آیا سپاس‌گزاری رؤسای کمیسیون‌های مستقل انتخابات و سمع شکایات انتخاباتی از هر دو مجلسِ پارلمان مبنی بر عدم تأیید فرمان تقنینی رییس‌جمهور در جهت اصلاح نظام انتخاباتی، حکایت از بقای آن‌ها و کمیشنرانِ انتخابات در کرسی‌های‌شان دارد؟ آیا دست ردِ مجلس سنا و ولسی‌جرگه به سینۀ فرمان تقنینیِ اصلاح نظام انتخاباتی، نقطۀ پایانِ اصلاحات در نظام و ساختار انتخابات و تعیین کمیشنرانِ جدید است؟
هر دو مجلس به فرمان تقنینیِ اصلاح نظام انتخابات «نه!» گفتند و در مورد سرنوشتِ قانون ثبت احوال نفوس و پروسۀ توزیع شناس‌نامه‌های برقی ـ که خود آن را تصویب کردند و از توشیح رییس‌جمهور نیز گذشته است‌ ـ سکوت اختیار کرده‌اند. اما تا هنوز هیچ صدایی از درون مجلسین برنخاسته تا آن هیاهوی نه گفتن و این خاموشی و مهرِ سکوت بر زبان بستن را معنی و توجیه کند. شاید هوای ماندن در کرسی‌های پارلمان پس از دور جدیدِ انتخابات پارلمانی، آن‌ها را به این دو پدیدۀ متضادِ «صدا و سکوت» وا داشته باشد:
ـ با صدای نه و تردید، دلِ کمیسیون‌های انتخاباتی و کمیشنرانِ انتخابات را به‌دست بیاورند تا آن‌ها را این کمیشنران در مبارزات انتخابات پارلمانی برنده بسازند؛
ـ و با بی‌صدایی و سکوت در برابر قانونِ تصویب‌شده و توشیح‌یافتۀ ثبت احوال نفوس و توزیع شناس‌نامه‌های برقی، خشنودی ارگ ریاست‌جمهوری را کمایی کنند.
آیا چنین خواهد شد و دوسیه یا پروندۀ اصلاح نظام انتخاباتی و قانون ثبت احوال نفوس و توزیع شناس‌نامه‌های برقی بسته خواهد ماند؟
به نظر می‌رسد که اهمیتِ هر دو موضوعِ متذکره برای دو طرفِ دولت وحدت ملی بیشتر از آن باشد که در مورد آن‌ها سکوت اختیار کنند و موضوع اصلاح نظام انتخاباتی و توزیع تذکره را پایان‌یافته تلقی کنند. صدور فرمان تقنینی جدید در هر دو مورد، پس از رخصتی زمستانی پارلمان، یکی از گام‌هایی خواهد بود که ارگ به احتمال قوی برمی‌دارد.
فرمان‌های جدید راه‌های جدید را برای هر دو موضوع می‌گشاید:
برای رؤسای کمیسیون‌های انتخاباتی و شاید کمیشنران انتخابات دروازۀ خروج باز می‌کند و برای توزیع تذکره‌های برقی دروازۀ ورود.
۱ـ با فرمان جدید تقنینی رییس جمهور، اصلاحات نظام انتخاباتی به عنوان یکی از مهم‌ترین نکاتِ توافق‌نامۀ کابل مبنی بر تشکیل دولت وحدت ملی جامۀ عمل می‌پوشد و نظام انتخابات با ساختار و مسوولین آن، اصلاح و تغییر می‎یابد؛
۲ـ با فرمان جدید تقنینیِ ارگ در مورد ثبت احوال نفوس و توزیع شناس‌نامه‌های برقی که به احتمال زیاد واژۀ «افغان» به عنوان ملت و نامِ اقوام به عنوان قومیت در صفحۀ اولِ آن درج خواهد بود، پروسۀ توزیع شناس‌نامه‌های برقی آغاز خواهد شد.