احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:سه شنبه 17 قوس 1394 - ۱۶ قوس ۱۳۹۴
داکتر عبدالله، رییس اجرایی اعلان کرد که رییسجمهور غنی و هیأت همراهش در کنفرانس قلب آسیا ـ که قرار است روز چهارشنبه ۱۸ قوس برگزار شودـ شرکت میکنند. این در حالیست که پیش از این، رییسجمهور غنی تهدید کرده بود که بهدلیلِ سیاستهای نادرستِ پاکستان در قبال افغانستان در این کنفرانس که در اسلامآباد برگزار میشود، شرکت نمیکند. اما سفر رهبران پشتونِ پاکستانی به کابل و دیدار با اشرفغنی در حدود ده روز قبل، گویا رییسجمهور غنی را متقاعد کرد که رابطهاش را با پاکستان بهتر کند، چنانکه او در دیدارش با نوازشریف در پاریس، از شرکتِ خود در این کنفرانس سخن گفت.
کنفرانس قلب آسیا که همواره افغانستان در محور مباحثش قرار داشته و اکنون نیز دولتِ وحدت ملی امیدوار است که این کنفرانس مفید واقع گردد، هیچگاه راه به جایی نبرده است. اما آنچه در این کنفرانس احتمالِ طرحش از سوی پاکستان میرود، بحث مبارزۀ مشترکِ افغانستان و پاکستان با تروریسم در خاکِ افغانستان است. هنوز جزییاتِ این پیشنهاد مشخص نیست، ولی منابعِ غیررسمی اجمالاً میگویند که در صحبتهایی که میان رییسجمهور غنی و نوازشریف در پاریس صورت گرفته، روی چنین چیزی توافق حاصل شده است.
روز گذشته، نشست سفرای کشورهای قلب آسیا/پروسۀ استانبول در وزارت خارجه دایر شد؛ اما به اینکه دولت افغانستان از این نشست دستاوردهایی نصیب شود، نمیتوان دلخوش کرد. این در حالیست که افغانستان با شناختِ این فرصتها و همچنین با نگاهی دوراندیشانه به روابط افغانستان با کشورهای منطقه از جمله پاکستان و روابط میان کشورهای منطقه با یکدیگر، قدمهای مثبتی را برای پیگیری پروسۀ استانبول برداشته است اما هیچگاه این قدمها موثریتِ لازم را بهخصوص در بهبود رابطۀ افغانستان و پاکستان نداشتهاند.
هرچند بحث همکاریهای منطقهیی بهخصوص محور بودنِ مسالۀ افغانستان که اکنون در چارچوب پروسۀ استانبول در اسلامآباد مطرح میشود، میتواند به عنوان یک تجربۀ موثر و یک ابتکارِ خوب، افغانستان را به نقطۀ محوریِ همکاریها و مرکزی برای تعامل میان کشورهای مختلفِ منطقه در مسایل سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل کند؛ اما متأسفانه واقعیتها نشان میدهد که افغانستان با همۀ اهمیتی که برای منطقه دارد، هنوز هم هیچ نفعی از کنفرانسهای قلب آسیا نبرده است. یگانه دلیل و نشانۀ آنهم اینکه: پاکستان هنوز هیچ تغییری در سیاستهای راهبردیاش وارد نکرده و نیز دولت افغانستان برنامهیی برای استفادۀ بهینه از این کنفرانسها ندارد.
پاکستان این دیپلماسی را به گونۀ جدی در کنفرانسهای قلب آسیا تعقیب کرده که اجازه ندهد تفاهمهای بسیار موثری به نفع افغانستان که سبب وارد شدنِ فشارهایی بر این کشور شود، صورت گیرند. این نوع دیپلماسی، هیچ مواجههیی را از جانب افغانستان نداشته و همین سبب شده که این کنفرانسهای منطقهیی برای قلب آسیا که افغانستان است، بیتأثیر تمام شوند. افغانستان همانطور که دستاوردی سیاسی و امنیتی از کنفرانسهای گذشته نداشته، تجربهیی هم برای حضورِ موثر در کنفرانسِ پیشِ رو ندارد.
مسلماً تقویت همکاریهای منطقهیی بهصورتِ طبیعی میتواند صلح و آرامش را هم برای مردم افغانستان و هم برای سایر مللِ منطقه به ارمغان آورد؛ اما رویکردِ ضعیفِ مدیران افغانستان در کنار اینکه منطقۀ ما با مشکلات سیاسی و ناامنیِ فراوان مواجه است، سبب شده که کنفرانس قلب آسیا بهرغمِ حضور گستردۀ کشورهای منطقه و شرکتهای بینالمللی و شماری از کشورهای عضو سازمانهای جهانی، نتواند موثریتش را برای افغانستان نشان دهد.
افغانستان در پهلوی تقویت مشارکت و همکاری با متحدان بینالمللی خویش، به تقویت همکاریهای منطقهیی نیز نیازِ مبرم دارد و باید دولت از این ستونهای اصلی در کنفرانس قلب آسیا، عمیقترین استفاده را ببرد. اما اگر آقای غنی در این کنفرانس در برابر پاکستان موضع نگیرد و سیاستِ آن کشور برای منطقه را تعریف نکند و ملامتیهای پاکستان را به شکل رسمی برملا نسازد، با صحبتهای تعارفی و غیرهدفمند نمیتوانیم به جایی برسیم. از جانب دیگر، اگر اعضای کنفرانس کشورهای قلب آسیا نتوانند از این محور برای افغانستان و منطقه کاری کنند، ماهیت و اهمیتِ این کنفرانس و این مرجع بهزودی از بین میرود. کنفرانسهای قلب آسیا میباید تأثیراتِ شگرفش را روی افغانستان به عنوان نقطۀ اصلیِ قلب آسیا بگذارد؛ در غیر آن، اهمیتِ این کنفرانس در حدِ یک کنفرانس علمی ـ پژوهشی و غیرموثر در تعاملات و مناسبتهای سیاسی و امنیتیِ منطقه کاهش مییابد.
Comments are closed.