مسکو با کابل، بعد از خروج ارتش سرخ از این کشور، در این سطح سابقه نداشته است.
موافقت با خرید بالگردهای نظامی روسیه و آموزش افسران پولیس افغانستان در مسکو که از سال ۲۰۱۲ میلادی آغاز شده و در ماه های اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است .
همچنین توافق دو کشور برای مبارزه مشترک با تروریسم که در جریان دیدار «حنیف اتمر»، مشاور امنیت ملی افغانستان و سفیر روسیه در کابل صورت گرفت، نشان از نزدیک شدن روابط دو کشور دارد.
گفته می‌شود که این بالگردها در ازای پرداخت مبلغ آن صورت خواهد گرفت و در قالب کمک ها به افغانستان تحویل نمی شود. بخش اعظم بودجه نظامی افغانستان از طریق کمک های خارجی تامین می شود و آ مریکا تمایل ندارد تا کابل، تجهیزات روسی را خریداری کند.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه در امور افغانستان اواخر آذرماه امسال اعلام کرده بود که مسکو آماده ازسرگیری عرضه بالگرد های نظامی به افغانستان است، اما اشرف غنی به روسیه اطلاع داده که امریکا حاضر به کمک مالی برای خریداری تجهیزات نظامی از روسیه نیست.
جاوید کوهستانی، یک تحلیل گر سیاسی در افغانستان نیز در این باره معتقد است: «از دید من کشور روسیه می‌تواند ارتش افغانستان را به سرعت کمک و تقویت کند تا بتواند در برابر تروریسم مبارزه کند، اما این مهم است که مقام های کشور باید توافق کشورهای جهانی و ایالت متحده و کشورهای عضو ناتو را دریافت کنند.»
اینک فضل هادی مسلمیار رییس مجلس سنای افغانستان در اظهارات خود، کار واگذاری ۱۲ بالگرد نظامی روسیه به این کشور را قطعی دانسته، اما اشاره‌یی به نحوه این واگذاری نکرده است که به صورت کمک در اختیار افغانستان قرار می گیرد و یا از روسیه خریداری می شود؟
اظهارات نماینده پوتین در امور افغانستان، نشان می دهد که این بالگردها در ازای پرداخت مبالغ آن، به کابل تحویل خواهد شد. با توجه به اینکه اشرف غنی نیز گفته است امریکا حاضر به پرداخت پول در ازای تجهیزات روسی نیست، به نظر می رسد اشرف غنی در نظر دارد این بالگردهارا برای مبارزه با مخالفان مسلح که از زمان روی کار آمدن وی، فعالیت های خود را در چهار سوی افغانستان افزایش داده اند، به هر طریق ممکن تهیه کند.
در چنین شرایطی، پافشاری اشرف غنی برای خرید تسلیحات روسی و همکاری های نظامی تازه دو کشور، نمی تواند به واگذاری ۱۲بالگرد نظامی، محدود شود و می توان چشم اندازهای دورتری را برای همکاری های دو کشور در مبارزه علیه تروریسم میان این کشور تصور کرد.
روسیه نیز از گسترش همکاری با افغانستان، برای مبارزه با تروریسم استقبال می کند. البته نه تنها به دلیل آن که تروریست ها در مرزهای شمالی افغانستان لانه می کنند و از کشورهای آسیای میانه خود را به مسکو می رسانند، بلکه از گسترش مواد مخدر در افغانستان هم نگران هستند.
روسیه دارای بیش از ۸۰ میلیون معتاد معتاد است و سالانه نزدیک به ۳۰ هزار تن از مردم این کشور بر اثر اعتیاد جان خود را از دست می دهند. یکی از مقام های روس خطر مواد مخدر در افغانستان را برای روسیه زیان بارتر از تلفات نظامیان روس در زمان حضور در افغانستان دانسته بود و آن را جنگی تعبیر کرده بود که از ناحیه امریکا و غرب بر ضد مسکو طرح ریزی شده است.
این بالگردها می‌تواند چشم اندازهای روشنی را برای همکاری های طرفین بگشاید و راه های دیگر افغانستان را نیز برای نزدیک شدن به شرق هموار کند. کابل مدت هاست که به دنبال عضویت در سازمان همکاری «شانگهای» است و تمایل دارد از عضو ناظر به یک عضو رسمی درآید، ولی هنوز جبهه شرق به این درخواست پاسخ نداده است. شاید با قرارداد خرید بالگردها بتواند وارد شانگهای هم شود.